Ngân hàng Thế giới gọi doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) là xương sống của nền kinh tế. Tuy vậy, DNNVV tại Việt Nam mặc dù đang gặp phải rất nhiều khó khăn nhưng chính sách hỗ trợ của nhà nước còn khá ì ạch.
Thiếu vốn, công nghệ lạc hậu
Tại hội thảo triển khai thực hiện chính sách trợ giúp phát triển DNNVV mới đây, ông Nguyễn Trọng Hiệu, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết khó khăn chung của các DNNVV là thiếu vốn và khó tiếp cận đất đai, mặt bằng. Bên cạnh đó là hàng loạt vấn đề khác như quản trị doanh nghiệp yếu kém, công nghệ kỹ thuật lạc hậu, thị trường nhỏ và khó liên kết với các doanh nghiệp lớn.
Tuy đóng vai trò rất lớn trong nền kinh tế nhưng theo ông Hiệu, hệ thống pháp luật điều chỉnh hoạt động của nhóm doanh nghiệp này vẫn đang được xây dựng và hoàn thiện nên còn chồng chéo, tính hiệu lực và minh bạch chưa cao, hay thay đổi nên khó tìm hiểu, áp dụng. Cùng với đó là công tác trợ giúp phát triển DNNVV là lĩnh vực ít kinh nghiệm đối với cơ quan, cấp chính quyền, khó khăn khi triển khai, hệ thống tổ chức xúc tiến DNNVV mới hình thành bước đầu, chưa phát triển các loại dịch vụ phát triển kinh doanh.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Vũ Quốc Tuấn cho rằng những năm gần đây chính sách hỗ trợ DNNVV đã có nhiều thay đổi tích cực nhưng việc thực hiện còn rất hạn chế. Ví dụ, DNNVV rất khó được bảo lãnh tín dụng mặc dù hình thức hỗ trợ này đã có từ 15 năm nay.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa thường khó tiếp cận vốn để đổi mới công nghệ lạc hậu và liên kết trên thị trường. Ảnh minh họa: HTD
Ưu tiên tài trợ kinh phí
Theo Tổng Thư ký Hiệp hội DNNVV Tô Hoài Nam, một trong những chính sách rất đáng chú ý theo Nghị định 56/2009 của Chính phủ về trợ giúp phát triển DNNVN là việc thành lập Quỹ phát triển DNNVV. Theo đó, quỹ này sẽ huy động và tiếp nhận các nguồn tài chính trong nước và quốc tế để tài trợ cho DNNVV.
“Trước mắt, cần ưu tiên tài trợ kinh phí cho việc nâng cao năng lực cạnh tranh, đầu tư đổi mới trang thiết bị kỹ thuật, nâng cao năng lực quản lý và đào tạo nguồn nhân lực. Đồng thời cần tài trợ cho các chương trình, sự kiện có khả năng tạo được sự gắn kết, liên kết mạnh mẽ các DNNVV với nhau theo ngành hàng, theo vùng miền” - ông Nam nhấn mạnh.
Tuy nhiên, để hoạt động của quỹ này đạt được hiệu quả cao đòi hỏi sự sáng suốt và khách quan của cơ quan quản lý nhà nước. Cơ chế quản lý và điều hành quỹ vừa phải đảm bảo tuân thủ đúng các quy định của pháp luật vừa phải tạo được cơ chế mở và độ linh hoạt cần thiết với việc tiếp nhận các nguồn tài chính khác nhau, đặc biệt là nguồn tài chính của các tổ chức quốc tế. Theo ông Hiệu, trong quý III-2010, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ chủ trì xây dựng đề án thành lập Quỹ phát triển DNNVV trình Thủ tướng.
Để tháo gỡ khó khăn về mặt bằng sản xuất, sắp tới Bộ Công thương sẽ chủ trì xây dựng trình Thủ tướng phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển cụm công nghiệp theo vùng đến năm 2015, tầm nhìn 2020.
Về chính sách thuế, ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ phó Vụ Chính sách thuế - Bộ Tài chính, cho biết trong thời gian vừa qua, Bộ đã áp dụng khá hiệu quả các giải pháp về thuế để trợ giúp doanh nghiệp. Theo đó, DNNVV được giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của quý IV-2008 và cả năm 2009 và được nộp chậm chín tháng đối với 70% số thuế còn lại; giãn thời hạn nộp ba tháng đối với số thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh phải nộp trong năm 2010.
HỒ LÂM
