Trong thông báo đưa ra ngày 14/12/2010, Bộ Tài chính Trung Quốc cho hay, quyết định tăng thuế nói trên, sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2011, là một phần của kế hoạch điều chỉnh chính sách thuế trong năm sau, bao gồm một loạt mặt hàng nhập khẩu và xuất khẩu. Bộ này không thông báo chi tiết loại đất hiếm nào sẽ bị tăng thuế và mức tăng là bao nhiêu.
Trung Quốc gần như chiếm độc quyền trên thị trường đất hiếm thế giới khi sản xuất tới 97% nguồn cung toàn cầu trong năm ngoái.
Chính phủ Trung Quốc đã tiến hành thắt chặt kiểm soát đối với hoạt động xuất khẩu đất hiếm, được sử dụng chủ yếu trong các sản phẩm công nghệ cao - từ máy nghe nhạc, điện thoại di động đến xe hơi và tàu vũ trụ. Tuy nhiên, động thái của Bắc Kinh đã khiến các nhà sản xuất công nghệ cao ở nước ngoài phàn nàn.
Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, mới đây đã thắt chặt các quy định xuất khẩu đất hiếm, theo đó Bắc Kinh chỉ cho phép những nhà sản xuất đáp ứng được luật bảo vệ môi trường ở trong nước cũng như các tiêu chuẩn quốc tế bán đất hiếm cho khách hàng nước ngoài.
Nhật Bản hiện phụ thuộc hơn 90% nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc, do đó các lĩnh vực công nghệ của nước này rất dễ bị tổn thương trước các động thái của Bắc Kinh liên quan đến hoạt động vận chuyển đất hiếm sang thị trường Nhật Bản.
Hồi mùa Thu năm nay, Tokyo phàn nàn rằng Trung Quốc đã đóng băng các chuyến hàng đất hiếm sang Nhật Bản, giữa những xích mích giữa hai nước liên quan đến vụ nhà chức trách Nhật Bản bắt giữ một thuyền trưởng người Trung Quốc hồi tháng 9/2010.
Các công ty Nhật Bản nói rằng hoạt động vận chuyển đất hiếm chỉ được nối lại vào giữa tháng 11/2010, song Bắc Kinh khăng khăng họ chưa từng ngừng vận chuyển thứ hàng hóa đặc biệt này.
Các công ty Nhật Bản mới đây cũng thông báo đạt được các thoả thuận hợp tác thăm dò và khai thác đất hiếm với các đối tác Ấn Độ và Australia, nhằm đa dạng hóa các nguồn cung đất hiếm và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Theo Nguyễn Trường (TTXVN/Vietnam+)
