Theo ghi nhận của kênh Al Jazeera, các lực lượng trung thành với Nguyên soái Khalifa Haftar- chỉ huy Quân đội Quốc gia Libya (LNA) đóng ở miền Đông đã đưa hàng ngàn lính đánh thuê nước ngoài tới chiến đấu giành TP trọng yếu Sirte.
Sirte là quê hương của cố lãnh đạo Muammar Gaddafi và là địa điểm quan trọng nằm giữa phía Tây và Đông Libya.
Sirte là nơi nguy hiểm nhất Libya
Các đoàn xe của lính đánh thuê nước ngoài đã đi qua TP Ajdabiya nằm giữa TP Benghazi – thành trì của LNA ở miền Đông và TP trọng yếu Sirte hôm 28-6.
Lực lượng GNA chuẩn bị tấn công chiếm TP chiến lược Sirte. Ảnh: Mucahit Aydemir/ANADOLU
Những tay súng nước ngoài này trước đó xuất phát từ Benghazi và sẽ đóng vai trò là quân tiếp viện cho LNA chống lại một cuộc chiến tiềm tàng từ Chính phủ Hòa hợp Dân tộc (GNA - được quốc tế công nhận và đóng tại thủ đô Tripoli).
Theo Al Jazeera, đội quân tiếp viện gồm các tay súng người Sudan, Chad cùng hơn 3.000 lính đánh thuê người Nga.
“Sirte là nơi nguy hiểm nhất ở Libya sau khi nơi này trở thành tâm điểm cho các lính đánh thuê của công ty Wagner Group của Nga” – một người phát ngôn của GNA nói trong một tuyên bố hôm 27-6.
Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah Al-Sisi từng tuyên bố Sirte là “lằn ranh đỏ” đối với nước này. Ông Al-Sisi viện dẫn việc cần phải bảo vệ biên giới phía Tây đất nước để làm lý do “can thiệp trực tiếp” vào Libya.
“Nếu người dân Libya yêu cầu chúng tôi can thiệp, đó chính là tín hiệu gửi tới thế giới rằng Ai Cập và Libya có chung lợi ích, an ninh và sự ổn định”, ông Al-Sisi nói hôm 27-6.
Lực lượng ông Haftar chiếm Sirte hồi tháng 1 và thời gian gần đây, TP duyên hải này trở thành tâm điểm của một cuộc chiến đang diễn ra giữa GNA và LNA. Kiểm soát được TP Sirte đồng nghĩa kiểm soát được các cảng xuất khẩu dầu mỏ chính của Libya.
LNA được Ai Cập, Nga và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) hậu thuẫn, trong khi GNA nhận sự hỗ trợ quân sự từ Thổ Nhĩ Kỳ để chống LNA.
Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ tuần trước cho hay chính phủ đóng tại Tripoli đang chuẩn bị cho việc tái chiếm Sirte. GNA đã phản đối những đề xuất ngừng bắn trước đó của Ai Cập.
Người phát ngôn chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho biết việc LNA rút lui khỏi Sirte là điều kiện tiên quyết để GNA bước vào đàm phán ngừng bắn.
Các lực lượng LNA trước đó đã rút về Sirte sau khi hứng loạt thất bại trong cuộc tấn công kéo dài 14 tháng nhằm vào Tripoli. Với việc đà tiến quân về Sirte của GNA bị chặn đứng do các cuộc không kích, ông Haftar quyết tâm ngăn chặn nỗ lực chiếm Sirte của GNA.
Cuộc chiến giành TP Sirte đã củng cố năng lực cho LNA và GNA. Ảnh: Ayman al-Sahili/REUTERS
Các lực lượng bán quân sự liên hệ với nhà thầu quân sự tư nhân Wagner Group được cho đang hoạt động ở Libya để hỗ trợ LNA.
Tuần trước, một quan chức thuộc Bộ Ngoại giao Nga bác báo cáo của Liên Hợp Quốc (LHQ) cho biết Wagner Group đã triển khai 1.200 lính đánh thuê tới Libya. Quan chức này nói rằng dữ liệu rõ ràng đã bị làm sai lệch và nhóm chuyên gia công bố báo cáo đang tìm cách xuyên tạc chính sách của Moscow trong khu vực.
“Băng đảng tội phạm”
Thủ tướng Fayez al-Sarraj, lãnh đạo GNA nhắc lại yêu cầu Tòa án Hình sự Quốc tế điều tra những tội ác chiến tranh của lực lượng ông Haftar. Ông Al-Sarraj nói rằng sự miễn hình phạt khuyến khích các tay súng của ông Haftar thực hiện “các tội ác man rợ hơn”.
Liên quan tới lính đánh thuê Wagner Group, một phát ngôn viên của GNA mô tả nhóm này là “băng đảng tội phạm”.
Việc giải phóng Sirte và Jufra khỏi lực lượng ông Haftar đã trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, người này nói thêm.
Hôm 27-6, Đại diện thường trực của Libya tại LHQ yêu cầu Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) áp trừng phạt những ai ủng hộ các nhóm vũ trang ở Libya.
Trong khi đó, có thêm chín thi thể được tìm thấy trong những ngôi mộ tập thể ở TP Tarhuna, một quan chức cho biết hôm 28-6.
Các thành viên LNA ra khỏi Benghazi để tiến về Tripoli hôm 7-4-2019. Ảnh: REUTERS
Tarhuna, cách thủ đô Tripoli 90 km về phía Nam, là địa bàn hoạt động cuối cùng của lực lượng ông Haftar ở miền Tây Libya trước khi bị lực lượng GNA chiếm lại hồi đầu tháng 6.
Ông Kamal al-Siwi, Chủ tịch Tổng cục Tìm kiếm và Nhận dạng người mất tích Libya thông báo số thi thể bị chôn trong khu vực tăng lên tới 19 kể từ khi công tác tìm kiếm bắt đầu hôm 5-6.
Trước đó, LHQ bày tỏ “kinh hoàng” sau khi ít nhất tám ngôi mộ tập thể được phát hiện tại Tarhuna.
Hồi tháng 3, LHQ nói nhận được báo cáo hàng trăm vụ mất tích, tra tấn, sát hại từ các gia đình ở Tarhuna.
Giới chức Libya trước đó thông báo quốc tế đang nỗ lực thành lập ủy ban truy tìm sự thật để điều tra những vi phạm của các lực lượng ông Haftar. Những vi phạm này bao gồm cài cắm mìn, đào mộ tập thể gần Tripoli và Tarhuna.
