Trong đó theo ông Hiếu, Thanh tra Chính phủ cần làm rõ một số vấn đề: Số lượng vàng xuất đi và nhập về. Rõ ràng vai trò “lấn át” trong giao dịch vàng dựa trên nguyên tắc thị trường là không thích hợp, vừa quản lý vừa kinh doanh sẽ đem lại lợi ích lớn nhất cho NHNN. Việc chỉ chú trọng mỗi thương hiệu SJC là không ổn (cho dập vàng miếng phi SJC sang SJC, chỉ gia công và đấu thầu vàng SJC…), từ đó vô hình trung tạo ra sự bất bình đẳng trong kinh doanh vàng trên thị trường.
Hơn nữa, NHNN nên cân nhắc công khai số liệu xuất nhập khẩu vàng, phối hợp với hải quan, cơ quan công an để tìm hiểu lượng vàng nhập lậu trong bối cảnh chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới lên cao. Việc công khai số liệu này sẽ tạo điều kiện tốt cho công tác điều hành của NHNN. Còn người dân, giới kinh doanh sẽ kiểm soát được diễn biến, tính toán các phương án đầu tư khi thị trường biến động.
Thị trường vàng Việt Nam hoàn toàn khác với thị trường vàng mở của nhiều nước, điều này đã tạo ra diễn biến tâm lý đặc trưng. Vì vậy, động thái công khai số liệu sẽ giúp lấy lại niềm tin ở người dân về chính sách điều hành của NHNN. Hiện nếu dựa vào những con số về khối lượng vàng đấu thầu hơn 12 tấn được NHNN bơm ra thị trường với mức chênh lệch giá ngày càng giãn, người dân có quyền hoài nghi về mục đích của cơ quan này. Nếu cơ quan quản lý ban hành một chính sách nhưng thực tế lại đi ngược với mong muốn của dân chúng thì xem ra cần xem xét.
Ở các nước trên thế giới, đơn cử như Ấn Độ, ngân hàng trung ương nước này đã đưa ra hàng loạt chính sách để quản lý thị trường vàng nhưng đều thất bại. Đến nay, Ấn Độ đã thả nổi thị trường vàng trở lại, chỉ quản lý bằng thuế suất nhập khẩu vàng với mức 50%.
TS Võ Trí Thành, Viện phó Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cũng nói: “Theo tôi, vấn đề là NHNN cần giải thích, thông tin rõ ràng về thị trường vàng. Ví dụ, tại sao lại can thiệp mạnh vào thị trường vàng? Điều này hợp lý hay không hợp lý? Các giải pháp, bước đi cụ thể và sự kỳ vọng trong ngắn hạn và dài hạn… Những việc này, NHNN có trách nhiệm nói thẳng với dư luận”.
T.PHƯƠNG - B.NHƠN
