Trong suốt 20 phút, Tổng kiểm sát trưởng Viện Kiểm sát Tối cao Liên bang Nga Yuri Chaika đã báo cáo với tổng thống về các tập đoàn nhà nước làm ăn sai trái.
Ngay sau đó, Tổng thống Medvedev đã yêu cầu Thủ tướng Vladimir Putin và Hội đồng Bộ trưởng chuẩn bị đề án cải cách các tập đoàn nhà nước và hoàn thành trước ngày 1-3-2010.
Mua sắm công bất minh
Trước đó, căn cứ báo cáo kiểm tra tám tập đoàn nhà nước, Viện Kiểm sát Tối cao đã quyết định khởi tố 22 vụ án hình sự.
Tổng thống Medvedev (phải) đã yêu cầu Thủ tướng Putin báo cáo đề án cải cách các tập đoàn nhà nước trước ngày 1-3-2010.
Tám tập đoàn có liên quan gồm Ngân hàng Ngoại thương (Vnesheconombank), Công nghệ nano Nga (Rosnano), Quỹ Hỗ trợ cải tạo nhà chung cư, Công trình Olympic (Olimpstroy), Kỹ thuật cao Nga (Rostekhnologii), Bảo hiểm Tiền gửi tiết kiệm), Nguyên tử Nga (Rosatom) và Giao thông đường bộ Nga (Rosavtodor).
Báo cáo kiểm tra cho thấy tình trạng chung của các tập đoàn nhà nước là mua sắm hàng hóa và dịch vụ công sai quy định, thiếu minh bạch, phân biệt đối xử trong đấu thầu làm gia tăng nguy cơ tham nhũng, chi ngân sách quá nhiều để nuôi bộ máy...
Cuối tháng 11-2007, ngân sách cấp cho Tập đoàn Rosnano 130 tỉ rúp (780.000 tỉ đồng VN) để thực hiện các dự án về công nghệ nano. Đến tháng 7 mới đây, tập đoàn chỉ mới sử dụng 10 tỉ rúp (60.000 tỉ đồng VN).
Trong số này, phân nửa chi cho các khoản lương, thưởng, nội thất văn phòng, du lịch cho bộ máy lãnh đạo tập đoàn. Một phần tiền dùng để thuê ba công ty làm công việc kiểm tra, đánh giá mà đáng lẽ ra nhân viên tập đoàn phải làm. Một phần tiền nữa tập đoàn mua đất và gửi ngân hàng lấy lãi.
Trong 1.200 dự án công nghệ nano đề xuất, lãnh đạo tập đoàn chỉ duyệt thực hiện 36 dự án, trong đó chỉ có tám dự án được cấp tiền.
Tập đoàn Olimpstroy được ngân sách cấp 195,3 tỉ rúp (1,17 triệu tỉ đồng VN) để xây dựng hơn 200 địa điểm và cơ sở hạ tầng chuẩn bị cho Thế vận hội Mùa đông và Paralympic Mùa đông 2014. Tuy nhiên, tập đoàn đã để xảy ra nhiều vi phạm trong đấu thầu xây dựng và thực hiện các dự án.
Tại các tập đoàn Quỹ Hỗ trợ cải tạo nhà chung cư, Vnesheconombank và Olimpstroy, lương, thưởng, tiền bảo hiểm và các khoản chi không tên rất lớn. Năm ngoái, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ cải tạo nhà chung cư Konstantin Tsitsin đã nhận thưởng đến 16,5 triệu rúp (99 tỉ đồng VN).
Luật còn thiếu sót
| Từ năm 2007, các tập đoàn nhà nước đua nhau ra đời ở Nga. Theo Luật Về các tổ chức phi lợi nhuận của Liên bang Nga, tập đoàn nhà nước được thành lập theo sắc lệnh của tổng thống. Tập đoàn không thể bị phá sản, không bắt buộc phải tuân theo quy định công khai thông tin nội bộ. Không có cơ quan chính quyền liên bang nào được quyền can thiệp vào hoạt động của tập đoàn. Mỗi năm tập đoàn chỉ phải báo cáo trước chính phủ một lần. |
Báo cáo kiểm tra kết luận:
- Các tập đoàn không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ và mâu thuẫn với mục tiêu thành lập tập đoàn theo luật liên bang.
- Luật hiện hành chưa thiết lập các tiêu chí thống nhất để xác định tập đoàn nhà nước như một hình thức pháp lý của pháp nhân. Do thiếu kiểm soát thích đáng đã dẫn đến tình trạng sử dụng kém hiệu quả tài sản nhà nước.
Trước tình hình này, Tổng thống Dmitry Medvedev chủ trương nên chuyển đổi các tập đoàn nhà nước để các tập đoàn hoạt động trong môi trường cạnh tranh dưới nhiều mô hình khác nhau, đặc biệt mô hình công ty cổ phần.
ĐỖ NGUYÊN THIỀU (Tổng hợp Newsru, Commercant.ru, Moskovskaya Pravda)
