Đề nghị tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách cho TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương

Trong hai ngày thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, công tác phòng chống dịch COVID-19 và ngân sách nhà nước (NSNN) thì đa số đại biểu (ĐB) đều đề cập đến hai vấn đề đầu. Riêng vấn đề NSNN, trong đó có điều tiết ngân sách, nhiều ĐB đã nêu quan điểm, ý kiến và đề nghị Chính phủ, Quốc hội (QH) xem xét.

Kiến nghị xem xét điều chỉnh tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách

ĐB Đỗ Thị Thu Hằng (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) nhận định khi dịch COVID-19 xâm nhập vào vùng kinh tế trọng điểm phía Nam thì các tỉnh, thành như TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An… đều bị tác động sâu rộng và các chỉ tiêu đều giảm. Ngay như Đồng Nai phải sử dụng hơn 6.000 tỉ đồng để chống dịch. Hệ quả là người lao động đã rời khỏi các tỉnh này.

Ngoài thiệt hại kinh tế, các tỉnh, thành này còn chịu tổn thương nặng nề về sức khỏe, tinh thần của người dân và thương hiệu địa phương. Những điều ấy như một cơn bạo bệnh, cần được dưỡng thương, bồi bổ, cần được ưu tiên nguồn lực. “Tôi đề xuất QH, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách cho Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM trong năm 2022 và các năm tiếp theo để giúp các địa phương có nguồn lực phục hồi kinh tế” - ĐB Hằng nói.

Đại biểu Đỗ Thị Thu Hằng (Đồng Nai) nêu ý kiến tại kỳ họp. Ảnh: CHÂN LUẬN

Theo ĐB Hằng, khi tỉ lệ điều tiết được nâng lên, các tỉnh, thành này sẽ có nguồn lực để phục hồi đầu tư cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, y tế, cải thiện năng lực cạnh tranh, tăng sức chống chịu của kinh tế. Kết hợp với các chính sách hỗ trợ và các gói kích thích thì việc tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách sẽ giúp các địa phương phục hồi nhanh, lan tỏa và kéo tăng trưởng vùng kinh tế phía Nam lên.

Hiện TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương… đang khẩn trương xác lập các mục tiêu, xây dựng các chương trình phục hồi kinh tế, trong đó có nhiều chương trình ý nghĩa. Chẳng hạn như TP.HCM phát triển xây dựng 1 triệu căn nhà giá rẻ. Đồng Nai phấn đấu xây dựng khoảng 6.000 căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030; Bình Dương dự kiến tăng thêm khoảng 2 triệu m² sàn nhà ở xã hội và nhà ở tái định cư trong giai đoạn 2021-2025. “Để tạo nguồn lực phục hồi cho các địa phương bị thiệt hại nghiêm trọng bởi dịch COVID-19, một lần nữa kính đề nghị QH, Chính phủ cân đối tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách cho các địa phương này với mức hợp lý, đồng đều” - ĐB Hằng nhấn mạnh.

Còn ĐB Bùi Xuân Thống (Đồng Nai) cho rằng tỉ lệ điều tiết không phù hợp sẽ hạn chế sự phát triển của các địa phương. Năm 2020, Đồng Nai được giao chỉ tiêu thu là 47.185 tỉ đồng, tỉ lệ điều tiết là 47%. Dự toán năm 2022 là 58.032 tỉ đồng, tăng gần 23% nhưng tỉ lệ điều tiết từ 47% giảm xuống 45%.

Theo ông Thống, việc giao chỉ tiêu tăng và giảm tỉ lệ điều tiết như trên thì Đồng Nai sẽ rất khó khăn về nguồn lực để phát triển. Trong khi các địa phương như TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương sau đợt dịch lần thứ tư đã bị tổn thương nặng nề về kinh tế - xã hội, cần rất nhiều nguồn lực để nhanh chóng phục hồi kinh tế, đảm bảo an sinh để người lao động yên tâm quay lại khôi phục sản xuất.

“Tôi kiến nghị Chính phủ xem xét lại việc giao chỉ tiêu thu ngân sách phù hợp, khắc phục những bất cập trong giao chỉ tiêu ngân sách. Đồng thời cần xem xét nâng tỉ lệ điều tiết ngân sách cho các tỉnh trong khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam thích hợp để có nhiều cơ hội đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của đất nước” - ông Thống nói.

Cần cơ cấu lại ngân sách nhà nước, nợ công

Về vấn đề này, ĐB Hồ Thị Kim Ngân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn) trích báo cáo của Chính phủ và Ủy ban Kinh tế cho rằng năm 2021 tiếp tục là năm khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19, là năm kéo dài thời kỳ ổn định ngân sách. Chỉ còn 16/63 tỉnh, thành có tỉ lệ điều tiết về ngân sách trung ương, còn lại 47 tỉnh phải nhận bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương.

Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn) 

ĐB Ngân cho rằng nguồn thu NSNN thì eo hẹp, dự báo khả năng dư địa tăng thu ở địa phương không nhiều. “Ngân sách trung ương tiếp tục phải hỗ trợ các địa phương chưa thể tự cân đối ngân sách. Cần chủ động cân đối đảm bảo tập trung nguồn lực NSNN, ngân sách trung ương đủ mạnh để thực hiện các nhiệm vụ tăng cường nguồn lực dự trữ quốc gia” - ĐB Ngân đề nghị.

Trước khi đề xuất sớm sửa đổi Luật NSNN, ĐB Ngân đề nghị tiếp tục cơ cấu lại NSNN, nợ công. Vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương cần được khẳng định, được thực hiện nghiêm túc và chủ động của ngân sách địa phương. Điều này góp phần củng cố nền tảng vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

ĐB Khương Thị Mai (Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định) cũng đề nghị sớm sửa đổi Luật NSNN và đổi mới cơ chế phân chia NSNN, tăng tính chủ động cho địa phương.

ĐB Bùi Thị Quỳnh Thơ (Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh) không đề cập thẳng vấn đề điều tiết tỉ lệ ngân sách mà đề cập các vấn đề liên quan như phân bổ thu từ hoạt động xổ số kiến thiết (XSKT). Theo ĐB Thơ, dù Luật NSNN quy định nguồn thu từ XSKT được phân bổ 100% vào ngân sách địa phương nhưng các địa phương và các vùng lại rất chênh lệch về khoản thu này. “Năm 2021, chỉ riêng 19 tỉnh vùng ĐBSCL và Đông Nam bộ chiếm 84,26% dự toán thu XSKT, còn 15,74% chia cho 44/63 tỉnh, thành còn lại” - ĐB Thơ nêu.

Còn theo định mức phân bổ thì số thu từ XSKT được chi cho giáo dục, dạy nghề, y tế, phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu, nông thôn mới. Trong đó, miền Bắc, miền Trung, Tây Nguyên được bố trí 60%, còn Đông Nam bộ và vùng ĐBSCL thì bố trí 50%. ĐB Thơ nói phân bổ như vậy chưa đảm bảo công bằng và đề nghị phải phân bổ lại đồng đều cho các lĩnh vực.

Bên cạnh đó, ĐB một số địa phương khác lại không đề cập tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách mà đề nghị QH, Chính phủ quan tâm các dự án mục tiêu quốc gia, chương trình phát triển, vấn đề cân đối ODA.

Có ĐB đề nghị hạ tỉ lệ điều tiết nguồn vượt thu từ 70% xuống 50% nhằm tạo điều kiện cho các địa phương tăng thêm nguồn lực cho đầu tư phát triển. Có ĐB tính toán ngân sách hỗ trợ các mục tiêu địa phương thì thấy hụt tỉ lệ so với báo cáo nên đề nghị “Chính phủ chỉ đạo rà soát và điều chỉnh phương án phân bổ để đúng quy định của Luật NSNN”.

Tuy nhiên, cũng có ĐB đề nghị Chính phủ bổ sung vốn ODA vì địa phương còn khó khăn về ngân sách, phụ thuộc vào vốn hỗ trợ và ngân sách trung ương. Địa phương không muốn vay ODA vì “nếu trung ương vay vốn ODA để cho các địa phương vay lại thì cũng rất khó có khả năng trả nợ”.

Đại biểu đề nghị tạo điều kiện cho vaccine 'thương hiệu Việt Nam'

(PLO)- Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân đề nghị Chính phủ quan tâm đến việc tự chủ vaccine, vaccine mang thương hiệu Việt Nam nhằm chủ động nguồn vaccine cung cấp trong nước.

NHÓM PHÓNG VIÊN