Vừa qua, trong buổi làm việc giữa Bộ GTVT và Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), một trong những nội dung quan trọng được đề cập đến là việc kiểm soát khí thải đối với xe máy.
Vấn đề này luôn được người dân quan tâm vì lượng xe máy tại Việt Nam hiện nay vẫn chiếm tỉ lệ cao.
Liên quan đến vấn đề này, PLO có cuộc trao đổi với PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư Phạm Kỹ thuật TP.HCM:
- PV: Hiện nay quy định về tiêu chuẩn khí thải EURO 4 khác với các loại khác như thế nào?
. PGS.TS: Xét về tổng quan về tiêu chuẩn EURO 4 cho xe máy, tiêu chuẩn EURO 4 cho xe máy gồm các quy định phát thải do Liên minh Châu Âu (EU) thiết lập để hạn chế lượng chất ô nhiễm do xe máy thải ra. Tiêu chuẩn EURO 4 đặt ra các giới hạn cụ thể về lượng khí thải carbon monoxide (CO), hydrocarbon (HC), oxit nitơ (NOx) và vật chất dạng hạt (PM) từ xe máy.
Những giới hạn này nghiêm ngặt hơn so với tiêu chuẩn EURO 3 trước đó. Để tuân thủ tiêu chuẩn EURO 4, xe máy cần được trang bị các công nghệ kiểm soát khí thải tiên tiến như bộ chuyển đổi xúc tác, hệ thống phun nhiên liệu và hệ thống điều khiển động cơ tiên tiến. Những công nghệ này giúp giảm lượng khí thải các chất ô nhiễm độc hại và cải thiện hiệu quả tổng thể của động cơ xe máy.
- Thưa ông, tiêu chuẩn này đã được áp dụng trên thế giới như thế nào?
. Tiêu chuẩn EURO 4 đã được áp dụng cho các mẫu xe máy mới từ ngày 1 tháng 1 năm 2016 và cho tất cả các xe máy được bán ở EU từ ngày 1 tháng 1 năm 2017.
Nó áp dụng cho cả xe máy hai bánh và xe máy ba bánh. Bằng cách thực hiện tiêu chuẩn EURO 4, EU đặt mục tiêu giảm tác động môi trường của xe máy và thúc đẩy sự phát triển và áp dụng các lựa chọn giao thông sạch hơn và bền vững hơn. Tiêu chuẩn EURO 4 hiện đang được thay thế bởi tiêu chuẩn EURO 5 nghiêm ngặt hơn, đặt ra các giới hạn phát thải thậm chí còn thấp hơn. Tiêu chuẩn EURO 5 áp dụng cho các mẫu xe máy mới từ ngày 1 tháng 1 năm 2020 và bắt buộc đối với tất cả các xe máy được bán tại EU từ ngày 1 tháng 1 năm 2021.
- Áp dụng tiêu chuẩn khí thải EURO 4 cho xe máy tại Việt Nam sẽ có tác động ra sao?
. Thứ nhất ta nói về ưu điểm, đây là lợi ích môi trường. Thực hiện các tiêu chuẩn EURO 4 sẽ dẫn đến việc giảm đáng kể lượng khí thải độc hại từ xe máy, bao gồm carbon monoxide, nitơ oxit, hydrocacbon và các hạt vật chất. Điều này sẽ giúp cải thiện chất lượng không khí và giảm ô nhiễm, mang lại lợi ích cho cả môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Đồng thời việc này cũng nhằm nâng cấp công nghệ. Việc áp dụng các tiêu chuẩn EURO 4 sẽ yêu cầu các nhà sản xuất xe máy nâng cấp công nghệ của họ và phát triển động cơ sạch hơn và hiệu quả hơn. Điều này có thể dẫn đến những tiến bộ trong thiết kế động cơ, hệ thống phun nhiên liệu và công nghệ kiểm soát khí thải, dẫn đến xe máy tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường hơn.
Tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế: Việc thực hiện các tiêu chuẩn EURO 4 sẽ điều chỉnh ngành công nghiệp xe máy của Việt Nam với các tiêu chuẩn khí thải quốc tế, giúp các nhà sản xuất xuất khẩu xe máy sang các quốc gia đã áp dụng các quy định tương tự dễ dàng hơn.
Tiết kiệm chi phí dài hạn, mặc dù chi phí ban đầu để thực hiện các tiêu chuẩn EURO 4 có thể cao hơn do nâng cấp công nghệ, nhưng về lâu dài, những chiếc xe máy đáp ứng các tiêu chuẩn này có xu hướng tiết kiệm nhiên liệu hơn. Điều này có thể dẫn đến tiết kiệm chi phí cho người tiêu dùng thông qua việc giảm mức tiêu thụ nhiên liệu.
Tuy nhiên chúng ta cũng cần bàn đến nhược điểm như chi phí cao hơn cho các nhà sản xuất. Thích ứng với tiêu chuẩn EURO 4 có thể yêu cầu các nhà sản xuất xe máy đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, sửa đổi quy trình sản xuất của họ và kết hợp các công nghệ mới. Điều này có thể dẫn đến chi phí sản xuất tăng, có thể được chuyển cho người tiêu dùng dưới dạng giá xe máy cao hơn.
Tác động đến khả năng chi trả, chi phí cao hơn của xe máy tuân thủ EURO 4 có thể khiến chúng có giá cả phải chăng hơn đối với một số người tiêu dùng, đặc biệt là những người có thu nhập thấp hơn. Điều này có thể hạn chế người dân lựa chọn phương tiện giao thông sạch và thân thiện với môi trường hơn.
Việc đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mới sẽ là những thách thức trong giai đoạn chuyển đổi. Việc thực hiện các tiêu chuẩn EURO 4 sẽ yêu cầu một giai đoạn chuyển tiếp trong đó những chiếc xe máy cũ hơn, không tuân thủ sẽ cần phải loại bỏ dần. Điều này có thể đặt ra những thách thức về mặt thực thi, cũng như gánh nặng tài chính cho chủ sở hữu xe máy, những người cần thay thế phương tiện của họ để tuân thủ các tiêu chuẩn mới.
- Vậy theo ông việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải EURO 4 tại Việt Nam sẽ ra sao?
. Việc áp dụng khí thải EURO 4 sẽ là tác động tiềm tàng đến ngành công nghiệp xe máy. Nếu ngành công nghiệp xe máy ở Việt Nam không được chuẩn bị đầy đủ cho việc chuyển đổi sang tiêu chuẩn EURO 4, sẽ phải đối mặt với những thách thức về khả năng cạnh tranh và thị phần. Tuy nhiên, điều này cũng có thể tạo cơ hội cho các nhà sản xuất xe máy nâng cấp công nghệ của họ và duy trì tính cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
