Reuters đưa tin ngày 26-8 (giờ địa phương), với gương mặt lạnh như tiền, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry long trọng tuyên bố với báo giới vũ khí hóa học sử dụng gần thủ đô Damascus (Syria) hôm 21-8 là điều không thể chối cãi và Syria đã thủ tiêu bằng chứng tại hiện trường.
Trong mấy ngày qua, báo chí Anh liên tục đưa tin Anh chuẩn bị động binh. Ngày 26-8, Nhà Trắng đã bác bỏ thông tin trên báo Telegraph cho rằng Mỹ và Anh đang chuẩn bị phối hợp tiến hành chiến dịch quân sự chung ở Syria.
Tuy nhiên, báo The Guardian lại tiếp tục đưa tin Anh chuẩn bị sử dụng căn cứ không quân Akrotiri trên đảo Cyprus nhằm đánh Syria (căn cứ chỉ cách Syria 160 km). Báo ghi nhận hoạt động tại căn cứ Akrotiri đang gia tăng bất thường.
Đoàn thanh tra LHQ (mặc áo chống đạn) đến bệnh viện thu thập lời khai nhân chứng. Ảnh: REUTERS
Thủ tướng Anh David Cameron đã quyết định rút ngắn kỳ nghỉ hè để trở về. Ngày 27-8, người phát ngôn thủ tướng thông báo Anh đã chuẩn bị kế hoạch cho chiến dịch quân sự ở Syria.
Hãng tin RIA Novosti ghi nhận trong bối cảnh căng thẳng ấy, Nga tiếp tục nỗ lực ngăn chặn chiến tranh. Ngày 27-8, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố hơn bao giờ hết, Mỹ và Nga phải phối hợp hành động nhằm bảo đảm giải pháp hòa bình cho khủng hoảng Syria theo thông cáo Genève ngày 30-6-2012.
Hôm 26-8, Bộ Ngoại giao Nga đã tổ chức họp báo khẩn cấp về tình hình Syria. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nhận định đang có hiện tượng tập trung hàng loạt phương tiện quân sự trong khu vực.
Ông tố cáo các nước phương Tây vội vã gán cho quân đội Syria trách nhiệm về vụ tấn công bằng vũ khí hóa học hôm 21-8 mà không chờ kết luận của đoàn thanh tra LHQ. Ông nhấn mạnh Syria không có lợi lộc gì khi sử dụng vũ khí hóa học đúng lúc Đoàn thanh tra LHQ đến Syria.
Ông nhấn mạnh can thiệp quân sự vào Syria mà không có nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ là vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế. Ông kể ông đã từng hỏi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry: “Vậy kế hoạch của các ông là gì?”. Và ông lấy làm tiếc là John Kerry đã không trả lời.
Báo Người quan sát mới (Pháp) nhận định chắc chắn Hội đồng Bảo an LHQ không thể ban hành nghị quyết tấn công Syria bởi Nga và Trung Quốc sẽ phủ quyết.
Dù vậy, các nước phương Tây vẫn có thể tấn công Syria bằng cách viện dẫn Chương VII của Hiến chương LHQ (hành động trong trường hợp hòa bình bị đe dọa, bị phá hoại hoặc có hành vi xâm lược) như Ngoại trưởng Anh William Hague tuyên bố ngày 26-8 trên đài BBC.
Năm 1999, Mỹ được NATO hậu thuẫn từng viện dẫn Chương VII để tấn công chính quyền của Tổng thống Slobodan Milosevic ở Nam Tư mà không cần nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ (Nga phủ quyết). Mỹ cũng đã từng sử dụng biện pháp này ở Iraq.
Báo New York Times (Mỹ) ngày 23-8 đưa tin ông Ivo H. Daalder, nguyên đại sứ Mỹ tại NATO, còn đánh giá Tổng thống Obama có thể viện dẫn Nghị định thư Genève năm 1925 (cấm sử dụng khí gây ngạt) để tấn công Syria.
| Ngày 27-8, Đoàn thanh tra LHQ phải hoãn công việc trong 24 tiếng vì quân nổi dậy không nhất trí về điều kiện an toàn khi đoàn di chuyển. Trong ngày điều tra đầu tiên của đoàn hôm 26-8, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết theo thông tin từ bà Angela Kane, Phó Tổng thư ký LHQ, đang có mặt ở Damascus (Syria), đoàn đã thăm hai bệnh viện, hỏi các nhân chứng, những người sống sót, các bác sĩ và đến làng Moadamiyet al-Sham lấy mẫu tại nơi được cho là vũ khí hóa học sử dụng hôm 21-8 ở ngoại ô Damascus. Đoàn do Tiến sĩ Ake Sellstrom người Thụy Điển đứng đầu. |
HOÀNG DUY
