Kinh tế gia kỳ cựu kiện Quỹ Tiền tệ Quốc tế

Sự việc xảy ra vào tháng 11/2007, khi J.Polak trong vai khách mời tới tham dự cuộc hội thảo khoa học lần thứ 9 dưới tiêu đề "Chân dung Jacques Polak" do IMF tổ chức, nhằm tôn vinh tên tuổi vị kinh tế gia hàng đầu thế giới đã cống hiến cả đời mình cho IMF.

Khi đại diện Ban tổ chức, nguyên Phó tổng giám đốc Thứ nhất S.Fisher (hiện là Giám đốc Ngân hàng Trung ương Israel) đọc lời giới thiệu mời Polak lên hàng ghế danh dự, nhà kinh tế học 94 tuổi liền vịn tay vào chiếc lan can ven tường hướng tới bục danh dự rồi... bước hụt. Cú ngã bổ chửng khiến ông rơi vào hôn mê do chấn thương trầm trọng đối với một người quá ngưỡng "cửu thập". Cuộc điều trị kéo dài và tốn kém cho đến nay vẫn chưa thể làm Polak hồi phục hẳn.

Jacques Polak sinh trưởng tại Vương quốc Hà Lan gần một thế kỷ trước, có bằng Cử nhân Kinh tế ngay từ thời Đại khủng hoảng kinh tế thế giới (1929-1933). Ông từng tham dự hội nghị lịch sử ở Breton Wood dạo năm 1944, đánh dấu sự ra đời của IMF và Ngân hàng Thế giới (WB). J.Polak chính là vị Giám đốc đầu tiên của Viện Thống kê trực thuộc IMF, là tác giả của một loạt mô hình kinh tế từng được áp dụng tại Mỹ, Anh, Bỉ, Pháp, Na Uy... cũng như nhiều quốc gia kỹ nghệ phát triển khác.

Tuy chính thức nghỉ hưu từ năm 1979, nhưng suốt 30 năm nay, ông luôn gắn bó với những chương trình kinh tế tài chính khác nhau của IMF. Nhà kinh tế kỳ cựu với bề dày kinh nghiệm cùng vốn hiểu biết rất được lãnh đạo IMF coi trọng, ông có mặt đều đặn một tuần 4 buổi trong văn phòng của mình ở trụ sở IMF tại Washington D.C (Mỹ). J.Polak chính là tác giả của những sáng kiến nhằm thay đổi chính sách đối với các nước đang phát triển được IMF áp dụng trong thời gian gần đây.

Benjamin Chu là viên luật sư nổi danh ở Mỹ chuyên về mảng cá nhân kiện cơ quan tổ chức, được J.Polak thuê thảo đơn nộp lên Tòa án quận Columbia. Nguyên đơn đòi bị đơn phải trả 6 triệu USD hòng trang trải những khoản đã chi "do sơ suất từ IMF", cụ thể là đã tỏ ra bất cẩn trong việc sắp xếp chỗ cho cử tọa, nhất là với một đại biểu cao niên vốn đi lại khó khăn. Ngoài các chi phí điều trị là tiền thuê người chăm sóc cho cả hai vợ chồng Polak. Như trong đơn trình bày, đương sự cho biết rằng vợ ông cũng là người có tuổi nên không thể chăm nom chồng được, cần phải thuê điều dưỡng giỏi cho đến khi hoàn toàn bình phục.

Một điều mà Polak nhấn mạnh trong đơn khởi kiện, rằng vợ ông vốn là người hay đau ốm nên suốt 70 năm chung sống ông thường tự tay lo cho vợ... Giờ thì không thể hoàn thiện điều đó nên cần thuê người chăm sóc cả hai ông bà. "Điều gây kinh ngạc rằng phí tổn lớn nhất lại nằm ở khoản này", nhà kinh tế học gạo cội thổ lộ với báo giới. Riêng Luật sư B.Chu khẳng định là hiện thân chủ của ông vẫn chưa tự kiểm soát mọi tri giác, ra đường cần phải có người dìu mới đi được...

Đồng thời, Luật sư B.Chu cũng cho biết thêm: "Tuy chẳng hay hớm gì khi một nhân viên lại đi kiện nơi mình đang làm việc. Ngặt nỗi đại diện IMF cự tuyệt thẳng thừng những đề nghị thương thảo ngoài chốn pháp đình. Vạn bất đắc dĩ ông mới phải xúc tiến vụ này...".

Về phần mình, vị Tổng giám đốc người Pháp Dominique Strauss-Kahn của IMF không lên tiếng bình luận gì về vụ kiện, cũng như khước từ việc có theo đuổi hay không một phiên tòa chưa biết sẽ diễn ra vào lúc nào. Được biết đây không phải là lần đầu thể chế tài chính hàng đầu thế giới này bị đưa ra vành móng ngựa.

Trong năm 2002, một phiên tòa được mở tại Bucharest ở Cộng hòa Romania, xử đơn kiện IMF từ Khối Công đoàn quốc gia Romania, quy kết các tham vấn của quỹ đã khiến đà thất nghiệp trong nước tăng cao, song song là giá cả phi mã tăng gấp 3 lần so với hai năm trước. Chính sách "thắt lưng buộc bụng" đã góp phần giảm mức thu nhập nói chung, cũng như cản trở quyền đòi được tăng lương của giới công nhân viên chức...

T.N. tổng hợp (ANTG)