Theo kết quả chính thức công bố ngày 12-7, liên minh cầm quyền mất 13 trên tổng số 57 ghế bầu lại, trong đó DJP mất 10 ghế và đảng Nhân dân mới (PNP) mất cả 3 ghế. Trong khi đó, đảng đối lập Dân chủ Tự do (LDP) giành thắng lợi quan trọng, tăng thêm 13 ghế.
Với kết quả trên, liên minh cầm quyền giữa DPJ và PNP chỉ có 110 ghế tại Thượng viện, mất ưu thế đa số quá bán. Các đảng đối lập giành ưu thế quá bán với 132 ghế trong Thượng viện có tổng số 242 ghế.
Đa số cử tri Nhật Bản không hài lòng với chính sách của DPJ do ông Naoto Kan đứng đầu
Thất bại trên của liên minh cầm quyền, nhất là DPJ, đã được dự báo trước do sự sút giảm uy tín mạnh của chính đảng này thời gian qua. Đòn nặng nhất giáng vào uy tín của DPJ là sự thất hứa trong việc giải quyết vấn đề căn cứ quân sự Mỹ trên đảo Okinawa của Thủ tướng Yukio Hatoyama và cũng là Chủ tịch DPJ.
Lên cầm quyền thay ông Hatoyama buộc phải từ chức đầu tháng 6 vừa qua nhằm vực dậy DPJ và liên minh cầm quyền trước cuộc bầu cử Thượng viện mới đây, Thủ tướng Naoto Kan thoạt đầu có lấy lại được uy tín cho liên minh cầm quyền. Tuy nhiên, tuyên bố sẽ tăng thuế để giảm nợ công trước thềm bầu cử của ông Kan lại khiến cử tri Nhật Bản quay lưng với liên minh cầm quyền.
Mất đa số ghế tại Thượng viện không đe doạ nhiều tới quyền lãnh đạo của DPJ do liên minh cầm quyền vẫn chiếm đa số tại Hạ viện, cơ quan quyền lực cao hơn Thượng viện. Song điều đó sẽ khiến liên minh cầm quyền gặp nhiều khó khăn hơn và phải thoả hiệp để thông qua những dự luật quan trọng trong tương lai.
Trước những chỉ trích dấy lên từ nội bộ đảng DPJ, Thủ tướng Kan vẫn tuyên bố “sẽ tiếp tục nắm quyền với trách nhiệm giống như lúc bắt đầu nhậm chức”. Ông cũng lên tiếng bảo vệ Tổng Thư ký Yukio Edano và một số lãnh đạo DPJ cho dù nhiều ý kiến trong nội bộ đảng cầm quyền yêu cầu từ chức để chịu trách nhiệm về thất bại bầu cử.
Thủ tướng Kan cũng loại bỏ khả năng sớm cải tổ Nội các, ít nhất là đến tháng 9 tới khi mà DPJ tổ chức bầu lại ban lãnh đạo đảng. Ông còn lưu giữ lại Bộ trưởng Tư pháp Keiko Chiba, người đã thất bại trong cuộc bầu cử Thượng viện vừa qua, cho đến khi cải tổ Nội các.
Nhằm tránh khó khăn và bế tắc khi thông qua các đạo luật quan trọng sắp tới như việc tăng thuế để giảm gánh nặng nợ công, chính quyền Thủ tướng Kan đang tính liên minh với một số đảng khác để lấy lại đa số tại Thượng viện. Nhưng các đảng như Đảng của bạn (YP), Komeito mới... đều phủ nhận khả năng liên minh với DPJ.
Thất bại trong cuộc bầu cử Thượng viện do vậy đang gây áp lực rất lớn lên Thủ tướng Kan, nhất là trước thực tế các Thủ tướng tiền nhiệm như Ryutaro Hashimoto hay Shinzo Abe đã từ chức sau khi thất bại trong các cuộc bầu cử Thượng viện năm 1998 và năm 2007.
Theo Hoàng Tuấn (ANTĐ)
