Hôm qua (10-10), tại TP.HCM, hội nghị tổng kết công tác xúc tiến đầu tư khu vực miền Nam do Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức cho thấy những điểm yếu trong công tác xúc tiến đầu tư hiện nay.
Mời gọi cho đã rồi... kẹt!
“Bỏ công xúc tiến đầu tư mà cơ sở hạ tầng không tốt thì coi như công cốc!” - ông Nguyễn Văn Thiện, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, nói. Ông Thiện dẫn chứng: Bình Định đã gắng sức cho công tác xúc tiến nên mời gọi được nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhà đầu tư đợi mãi mà đường sá, điện nước, hệ thống xử lý môi trường... ở tỉnh này không phát triển. Họ không triển khai được dự án nên đòi rút dự án đi nơi khác. “Khu kinh tế Nhơn Hội đã có ba năm nay, thu hút trên 40 dự án với tổng giá trị trên 3,2 tỷ USD nhưng đến nay chỉ triển khai được khoảng chục dự án, còn lại thì phải nằm chờ hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Tỉnh cũng muốn giữ chân nhà đầu tư, hứa là đến năm 2010 sẽ hoàn thành cơ sở hạ tầng và gần đây Bình Định đã xin vay 1.000 tỷ đồng để xây dựng hạ tầng...” - ông Thiện cũng cho biết.
Nhiều ý kiến khác cho rằng các tỉnh còn phải xem lại cách phối hợp giữa các cơ quan trong tỉnh khi tiếp nhận dự án đầu tư. Nhiều trường hợp nhà đầu tư được mời gọi, được Sở Kế hoạch và Đầu tư săn sóc rất chu đáo nhưng sau khi được cấp phép đầu tư rồi thì lại vướng khâu giải phóng mặt bằng. Nhà đầu tư kêu khó thì được hẹn lần hẹn lữa trong khi lẽ ra UBND tỉnh phải đứng ra giải quyết ngay.
Tỉnh nào cũng muốn sân bay quốc tế
Tại hội nghị này, các địa phương còn cho thấy sự lúng túng trong việc xây dựng mô hình, cách thức hoạt động của cơ quan xúc tiến đầu tư. Một đại biểu đùa rằng: “Chúng ta đang rất mạnh về xúc tiến đầu tư nhưng là mạnh ai nấy làm!”. Cùng là xúc tiến đầu tư nhưng có tỉnh gom về một đầu mối, có tỉnh thì phân tán nhiều nơi. Ví dụ, trước đây tỉnh Quảng Ngãi có đến... bốn đầu mối làm xúc tiến.
Theo ông Phan Mãn - Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thừa Thiên-Huế, các tỉnh đang xúc tiến đầu tư theo kiểu trăm hoa đua nở. Nhà đầu tư đi tỉnh này thì được xúc tiến đầu tư kiểu này, đi tỉnh khác lại phải làm quen cách xúc tiến đầu tư kiểu khác. Như vậy rất mệt. “Bộ Kế hoạch và Đầu tư nên có một mô hình thống nhất. Ngoài ra, các dự án liên vùng, dự án nhạy cảm thì giao hẳn cho Bộ, cho Cục làm xúc tiến” - ông Mãn đề nghị.
Lại nữa, hiện nay tỉnh nào cũng khoe có tiềm năng phát triển sân bay quốc tế, cảng biển quốc tế rồi vận động nhà đầu tư vào tỉnh mình khiến nhà đầu tư hoa mắt. Trong khi lẽ ra nơi nào cần thiết quốc tế thì hẵng kêu gọi đầu tư to, nếu không cần thiết thì chỉ cần kêu gọi làm sân bay, cảng nội địa mà thôi.
Có cạnh tranh sẽ khá hơn?
Việc xúc tiến không chỉ lúng túng mà còn lãng phí. Ông Phan Hữu Thắng - Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài cho biết từng có chuyện cùng một ngày tại một khách sạn mà có tới hai, ba hội nghị kêu gọi đầu tư! Chưa nói tới chuyện lãng phí bao nhiêu tiền, chỉ riêng việc tổ chức như vậy cũng đủ khiến nhà đầu tư thấy băn khoăn về tính chuyên nghiệp.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư thừa nhận tổ chức hoạt động xúc tiến đầu tư vẫn còn theo cách cũ, nặng về hình thức và thiếu cụ thể; chưa có sự phối hợp giữa địa phương với các bộ, ngành trung ương từ việc xây dựng chương trình xúc tiến đầu tư, danh mục kêu gọi dự án đầu tư, tổ chức sự kiện... Ông Lâm Quang Minh - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư Đà Nẵng cũng cho rằng nội dung xúc tiến đầu tư vẫn còn mang nặng tính quảng bá, giới thiệu tiềm năng chứ chưa đề ra được một chiến lược có chiều sâu.
Ông Lê Hữu Quang Huy - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư miền Trung cho rằng cơ quan xúc tiến đầu tư phải là một cơ quan quan hệ của Chính phủ, còn công việc xúc tiến cụ thể như thế nào thì giao cho tư nhân làm. Nói cách khác là xã hội hóa công việc xúc tiến đầu tư. Một đại biểu khác cho rằng xã hội hóa có thể làm tốt hơn nếu chúng ta biết cách quản lý, giám sát. Khi xã hội hóa, nhà nước có thể cho đấu thầu các gói thầu về xúc tiến đầu tư dự án này, vùng này, lĩnh vực này... và tư nhân có thể tham gia thầu để thực hiện xúc tiến đầu tư. Khi ấy, các cơ quan xúc tiến của nhà nước phải tự lớn hơn, mạnh hơn nếu không muốn “tự giết mình”!
QUỲNH NHƯ
