Với xác suất 99,999% đúng, bản kết luận giám định của tổ chức pháp y quốc gia sẽ được xem là chứng cứ chủ chốt kết tội người cha loạn luân. Người hàng xóm cùng bị xem là nghi can có lẽ sẽ được minh oan?!
Đáng chú ý, năm bản giám định DNA được thực hiện trong 10 năm qua cho các kết quả khác nhau: cái thì nói anh hàng xóm là bố, cái lại bảo ông ngoại là… cha! Dĩ nhiên chọn lựa bản giám định nào làm chứng cứ thì quyền của tòa án vẫn là cao nhất nhưng có lẽ trước một phán quyết hệ trọng liên quan đến số phận con người thì lương tâm thẩm phán đòi hỏi sự cẩn trọng. Cũng không phải ngẫu nhiên mà Hiến pháp đặt yêu cầu cao về sự độc lập, khách quan trong đánh giá chứng cứ khi xét xử.
Dư luận hiện tại cũng đang chú ý đến việc dù liên ngành công an – kiểm sát – tòa án Nghệ An cùng ký vào một “biên bản liên ngành” phán rằng nguyên chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Nghệ An “có tội”nhưng thẩm phán chủ tọa phiên tòa vẫn tuyên bố vị này vô tội, bất chấp việc “sếp” mình là phó chánh án đã ký tên, đóng dấu đồng tình cùng cơ quan điều tra, truy tố. Dù phán quyết này hiện vẫn đang tranh cãi, song điều đó cho thấy sự độc lập, khách quan của tư pháp là không thể bị lệ thuộc vào quyền lực.
Báo cáo chính trị Đại hội X khẳng định tiếp tục cải cách tư pháp như Nghị quyết 08, Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị, tức là đề cao sự tranh tụng tại tòa án. Theo TS Phan Hữu Thư, Giám đốc Học viện Tư pháp, cái được nhất của cải cách tư pháp “là lợi ích chính đáng của người dân không còn bị chà đạp, án oan giảm rõ rệt. Có những trường hợp trước đây xử oan thì bây giờ khi người dân lên tiếng, cơ quan tư pháp đã phải trả lời. Ông kiểm sát phải đứng ra xin lỗi dân, ông tòa án phải đứng ra bồi thường cho dân, ông công an phải có trách nhiệm với dân. Hồi trước làm gì có cái đó!”.
Thực tế, mục tiêu của cơ quan pháp luật hiện nay cụm từ “không để lọt tội phạm” vẫn thường đứng trước cụm “không làm oan người vô tội”. Trong khi đó, theo TS Thư, theo hướng tư pháp tranh tụng thì có thể để lọt tội phạm nhưng dứt khoát không làm oan người nào!
Nghị quyết Đại hội X khẳng định “con người là vốn quý nhất”. Vậy để giữ gìn “vốn quý nhất” ấy là tiếp tục phải bảo vệ sự độc lập của tư pháp như hiến định!
PHAN MAI
