Lần đầu tiên, hành vi “chống người thi hành công vụ” liên quan đến phản ứng đất đai đã được thực hiện bằng vũ khí sát thương cao, do người bị thu hồi đất dùng để chống lại người đi cưỡng chế thu hồi.
Lần đầu tiên, ý đồ thu hồi và cưỡng chế đất đai của một chính quyền địa phương đã được mổ xẻ chi tiết dưới rất nhiều góc độ...
Không thể chấp nhận kiểu chống đối của ông Vươn nhưng cũng cần nhìn thẳng vào sự thật: Đất đai, tiêu điểm trong mọi tiêu điểm ở Việt Nam, là nơi thu hút sự bức xúc của người dân, lại khởi điểm từ nguồn cơn của các nhóm lợi ích còn lẩn khuất trong bóng tối. Trong một trả lời chất vấn trước Quốc hội vào cuối năm 2011, chính Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trực tiếp đề cập đến vấn đề nhóm lợi ích. Liên tưởng với “sự tồn vong của chế độ” mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đặt ra tại Hội nghị Trung ương 4 vì yêu cầu cấp thiết phải chỉnh đốn Đảng, hẳn người ta đã nhận ra nguy cơ của các nhóm lợi ích và hố sâu phân hóa giàu nghèo là lớn đến thế nào, kinh khủng và dễ bùng nổ đến thế nào trong xã hội đương đại Việt Nam.
Sẽ không có sự chỉnh đốn nào có thể giải quyết êm thấm mọi vấn đề đất đai, nếu không loại trừ được các nhóm lợi ích - đặc trưng bởi hoạt động đầu cơ và sự kết nối hữu cơ giữa đầu cơ với một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên đã “tự diễn biến”.
Mọi sự chỉnh đốn Đảng cũng sẽ không thể mang lại kết quả như ý nếu tự thân các cấp chính quyền địa phương ở VN không rút ra được bài học nào từ vụ việc “chống người thi hành công vụ” này như Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Chủ tịch nước, nhận định: “Chính quyền cố tình vi phạm luật pháp, dồn người dân tới chân tường, làm họ uất ức đến mức phải chống lại” (NLĐ 16-1-2012).
Có lẽ cũng từ nhận thức ấy mà đã diễn ra một sự đổi thay vào những ngày nổ ra vụ việc Đoàn Văn Vươn: Những tiếng nói đa chiều trên báo chí và trong dư luận nhân dân về vụ việc đã được cất lên. Sự đổi thay ấy cũng là sự hậu thuẫn rất cần thiết cho mục tiêu làm rõ trắng đen trong ít nhất một vụ việc Tiên Lãng, tái lập hình ảnh công bằng quyền lợi trong thực tiễn thu hồi và cưỡng chế đất đai ở VN.
VIẾT LÊ QUÂN
