Theo kế hoạch, ngày mai (30-10), TAND TP.HCM mở lại phiên toà xét xử vụ án vi phạm quy định về và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng do Phan Minh Tân (cựu giám đốc Sở KH&CN TP.HCM) cùng năm đồng phạm thực hiện. Phiên toà dự kiến kéo dài trong hai ngày.
Vụ án từng được đưa ra xét xử nhiều lần nhưng đều bị hoãn, gần đây nhất phiên toà phải tạm hoãn vì bị cáo Phan Minh Tân phải nhập viện, đồng thời bị cáo Khuất Duy Vĩnh Long - nguyên trưởng Phòng quản lý công nghệ đã bỏ trốn và đang bị truy nã.
Cáo buộc gây thiệt hại 22 tỉ đồng
Trong vụ này, năm bị cáo khác là các cựu cán bộ thuộc Sở này cùng bị truy tố về tội danh trên gồm: Phan Thu Nga (cựu trưởng phòng Quản lý Khoa học), Võ Thùy Linh (cựu trưởng phòng Kế hoạch ), Khuất Duy Vĩnh Long (cựu trưởng phòng Quản lý Công nghệ), Nguyễn Quốc Thái (cựu phó trưởng phòng Quản lý công nghệ) và Chu Bá Long (cựu nhân viên phòng Quản lý công nghệ).
Theo cáo trạng, Quỹ phát triển KH&CN TP được thành lập ngày 16-5-2007 để tổ chức hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, thúc đẩy ứng dụng kết quả nghiên cứu KH và phát triển CN… Bộ máy quản lý và điều hành gồm 6 thành viên với ông Tân là chủ tịch. Cơ quan điều hành là Quỹ Đầu tư phát triển TP.HCM (HIFU).
Quá trình điều tra xác định, tháng 8-2009, Nguyễn Trọng Vũ (Giám đốc Công ty Đầu tư và Phát triển công nghệ Huy Hoàng, chuyên sản xuất chip) gửi công văn gửi Sở KH&CN TP đề nghị hỗ trợ kinh phí từ ngân sách sự nghiệp khoa học 5,1 tỉ đồng thực hiện dự án 1. Căn cứ kết quả thẩm định, ông Tân đã ký hợp đồng hỗ trợ 4,9 tỉ đồng, thời hạn 18 tháng; chia thành 3 đợt và đã giải ngân đợt 1 là 3,5 tỉ đồng.
Ngày 5-4-2010, Công ty Huy Hoàng gửi báo cáo định kỳ tình hình thực hiện giai đoạn 1 của dự án cho Sở KH&CN TP. Thời điểm này, công ty chưa hoàn thành giai đoạn 1 nhưng ông Tân cùng các đồng phạm vẫn kết luận đã hoàn thành và duyệt cấp kinh phí đợt hai 700 triệu đồng.
Sau khi nhận kinh phí đợt 2, Công ty Huy Hoàng không hoàn thành được dự án, không hoàn trả kinh phí phải thu hồi, gây thiệt hại hơn 3,1 tỉ đồng.
Cũng trong thời gian thực hiện dự án 1, tháng 9-2009, Nguyễn Trọng Vũ có công văn gửi Sở KH&CN TP đề nghị vay 10 tỉ đồng để thực hiện dự án 2.
Ông Tân đã lập Hội đồng thẩm định và ban hành các quyết định đề nghị HIFU lập vay, ký kết hợp đồng tín dụng. Tháng 4-20190, HIFU ký hợp đồng cho Công ty Huy Hoàng vay 10 tỉ đồng, thời hạn 48 tháng, lãi suất 0%, giải ngân nhiều đợt.
Sau khi nhận giải ngân đợt 3, Vũ đã xuất cảnh sang Mỹ ngày 24-5-2011. Cơ quan điều tra sau đó đã khởi tố vụ án, khởi tố Vũ về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và ra quyết định truy nã. Đến tháng 4-2017, cơ quan điều tra tạm đình chỉ, khi nào bắt được Vũ sẽ xử lý.
Tính đến ngày 30-6-2021, thiệt hại của dự án 2 là 19,4 tỉ đồng (trong đó nợ gốc là 8,9 tỉ, tiền lãi phát sinh là 10,4 tỉ đồng). Tổng thiệt hại của hai dự án là 22 tỉ đồng.
Cựu Giám đốc Sở kiến nghị xem xét khách quan, toàn diện vụ án
Trước khi vụ án được đưa ra xét xử, bị cáo Phan Minh Tân đã có đơn gửi các cơ quan tố tụng kiến nghị xem xét đầy đủ, toàn diện các tình tiết, điều kiện, nguyên nhân và đánh giá, xác định trách nhiệm của các bị cáo một cách khách quan, công tâm trong vụ án.
Ông cho biết để Công ty Huy Hoàng được hỗ trợ, vay tiền của Sở KH&CN thì phải đáp ứng được mục đích phát triển KHCN cùng các tiêu chí quy định. Sở KH&CN TP.HCM đã xét duyệt trên cơ sở quy định của pháp luật, các văn bản hướng dẫn dưới luật và văn bản thi hành chính sách, chủ trương của UBND TP và Bộ KH&CN chứ không có bất cứ ưu ái nào dành cho Công ty Huy Hoàng.
Cạnh đó, ông trình bày bản thân là một nhà khoa học nên luôn đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp để tạo ra những sản phẩm công nghệ mới, không tư lợi riêng, vụ lợi trong vụ án này.
Nhiều nhà khoa học vướng lao lý
Ông Phan Minh Tân (sinh năm 1954) là Phó giáo sư, tiến sĩ chuyên ngành hóa Polymer. Ông giữ chức vụ Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM giai đoạn từ năm 2006 – 2014.
Ông từng tham gia công tác tại Trường Đại học bách khoa TP.HCM từ tháng 10-1977, từng đảm nhận nhiều vị trí quan trọng như: Giảng viên Khoa kỹ thuật Hóa học, Phó chủ nhiệm và Chủ nhiệm Khoa kỹ thuật Hóa học, Giảng viên cao cấp, Viện trưởng Viện năng lượng bền vững của trường.
Ngoài bị cáo Tân thì trong vụ án này bị cáo Phan Thu Nga (cựu Trưởng Phòng Quản lý khoa học, thuộc Sở KH&CN TP.HCM) cũng là một nhà nghiên cứu khoa học. Trước khi bị khởi tố, bị cáo Nga từng là Trưởng phòng quản lý khoa học Sở KH&CN; Phó chủ tịch Hội nước và Môi trường TP.HCM, Ủy viên Ban chấp hành hội nữ tri thức TP.HCM, Giám đốc Trung tâm kỹ thuật tài nguyên môi trường và biển – RES,…Bị cáo này đã đạt được 13 công trình nghiên cứu khoa học được công bố trên các trang báo trong và ngoài nước.