BS Nguyễn Xuân Anh, chuyên khoa chỉnh hình, vi phẫu ở TP.HCM, chia sẻ về chứng đau do tăng trưởng khiến nhiều phụ huynh lo lắng đưa con đi khám bệnh nhưng không tìm ra được bệnh lý nào.
Theo BS Xuân Anh, đau tăng trưởng thường bắt đầu từ thời thơ ấu, khoảng ba hoặc bốn tuổi và có thể đau trở lại ở trẻ em 8-12 tuổi.
Nguyên nhân
Đau do tăng trưởng có thể là chuột rút, đau nhức cơ bắp mà một số trẻ mẫu giáo và trẻ lớn có thể cảm thấy ở cả hai chân. Cơn đau thường xảy ra vào cuối buổi chiều hoặc buổi tối khiến trẻ bị tỉnh dậy giữa đêm.
Mặc dù có tên là đau tăng trưởng nhưng chưa có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy những cơn đau có liên quan đến sự tăng trưởng. Đau tăng trưởng có thể chỉ đơn giản là đau cơ do các hoạt động chạy nhảy, leo trèo, chơi đùa của các bé vào ban ngày, hoạt động quá tải gây viêm gân cơ. Ở các bé có hoạt động thể thao vận động thể lực cả ngày có khuynh hướng sẽ đau chân nhiều hơn về đêm.
Do đó, có thể giải thích cơn đau do sự phát triển của các xương dài vùng sụn tăng trưởng ở gần các khớp kích thích gây đau các phần mềm gân cơ...
Triệu chứng
Cơn đau khác nhau ở mỗi bé. Một số trẻ đau nhiều, số khác thì đau nhẹ hoặc không đau, chỉ mỏi chân. Hầu hết trẻ em không bị đau mỗi ngày.
Đau tăng trưởng có thể đến và tự hết. Đau có thể diễn ra trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Hầu hết trẻ em sẽ hết các cơn đau trong vòng một vài năm.
Cơn đau thường được cảm nhận vào cuối buổi chiều và buổi tối, ngay trước giờ ăn tối và giờ đi ngủ. Những cơn đau chân có thể đau nhiều đến mức làm cho các bé thức giấc vào nửa đêm và khóc la nhiều.
Đau tăng trưởng có thể đến và tự hết. Ảnh: Internet
Nếu bé có vẻ hoàn toàn ổn vào buổi sáng, đừng vội nghĩ rằng bé đang giả vờ. Cơn đau tăng trưởng sẽ biến mất vào buổi sáng. Nó thường không ảnh hưởng gì đến khả năng chơi thể thao hoặc hoạt động của trẻ.
Nhìn chung, đau tăng trưởng được cảm nhận ở cả hai chân, đặc biệt là ở phía trước đùi, mặt sau của chân (bắp chân) hoặc phía sau đầu gối, cổ chân... Các nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ bị đau tang trưởng có thể nhạy cảm hơn với đau, trẻ em bị đau tăng trưởng cũng dễ bị đau đầu và đau bụng.
Chẩn đoán đau tăng trưởng
Để có chẩn đoán đau tăng trưởng, các bác sĩ thường phải hỏi kỹ về các triệu chứng đau của bé hiện tại và tiền sử về các cơn đau trước đây của bé. Sau đó là thăm khám kỹ tình trạng chân bé để loại trừ do các nguyên nhân bệnh lý, chấn thương... Điều quan trọng là phải loại trừ bất kỳ nguyên nhân có thể khác của cơn đau trước khi chẩn đoán là đau tăng trưởng.
Vì vậy khi bé bị đau tay chân, cần cho bé đi khám chuyên khoa để được các bác sĩ thăm khám và loại trừ các nguyên nhân khác gây đau tay, chân ở bé. Nếu bé bị đau tăng trưởng thì bác sĩ sẽ không tìm thấy bất cứ dấu hiệu bất thường nào khác của các bệnh lý về xương khớp. Xét nghiệm máu và chụp XQ chân đau sẽ không phát hiện bất thường.
Điều trị
Điều trị đau tăng trưởng phụ thuộc vào mức độ đau của bé. Những điều sau đây có thể làm giảm sự khó chịu và giúp bé cảm thấy tốt hơn:
- Xoa bóp chân, không dùng dầu nóng, rượu thuốc.
- Kéo căng cơ chân.
- Đặt một miếng vải ấm hoặc miếng đệm ấm lên chân bị đau. Cẩn thận không làm bỏng da và không sử dụng trong khi ngủ.
Nếu cơn đau không thuyên giảm, hãy cho bé đi khám, bác sĩ có thể cho bé uống thuốc giảm đau thông thường với liều thích hợp. Tuyệt đối không cho trẻ uống aspirin.
Ngoài ra, phụ huynh cần lưu ý đau tăng trưởng hầu như luôn luôn cảm thấy ở cả hai chân. Đau chỉ ở một chân có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nào đó.
Cạnh đó, đau tăng trưởng chỉ ảnh hưởng đến cơ bắp chứ không phải khớp và không gây ra khập khiễng hoặc sốt. Nếu đau có kèm các dấu hiệu sốt, ăn mất ngon, đi khập khiễng hoặc đi lại khó khăn, phát ban đỏ, khớp sưng đau, mệt mỏi, giảm cân là bệnh lý chứ không phải đau do tăng trưởng. Khi đó cần phải cho các bé đến khám tại bệnh viện có chuyên khoa chỉnh hình nhi để bé được thăm khám và loại trừ các nguyên nhân bệnh lý khác.
