“Chỉ trong một buổi tối, chúng tôi có thể tham gia vài chục quiz bói vui. Nó thật sự rất lạ và gây tò mò” - chị Nguyễn Thanh Phương, nhân viên Công ty Tiến Đạt, Q.Gò Vấp, một thành viên mạng xã hội Facebook, hào hứng nói.
1.000 đồng/người
Nhưng trên thực tế đó chỉ là một bước đệm để chỉ vài tháng sau, hộp mail cá nhân của chị Phương “mọc” lên cả chục thư mời tham gia hội, nhóm trên Facebook như: “Chung một dòng sông”, “Nét bút tri ân”, “Topica.edu.vn”... kèm theo những lời dụ dỗ rất ngọt ngào.
Và tất cả các mail này đều được gửi từ cùng một địa chỉ mail là: fbmessage... @Facebookmail.com.
Từ lời giới thiệu của nhiều cư dân mạng, chúng tôi truy cập vào website: www.facebook...vn để mua fan (người ủng hộ) cho Facebook của mình. Hiển thị ở ngay trang chính là hàng loạt “khách hàng tiêu biểu” có thương hiệu như Language Link, ACET, Mai Phương Thúy..., đồng thời là số điện thoại liên lạc và chỉ dẫn tải hợp đồng mua bán đã được soạn thảo trước.
Sau nhiều lần gọi điện đến số điện thoại di động được ghi rõ trên trang web không được, chúng tôi liên hệ với một trong số những đối tác của website này là trung tâm Anh ngữ CA... thì được ông Dưỡng, nhân viên marketing của trung tâm, cung cấp số điện thoại riêng của người có trách nhiệm để trao đổi.
Chúng tôi gọi điện đến số 0982981... đề nghị mua khoảng 20.000 thành viên. Ban đầu người đàn ông tên Thái, tự xưng là đại diện cho Công ty cổ phần tư vấn dịch vụ HA, có vẻ ngần ngại nhưng khi được biết khách hàng do ông Dưỡng là “mối” của công ty giới thiệu, ông Thái khoe ngay: “Bên em sẽ đứng ra thu hút những người tham gia vào trang Facebook của anh để tạo điều kiện cho anh quảng cáo sản phẩm”.
Ông Thái ra điều kiện sau khi ký kết, đối tác phải chuyển khoản 50% tiền giá trị hợp đồng, sau khi hoàn thành toàn bộ công việc sẽ chuyển hết phần còn lại. “Lúc trước tụi tôi chỉ bán có 500 đồng/người, nhưng nay nhu cầu tăng rồi nên chắc giá là 1.000 đồng/ người” - ông Thái ra giá.
Khi chúng tôi tỏ ý thắc mắc về hình thức ký kết hợp đồng và chuyển tiền với phương thức như vậy là không an toàn, ông này nói ngay: “Hầu hết đều ký hợp đồng với hình thức chuyển phát như vậy nên không có vấn đề gì cả. Còn về tính pháp lý, vì hiện nay chúng tôi mới chỉ đứng tên chứ chưa... chính thức thành lập nên không thể đúng theo mọi quy trình được”.
Ngày 2/5, khi chúng tôi quay lại website www.facebook...vn để tìm hiểu thêm thì phần lớn giao diện ở trang chính đã được thay đổi, danh sách đối tác đã được lược bỏ, bảng báo giá cả và hợp đồng thảo sẵn đã hoàn toàn biến mất. Xem như người nào ký kết hợp đồng với đối tác này thì đành chào thua vì không biết tìm ra đầu mối để yêu cầu thực hiện đúng hợp đồng hay bồi thường. Cũng có không ít người đã ký hợp đồng mua fan ảo với mục đích được giao lưu, ủng hộ, chia sẻ hay tung hô cho các bài viết của mình trên Facebook như lời quảng cáo trên vội vàng chuyển tiền đành chờ đợi trong mỏi mòn.
Ông N.V.T., một thành viên của mạng xã hội này, nói: “Nghe nói chỉ mua với giá quá bèo mình đã có vài chục ngàn fan chia sẻ, bình luận, hâm mộ cho các bài viết của mình trên Facebook, tôi cảm thấy rất hứng thú nên đồng ý ký hợp đồng trên mạng. Nhưng chuyển tiền xong thì bên đối tác cứ hẹn tới hẹn lui hoài...”.
Mạo danh
Theo ông Nguyễn Việt Dũng - giảng viên Viện quản trị quốc tế BMG, các cá nhân, tổ chức kinh doanh trên Facebook thời gian gần đây thường có vài trăm tài khoản Facebook “ảo”, mỗi tài khoản có số lượng tương đương 5.000 friend (bạn). Để đạt được con số này, phương thức phổ biến họ sử dụng là công cụ auto add friends (chế độ kết bạn tự động) hoặc kết bạn thủ công từng người.
Từ con số “bạn bè ảo” thu thập được, họ đồng loạt gửi đề nghị đến tất cả số người này và dụ dỗ mọi người yêu thích một trang cộng đồng. Cứ thế kiên trì cho đến khi đầy đủ số lượng người cam kết với “đối tác” cần mua thì họ chuyển nhượng.
Sau này khi bị Facebook phát hiện và khóa các công cụ này lại, đồng thời sẵn sàng cấm hoặc xóa những trang cá nhân nào có dấu hiệu sử dụng “tiểu xảo” để thu hút người hâm mộ, ngay lập tức các đối tượng này nhanh chóng tạo ra những trang Facebook mang tên những người nổi tiếng như Hồ Ngọc Hà, Mai Phương Thúy... để thu hút rồi dụ dỗ người dùng tham gia những trang hâm mộ khác mang mục đích kinh doanh.
Ngoài ra, họ còn xây dựng các chương trình có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng rồi kêu gọi mọi người tham gia bằng cách “like” (tham gia) các trang sự kiện này trên Facebook. Nhưng khi bấm vào đường dẫn mọi người mới bật ngửa mình đã bị lừa.
Hoàng Nam, một du học sinh tại Nhật, cho biết: “Gần đây, thấy trên mạng có chiến dịch cổ vũ bầu chọn cho vịnh Hạ Long trở thành một trong bảy kỳ quan thiên nhiên mới, mình cũng muốn tìm hiểu. Tuy nhiên, khi mình bấm “like” để cổ vũ thì trang Facebook hiển thị sau đó không hề liên quan đến vịnh Hạ Long mà là một Facebook quảng bá cho... Facebook của Vietnam Travel”.
Theo chỉ dẫn của Nam, chúng tôi tìm đến địa chỉ website: www.Facebook...vn/forum và thử thực hiện thao tác tương tự thì Facebook Vietnam Travel hiện ra và hoàn toàn không có bất cứ thông tin nào liên quan đến bầu chọn cho vịnh Hạ Long.
Trao đổi với chúng tôi, hoa hậu Mai Phương Thúy cho biết: “Hiện tại Thúy chỉ dùng một Facebook duy nhất và chỉ dành cho bạn bè thân tâm tình, chia sẻ chứ không hề lập bất kỳ Facebook nào để quảng cáo hay dành cho các fan giao lưu”.
Theo Dũng Tuấn - Đỗ Phi (Tuổi trẻ)
