Không hiếm người, kể cả những đấng mày râu còn trẻ tuổi, sau khi sinh hoạt tình dục bị lâm vào tình trạng đau lưng rất khó tả mà y học cổ truyền gọi là chứng "phòng sự yêu thống".

Theo y học hiện đại, nguyên nhân có thể là do tư thế sinh hoạt không hợp lý, thời gian và cường độ sinh hoạt quá mức khiến cho các gân cơ vùng thắt lưng bị co cứng bất thường, thậm chí các dây chằng cột sống có thể bị căng giãn đột ngột từ đó phát sinh chứng đau lưng. Điều này càng dễ xảy ra ở vào lứa tuổi trung niên trở lên khi cột sống thắt lưng đã và đang quá trình thoái hóa.
Theo y học cổ truyền, lưng là phủ của thận (tất nhiên là tạng thận theo quan niệm của đông y), tất cả các bệnh của thận đều được phản ánh bởi các triệu chứng ở vùng lưng. Nếu thận khí hư suy, khi phòng sự hàn thấp thừa cơ xâm nhập; nếu phòng sự quá độ hoặc sinh hoạt tình dục khi cơ thể mệt mỏi quá mức vì các nguyên nhân khác nhau sẽ khiến cho thận tinh hao tán, tinh khí bất túc từ đó mà dẫn đến chứng yêu thống. Vậy phải làm gì khi lâm vào tình trạng bất ổn này?

Trước hết, cần phải nằm nghỉ trên giường, toàn thân và tâm trí thả lỏng. Có thể nhờ người khác hoặc tự mình lấy dầu nóng xoa vào vùng thắt lưng rồi dùng lòng hai bàn tay xát dọc hai bên cột sống theo chiều lên xuống trong 1 phút sao cho tại chỗ nóng lên là được. Tiếp đó, dùng ngón tay giữa day ấn các mỏm gai đốt sống thắt lưng với một lực tương đối mạnh trong 1 phút.

Ngồi dậy ở tư thế thẳng lưng, cẳng chân vuông góc với đùi. Dùng các ngón tay day nhẹ vùng thắt lưng để tìm điểm đau nhất rồi dùng ngón tay giữa day ấn trong 1 phút với một lực tương đối mạnh. Tiếp đó, đặt hai bàn tay ôm lấy eo lưng, ngón cái ở phía lưng, các ngón còn lại ở phía bụng (tư thế chống nạnh) rồi dùng hai ngón tay cái day bấm mạnh vào khối cơ lưng trong 1 phút, vừa day vừa nhẹ nhàng cúi ngửa cột sống thắt lưng với biên độ tăng dần.

Cuối cùng, có thể dùng một trong những chế phẩm tự chế như: ngũ gia bì và đỗ trọng lượng bằng nhau, sấy khô tán bột, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 20 g với rượu nhạt hâm nóng; tiểu hồi hương 9g, đậu đen 500g, hai thứ sấy khô tán bột, uống mỗi ngày 9g với rượu nhạt; bồ dục lợn 1 đôi làm sạch, thái miếng đem hầm với đỗ trọng 20g, hạt tiêu 14 hạt, ăn nóng. Cũng có thể sử dụng các đông dược thành phẩm có nguồn gốc từ cổ phương Độc hoạt tang ký sinh thang hoặc Tam thánh thang hoặc Khinh yêu thang.
Để dự phòng tình trạng này cần chú ý phòng dục điều độ, không sinh hoạt trong trạng thái quá mệt mỏi, căng thẳng về tinh thần, say rượu bia... Khi sinh hoạt cần lựa chọn tư thế, cường độ và thời gian thích hợp. Nếu tình trạng đau lưng tái diễn nhiều lần, nhất thiết phải đi khám bệnh và tuân thủ việc dùng thuốc cũng như những lời khuyên của chuyên gia.

Theo ThS. Hoàng Khánh Toàn (Sức Khỏe & Đời Sống)