Ông Duterte hôm 19-5 nói rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cảnh báo ông sẽ có chiến tranh nếu Manila cố gắng thực thi phán quyết của tòa trọng tài quốc tế và khoan dầu khí ở biển Đông.
Ông Tập đang nhắc tới phán quyết của tòa trọng tài quốc tế ở The Hague (Hà Lan) hồi tháng 7-2016. Theo phán quyết, Philippines có quyền tiếp cận các mỏ dầu khí ngoài khơi ở Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ), kể cả bãi Cỏ Rong ở biển Đông. Trung Quốc hiện chưa có phản hồi về bình luận mới nhất này của ông Duterte.
Theo Reuters, Thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines Antonio Carpio ngày 20-5 nói rằng việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực để giải quyết các bất đồng giữa các quốc gia là bất hợp pháp theo Hiến chương Liên Hiệp Quốc. Ông Carpio cho rằng nếu Tổng thống Rodrigo Duterte không có hành động phản đối lại lời đe dọa của ông Tập nghĩa là ông đang “phản bội” Philippines.
Thẩm phán Antonio Carpio là người có lập trường chỉ trích việc Tổng thống Duterte xích lại gần Trung Quốc.
Thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines Antonio Carpio. Ảnh: PhilStar
Thẩm phán Carpio, người nằm trong đội ngũ pháp lý khởi xướng vụ kiện này, cho rằng lời đe dọa trên của ông Tập đã “vi phạm nghiêm trọng” Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) và Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á năm 1976 có sự tham gia của Trung Quốc và Philippines.
“Philippines muốn đưa lời đe dọa chiến tranh của Trung Quốc lên một tòa trọng tài UNCLOS khác” - ông Carpio nhấn mạnh. “Tổng thống Duterte không thể không làm gì hay thậm chí còn chấp nhận hành động của Trung Quốc bởi điều này là đi ngược lại sự bảo vệ EEZ của Philippines”.
Theo ông Carpio, Philippines nên tăng cường liên minh, đặc biệt là với các đối tác hiệp ước quốc phòng như Mỹ. Ông cũng chỉ trích Tổng thống Duterte đã thỏa thuận song phương với Trung Quốc.
Phán quyết mà tòa trọng tài quốc tế đưa ra tháng 7 năm ngoái đã bác yêu sách "đường lưỡi bò" phi lý mà Trung Quốc đơn phương vẽ ra trên biển Đông. Bắc Kinh quyết không chấp nhận phán quyết này, trong khi ông Duterte thường xuyên né tránh đề cập phán quyết trong các cuộc gặp với lãnh đạo Trung Quốc.
