Ngày 16-3, tại Hà Nội, Cục Quản lý lao động ngoài nước phối hợp với Viện Khoa học Lao động-Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) công bố kết quả đánh giá thực trạng người đi làm việc ở nước ngoài đã trở về Việt Nam.
70% lao động yếu ngoại ngữ
Theo khảo sát gần 500 người từ Đài Loan, Nhật, Hàn Quốc và Malaysia trở về, lao động Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong quá trình hòa nhập và làm việc ở nước ngoài, đặc biệt là việc thích nghi với điều kiện sống và làm việc tại nước ngoài. Trong đó, gần 70% người lao động yếu về ngoại ngữ; hơn 13% là khác biệt về lối sống, phong tục tập quán và thói quen sinh hoạt…
Trước khi đi xuất khẩu lao động, gần 90% người lao động có việc làm nhưng với chất lượng thấp và lạc hậu, phần lớn không thuộc diện ký hợp đồng lao động. Vì vậy, đến khi đi xuất khẩu lao động, có khoảng 10% người lao động phải làm các công việc không đúng theo thỏa thuận trong hợp đồng do trình độ tay nghề không đảm bảo.
Về chi phí đi xuất khẩu lao động, chi phí chính thức chiếm 80% tổng kinh phí. Còn lại là các chi phí khác gồm học hành, đào tạo, làm visa, hộ chiếu và chi phí cho người môi giới. 100% người lao động phải vay mượn để chi trả các khoản liên quan đến chuẩn bị đi xuất khẩu lao động, 2/3 lao động phải vay hoàn toàn với nguồn vay từ ngân hàng là chủ yếu, một số chấp nhận vay tư nhân với lãi suất cao. Dù đã chuẩn bị đầy đủ song trung bình một lao động phải mất gần nửa năm kể từ khi nộp hồ sơ mới được xuất cảnh.
Phần lớn người lao động từ nước ngoài trở về quay lại với công việc thu nhập tương đối thấp.Trong ảnh: Người lao động từ Libya chờ nhận tiền hỗ trợ từ Quỹ việc làm ngoài nước trước khi trở về nhà. Ảnh: TTXVN
Thu nhập gấp 5-6 lần nhưng vẫn thấp
Cũng theo khảo sát, thu nhập từ xuất khẩu lao động thường bằng 5-6 lần lúc còn ở VN. Tuy vậy, mức lương lao động VN nhận được vẫn bị coi là thấp hơn so với mức lương của lao động người bản địa hoặc lao động làm thuê đến từ quốc gia khác. Tiền kiếm được từ xuất khẩu lao động đa số được dùng vào chi tiêu cho đời sống. Trong đó, 53% là để xây nhà; gần 29% mua sắm đồ đạc và hơn 24% đầu tư cho con cái học hành.
Ngoài ra, có tới 54% người lao động không thanh lý hợp đồng khi về nước. Trở về, phần lớn người lao động lại quay lại với công việc lao động giản đơn và nông nghiệp với thu nhập tương đối thấp (chỉ gần 2 triệu đồng/tháng).
Trước thực trạng này, đại diện Sở LĐ-TB&XH của bốn địa phương được khảo sát (Thái Bình, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Giang) kiến nghị cần có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn đối với lao động từ nước ngoài trở về. Cụ thể, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp xuất khẩu lao động với các địa phương để nắm rõ tình hình của các lao động trở về và có biện pháp hỗ trợ kịp thời.
Chính thống không nghe, lại cứ nghe tin đồn thổi Theo ông Nguyễn Thanh Hòa, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, Nhà nước và các cơ quan thông tấn đã tuyên truyền rất nhiều về những vấn đề liên quan đến xuất khẩu lao động. Tuy nhiên, người lao động lại không nghe thông tin tuyên truyền chính thống này mà lại toàn truyền tai, đồn thổi. Do vậy, các cơ quan quản lý phải cố gắng hơn để thông tin đến người dân, tránh tình trạng cò mồi, lừa đảo người lao động. Để tăng hiệu quả xuất khẩu lao động cũng cần có sự trợ giúp của các tổ chức xã hội. Bộ LĐ-TB&XH cũng đang triển khai chương trình tìm kiếm việc làm cho người lao động nước ngoài trở về. |
THANH LƯU