Theo báo cáo ngày 22-2 của nhóm chuyên gia Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI) thuộc Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington, các ảnh chụp vào cuối tháng 1 và tháng 2-2016 cho thấy việc xây dựng các cơ sở trên đá Châu Viên dường như sắp hoàn thành và đảo nhân tạo này hiện đã bao phủ một diện tích khoảng 210.500 m2.
"Hai trạm radar đã được xây dựng ở khu vực phía Bắc của đá Châu Viên và nhiều cột cao 20 m đã được dựng lên ở phần phía Nam" - theo báo cáo.
Hình ảnh vệ tinh gần đây do CSIS công bố cho thấy Trung Quốc có thể đã bố trí trái phép hệ thống radar (khoanh đỏ) ở đá Châu Viên, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. (Ảnh: CSIS/ Channel News Asia)
"Những chiếc cột này có thể là một hệ thống radar tần số cao, mà sẽ tăng cường đáng kể năng lực của Trung Quốc để giám sát việc lưu thông hàng hải và hàng không ở khu vực phía Nam biển Đông" - nhóm chuyên gia cho biết.
Theo báo cáo, các hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc dường như đã xây dựng một hệ thống hầm, một ngọn hải đăng ở phần phía Bắc của đá Châu Viên, một bãi đáp trực thăng, thiết bị thông tin liên lạc và một bãi cảng.
Báo cáo còn cho hay Trung Quốc hiện đã có một vùng phủ sóng radar quan trọng đối với khu vực phía Bắc của biển Đông đến Tây Bắc quần đảo Trường Sa nhờ vào hệ thống radar mà nước này đã lắp đặt trên đất liền và ở quần đảo Hoàng Sa.
Theo báo cáo, một radar tần số cao trên đá Châu Viên sẽ tăng cường năng lực của Trung Quốc để giám sát việc lưu thông hàng hải và hàng không từ eo biển Malacca và các khu vực ở phía Nam đến phía Bắc biển Đông.
Báo cáo về việc Trung Quốc xây radar tần số cao ở quần đảo Trường Sa xuất hiện chỉ một tuần sau thông tin Trung Quốc triển khai tên lửa phòng không HQ-9 đến đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Mỹ và các nước khu vực đã đồng loạt lên án động thái trên của Bắc Kinh và gọi đây là hành động “quân sự hóa” biển Đông.
Thông tin này cũng được đưa ra một ngày trước chuyến thăm đến Mỹ của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. Hiện Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Trung Quốc vẫn chưa lên tiếng bình luận về báo cáo.
