Ngày 30-8 (giờ địa phương), Nhà Trắng đã công bố một tài liệu dài bốn trang của cơ quan tình báo Mỹ cáo buộc Syria đã sử dụng vũ khí hóa học làm chết 1.429 nạn nhân, trong đó có 426 trẻ em. Cơ quan tình báo Mỹ cho biết đã thu thập bằng chứng từ các đầu mối con người, theo dõi thông tin điện tử và hình ảnh vệ tinh.
Theo báo Washington Post (Mỹ), tài liệu miêu tả ba ngày trước khi sử dụng đạn hóa học ở ngoại ô thủ đô Damascus (ngày 21-8), các đơn vị Syria phụ trách vũ khí hóa học đã đến Adra để chuẩn bị đạn hóa học, trong đó có khí sarin. Công việc bắt đầu từ ngày 18-8 đến sau nửa đêm 20-8.
Sau đó, hình ảnh vệ tinh cho thấy sáng sớm 21-8, pháo từ khu vực do quân đội Syria kiểm soát đã nã vào nhiều khu vực ở ngoại ô Damascus do quân nổi dậy kiểm soát. 90 phút sau, các bình luận đầu tiên về tấn công bằng khí độc hóa học xuất hiện trên các mạng xã hội. Suốt 4 tiếng sau đó, hàng ngàn tin trao đổi qua lại trên mạng đã mô tả vụ thảm sát bằng chất độc hóa học.
Chiến tranh tàn phá ở TP Aleppo thuộc tỉnh Aleppo, tỉnh đông dân nhất Syria. Ảnh: AP
Cơ quan tình báo Mỹ cho biết đã nhận diện 100 băng ghi hình ở 12 địa điểm khác nhau. Phần lớn chứng tỏ rất nhiều thi thể có dấu hiệu bị tác nhân gây ngộ độc thần kinh ảnh hưởng. Cơ quan tình báo Mỹ cho rằng phe đối lập Syria không đủ khả năng làm giả toàn bộ số băng ghi hình này.
Cùng ngày, tại cuộc họp báo ở Washington, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bảo đảm chiến dịch tấn công Syria nếu có sẽ là tấn công có mục tiêu và các binh sĩ Mỹ không đổ bộ. Ông cho biết Mỹ sẽ tin tưởng vào các đồng minh Pháp, Úc và Liên đoàn Ả Rập. Ông nhấn mạnh chiến dịch cũng là tín hiệu cảnh báo Iran và tổ chức Hezbollah.
Sau tuyên bố của Ngoại trưởng John Kerry, Tổng thống Obama khẳng định hiện thời vẫn chưa có quyết định cuối cùng về chiến dịch quân sự tấn công Syria.
Bộ Ngoại giao Syria đã lên án Mỹ ngụy tạo báo cáo tình báo và đây là những lời nói dối vô căn cứ. Bộ Ngoại giao khẳng định Mỹ đã sử dụng thông tin do phe đối lập âm mưu bịa đặt và Mỹ lấy cớ bảo vệ người dân Syria để thực hiện kế hoạch xâm lược Syria.
Ngày 31-8, Tổng thống Nga Putin đã lên án quyết định đơn phương tấn công Syria của Mỹ. Ông tuyên bố những lời kết án Syria sử dụng vũ khí hóa học của phương Tây là hoàn toàn vô lý và đề nghị Mỹ cung cấp bằng chứng trước Hội đồng Bảo an LHQ.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố mọi hành động quân sự đơn phương, cho dù là hạn chế mà không được Hội đồng Bảo an LHQ đồng ý là không thể chấp nhận được vì hiển nhiên vi phạm luật pháp quốc tế.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma quốc gia Nga Alexei Pushkov đã đề nghị Ủy ban Nobel thu hồi giải Nobel Hòa bình đã trao cho Tổng thống Obama nếu Mỹ tấn công Syria ngoài khuôn khổ của Hội đồng Bảo an LHQ.
Trong khi đó, ngày 30-8, Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen đã phát biểu với báo chí Đan Mạch rằng NATO quyết định không tham gia chiến dịch quân sự tấn công Syria. Ông nhận định sử dụng vũ khí hóa học là hành động ghê tởm nhưng giải pháp chính trị vẫn là biện pháp tốt nhất.
Sáng 31-8, các chuyên gia vũ khí hóa học của LHQ đã rời Syria. Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết kết quả xét nghiệm có thể sẽ có trong hai tuần nữa. Theo Reuters, đoàn thanh tra LHQ chỉ có một nhiệm vụ duy nhất là xác định xem vũ khí hóa học có được sử dụng ở Syria hay không chứ không phải xác định bên nào đã sử dụng.
DẠ THẢO - NHÃ UYÊN
