Ngày 12-7 tới, Tòa Trọng tài Thường trực sẽ công bố phán quyết trọng tài. Các chuyên gia nhận định phán quyết trọng tài sẽ có lợi cho Philippines. Trước nguy cơ sẽ bị thua kiện, Bắc Kinh đã ráo riết vận động và khoe đã có 40 nước ủng hộ.
Tuy nhiên, ngày 2-7 (giờ địa phương), Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết thật ra chỉ có tám nước ủng hộ Trung Quốc gồm Afghanistan, Gambia, Kenya, Lesotho, Niger, Sudan, Togo và Vanuatu. Trong số này hầu hết các quốc gia đều từ châu Phi và chẳng liên quan gì đến vấn đề tranh chấp biển Đông ở Đông Nam Á.
Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cũng khẳng định bốn nước gồm Campuchia, Ba Lan, Slovenia và Fiji đã công khai bác bỏ thông tin Trung Quốc tuyên bố đã có sự ủng hộ của họ.
Chương trình Minh bạch hàng hải châu Á (thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế) là cơ quan ghi nhận các nước ủng hộ Trung Quốc trong vấn đề biển Đông. Chương trình này có hệ thống theo dõi phản ứng của cộng đồng quốc tế về phán quyết sắp tới của Tòa Trọng tài thường trực.
Theo kết quả theo dõi do Chương trình Minh bạch hàng hải châu Á công bố hồi giữa tháng 6, ngược lại với tuyên bố của Trung Quốc, đã có 40 quốc gia lên tiếng ủng hộ quá trình xét xử trọng tài. Các nước nhận định phán quyết trọng tài có giá trị pháp lý, đồng thời kêu gọi Trung Quốc và Philippines tôn trọng phán quyết.
Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ghi nhận Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã khoe 60 nước ủng hộ nước này, tuy nhiên trung tâm này nhấn mạnh: “Trung Quốc không hề cung cấp danh sách các nước ủng hộ. Và trong nhiều trường hợp, không có chứng cứ về sự ủng hộ của các nước đó”.
Trước đó, Thẩm phán Antonio Carpio, Chánh án Tòa án Tối cao Philippines, tuyên bố số lượng quốc gia ủng hộ Trung Quốc chẳng hề liên quan đến vụ tranh chấp biển Đông. Ông ghi nhận các nước ủng hộ Philippines kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Thường trực đều là các thế lực hải quân lớn như Mỹ, Pháp, Úc.
Ngày 1-7, Ngoại trưởng Perfecto Yasay của Philippines tuyên bố Philippines sẽ tôn trọng phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực bất kể phán quyết đó sẽ nghiêng về Philippines hoặc Trung Quốc.
