Nguyên nhân được ông Chiểu cho biết là Hội Công Thương huyện Điện Bạch (Quảng Đông, Trung Quốc) mặc dù đã khuyến cáo về nguy hại của thuốc khử trùng và hạt chống ẩm nhưng thời gian gần đây một số doanh nghiệp (DN) Việt Nam vẫn bỏ vào bao bì, thùng thiếc chứa điều xuất khẩu. Phía Trung Quốc e ngại với độ ẩm ngoài trời khá cao, trong quá trình vận chuyển, những chất trong thuốc khử trùng và hạt chống ẩm có thể thẩm thấu vào hàng hóa và phát triển sâu mọt. Nếu không khắc phục tình trạng trên, có nguy cơ hạt điều Việt Nam bị nước này cấm nhập khẩu.
Tuy nhiên, ông Chiểu cho hay bình thường DN không cho thuốc khử trùng và hạt chống ẩm vào lô hàng xuất khẩu. Tình trạng này chỉ có thể xảy ra ở một số DN. Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của hạt điều Việt Nam, riêng tháng 1-2013 đã nhập gần 4.800 tấn, tăng hơn 53% so với cùng kỳ năm 2012. Nếu Trung Quốc cấm nhập khẩu điều Việt Nam thì DN ngành điều sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Do đó, Vinacas đề nghị các DN hội viên cần quan tâm hơn đến cảnh báo của phía Trung Quốc.
Theo ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch Vinacas, sản lượng điều thu hoạch năm nay sẽ tương đương năm ngoái khoảng 400.000 tấn và vẫn phải nhập hơn 50% nguyên liệu để xuất khẩu khoảng 450.000 tấn, chủ yếu từ châu Phi. Cái khó là các nước châu Phi được mùa điều nên họ đang tăng giá nguyên liệu. Hơn nữa, giá điều tươi nông dân bán cho đại lý thu mua hiện khoảng 23.000-23.500 đồng/kg, dự báo giá sẽ tăng nữa vì nguồn cung ít, nhu cầu xuất khẩu DN lớn. Với mức giá này, nếu DN bán ngay thì chỉ có lỗ, nếu giao xa có kỳ hạn thì phụ thuộc vào tình hình thị trường.
Một dấu hiệu đáng mừng là đầu ra cho điều Việt Nam đang tăng mạnh, các thị trường tiêu thụ lớn đều tăng trưởng khá mạnh về lượng và giá trị. Cụ thể, so với cùng kỳ năm 2012, trong tháng 1-2013, Việt Nam xuất khẩu trên 18.000 tấn điều và tăng 92%, đạt giá trị hơn 109 triệu USD tăng 152%.
Năm nay, Vinacas sẽ không điều hành giá xuất khẩu mà để cho DN tự quyết định theo giá thị trường. Thông tin xuất khẩu, giá bán của các DN sẽ được công khai, minh bạch cho tất cả DN hội viên.
QUANG HUY
