Đừng hoảng hốt vì đóng cửa thị trường ngoại tệ chợ đen

Đã sang ngày thứ ba các trung tâm mua bán ngoại tệ ngoài hệ thống ngân hàng ngừng giao dịch và hiện tượng này từ Hà Nội đã lan mạnh vào TP.HCM. Nhiều người với thói quen mua bán ngoại tệ giá cao, nguồn dồi dào ngoại chợ đen đang trở nên lúng túng.

Không phải là khó khăn của thị trường

Bình luận về hiện tượng này, chuyên gia ngân hàng Huỳnh Bửu Sơn nói:

“Đây chỉ là phản ứng nhất thời của một số điểm thu đổi ngoại tệ trước thông tin thanh kiểm tra của cơ quan chức năng. Một số những điểm được phép thu đổi ngoại tệ lo ngại có thể bị phát hiện với tỉ giá không đúng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Nếu buộc họ mua vào với giá đó thì có thể họ sẽ không có lợi nhuận khi họ bán ra. Hiện tượng này không hẳn phản ánh khó khăn gì của thị trường, như khan hiếm ngoại tệ chẳng hạn. Cho nên người dân không có gì phải hoảng hốt trước thông tin này”.

. Phóng viên: Từ trước đến nay có bao giờ thị trường chợ đen ngưng giao dịch không, thưa ông?

+ Ông Huỳnh Bửu Sơn: Mấy năm rồi thì không có nhưng trước đây cũng xảy ra hiện tượng này, rất ngắn như kiểu ngư dân tránh bão. Thị trường bán chính thức còn có các cửa hàng vàng, đại lý thu đổi ngoại tệ có ký hợp đồng thu đổi ngoại tệ với các ngân hàng thương mại. Thị trường chợ đen không được phép thực hiện thu đổi nhưng thực tế các điểm không được phép thu đổi ngoại tệ thì vẫn hoạt động bình thường.

Người dân có nhu cầu mua ngoại tệ chính thức có thể đến ngân hàng thương mại.Ảnh: LQN

Thị trường chính thức hoạt động tốt thì “chợ đen” sẽ yếu đi

. Thực tế người dân và cả doanh nghiệp (DN) có nhu cầu nhưng không thể mua được ở thị trường chính thức nên mới phải ra điểm thu đổi bên ngoài. Nhưng giờ các điểm mua bán ngoại tệ đó cũng bị siết chặt kiểm soát. Vậy theo ông, phải giải quyết bất cập này thế nào?

+ Người dân có nhu cầu mua ngoại tệ chính thức có thể đến ngân hàng thương mại. Tôi cho rằng sau khi điều chỉnh tỉ giá, chênh lệch giá giữa thị trường chính thức và không chính thức không lớn lắm thì các ngân hàng thương mại sẽ sẵn sàng đáp ứng nhu cầu ngoại tệ của DN và người dân. Rõ ràng có kêu gọi từ Nhà nước về việc các DN xuất khẩu, tập đoàn bán lại ngoại tệ cho ngân hàng để phục vụ cho nhu cầu nhập khẩu và các nhu cầu chính đáng khác của người dân. Đến nay chưa có tắc nghẽn nào lớn trong việc giải quyết nhu cầu ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng. Còn giao dịch bên ngoài hệ thống ngân hàng là phục vụ cho nhu cầu mua ngoại tệ nhập khẩu không qua nền kinh tế. Cho nên mình phải hình dung ra thị trường ngoại tệ của VN có hai nhánh bên trong hệ thống ngân hàng và bên ngoài hệ thống. Chính vì vậy, người ta mới gọi tình trạng đôla hóa nền kinh tế VN.

. Có ý kiến cho rằng thị trường đôla chợ đen gây nhiễu cho thị trường ngoại hối và cần phải chấm dứt tình trạng đó. Chính vì thế, nhiều DN lo ngại sẽ càng khó khăn khi có nhu cầu thanh toán bằng đồng USD.

+ Không có nền kinh tế nào có thể giải quyết được bài toán thị trường ngoại tệ ngoài hệ thống ngân hàng kể cả Trung Quốc, Mỹ,… Chúng ta cũng không nên kỳ vọng giải quyết rốt ráo việc chấm dứt hoàn toàn thị trường tự do. Thực ra, việc đôla hóa nền kinh tế chỉ ở mức độ nhiều hay ít mà thôi. Còn mức độ nhiều hay ít phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố chênh lệch giá giữa thị trường chính thức và phi chính thức hay còn gọi là thị trường tự do. Nếu chênh lệch giá thị trường tự do và chính thức được thu hẹp thì người ta chọn bán và mua tỉ giá ngoại tệ ấn định thị trường chính thức. Khi thị trường chính thức hoạt động tốt, chính sách tỉ giá phù hợp thì sẽ giảm bớt thị trường chợ đen. Còn nếu nói chấm dứt thị trường chợ đen thì rất khó.

. Xin cảm ơn ông.