Đây là một sự sụt giảm chưa từng có trong một xã hội không bị tàn phá bởi chiến tranh hoặc các cuộc khủng hoảng chết chóc khác.
Kể từ lần đầu tiên Nhật Bản bắt đầu thu thập dữ liệu điều tra dân số vào năm 1920, quốc gia này đã ghi nhận sự suy giảm dân số và xu hướng dân số giảm dần trong nhiều năm.
Năm 2015, dân số Nhật Bản ở mức 127,1 triệu người, giảm 0,7% (tương đương 947.000 người) so với năm 2000.
Việc suy giảm dân số đã gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế và chính trị Nhật Bản.
Ảnh chụp tại một khu kinh doanh ở Tokyo. Thanh niên Nhật thường kết hôn muộn và lựa chọn sinh ít con vì các khó khăn về cuộc sống và nghề nghiệp. (Reuters)
Những nỗ lực của chính phủ nhằm khuyến khích phụ nữ sinh nhiều con hầu như không có tác dụng. Thêm vào đó, có rất ít hỗ trợ công cộng cho việc mở cửa chào đón người nhập cư.
Trong 47 đơn hành chính (tương tự như tỉnh hoặc tiểu bang) của Nhật Bản có dân số ít hơn 1 triệu người.
Thủ tướng Shinzo Abe nhắc lại mục tiêu dài hạn trong việc giữ dân số không rơi xuống dưới 100 triệu người. Tuy nhiên, theo dự báo của chính phủ và các tổ chức quốc tế như Liên Hiệp Quốc cho rằng việc này sẽ rất khó khăn.
Ước tính mới nhất của LHQ cho thấy dân số Nhật Bản sẽ giảm xuống 83 triệu người vào cuối thế kỷ XXI, giảm 40% so với mức đỉnh.
Mục tiêu của ông Abe là chú trọng vào việc nâng cao tỉ lệ sinh lên 1,8 con/1 phụ nữ. Hiện tại tỉ lệ sinh của Nhật Bản là 1,4. Theo các nhà nhân khẩu học, phụ nữ Nhật Bản ngày nay thường lấy chồng muộn hoặc sống độc thân vì không muốn phải từ bỏ sự nghiệp của họ.
Theo các chuyên gia, hình dáng kim tự tháp dân số “gốc nhỏ ngọn to” của Nhật Bản là trái ngược với lý thuyết thông thường.
25% người Nhật hiện nay trên 65 tuổi, và tỉ lệ này được dự kiến sẽ đạt 40% trước năm 2060. Tiền trợ cấp và chi phí chăm sóc sức khỏe đang tăng trong khi lực lượng lao động chi trả những chi phí trên cũng dần trở nên khan hiếm.
Chính phủ đã thực hiện một số điều chỉnh nhỏ trong năm qua (2015). Tuy nhiên, ông Abe tuyên bố tại Quốc hội hôm thứ Sáu (26-2) rằng sẽ có một sự thay đổi lớn trong lần điều tra dân số tiếp theo năm 2020.
