Gia đình “nội chiến”, các tòa chỏi nhau

Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao vừa ban hành quyết định giám đốc thẩm hủy cả hai bản án sơ và phúc thẩm vụ tranh chấp giữa công ty và các thành viên của công ty (dư luận thường gọi là vụ công ty gia đình Kim Anh). Quyết định này giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Sóc Trăng xử sơ thẩm lại. Theo tòa, quá trình giải quyết vụ án này hai cấp tòa có nhiều vi phạm nghiêm trọng cả về tố tụng lẫn nội dung.

“Nội chiến” gia đình

Như Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh, đây là vụ kiện giành quyền sở hữu giữa các thành viên trong gia đình doanh nhân nổi tiếng ở tỉnh Sóc Trăng. Ban đầu vốn điều lệ của công ty hơn 2 tỉ đồng, sau hai lần tăng vốn, đến nay vốn công ty đã trên 113 tỉ đồng.

Tháng 11-2010, ông Đỗ Ngọc Quí (Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc Công ty Kim Anh) khởi kiện đòi xác lập quyền sở hữu công ty cho cá nhân ông, bác tư cách thành viên của mẹ và bốn anh chị em ruột... Theo ông Quí, mẹ và bốn anh chị em ông chỉ đứng tên giùm trong điều lệ công ty và trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh nhằm hợp thức hóa thủ tục để ông thành lập công ty vào năm 1994.

Ngược lại, các bị đơn thì bảo việc góp vốn là có thật, trên cơ sở tài sản của mẹ phân chia cho các con…

Tháng 5-2012, TAND tỉnh Sóc Trăng xử sơ thẩm tuyên chấp nhận yêu cầu của ông Quí, công nhận công ty là của ông vì toàn bộ số vốn góp là của ông. Ông Quí được quyền liên hệ với Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh để điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của công ty.

Tòa trên, tòa dưới xử ngược nhau

Các bị đơn kháng cáo và VKSND tỉnh kháng nghị theo hướng ngược lại.

Xử phúc thẩm, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã tuyên ngược lại, công nhận thành viên công ty cho các bị đơn theo số vốn góp trong giấy đăng ký kinh doanh.

Sau khi ông Quí có đơn đề nghị xem xét giám đốc thẩm, đầu năm 2013, phó viện trưởng VKSND Tối cao ký công văn yêu cầu cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Sóc Trăng hoãn thi hành án để xem xét hồ sơ. Tháng 4-2013, VKSND Tối cao chính thức kháng nghị theo hướng hủy cả hai bản án sơ và phúc thẩm.

Quyết định giám đốc thẩm của TAND Tối cao mới đây nhận định: Về tố tụng, hai cấp tòa xác định Công ty Kim Anh là nguyên đơn là có căn cứ. Theo tòa, do ông Quí là chủ tịch hội đồng thành viên kiêm tổng giám đốc cũng là đại diện theo pháp luật nên ông có quyền nhân danh công ty để khởi kiện các thành viên nhưng thực chất đây là tranh chấp giữa các thành viên trong công ty với nhau (theo khoản 3 Điều 29 BLTTDS). Do vậy tòa sơ thẩm cần hướng dẫn cho ông Quí khởi kiện với tư cách là cá nhân thành viên công ty cho phù hợp với bản chất của vụ án.

Ba lưu ý về nội dung

Về nội dung, quyết định giám đốc thẩm nêu Công ty Kim Anh được thành lập trên cơ sở chuyển đổi từ DNTN Kim Anh, các thành viên đều là những người ruột thịt trong gia đình.

Thứ nhất, vấn đề mấu chốt là phải xác định ông Quí hay mẹ ông (bà Hoàng Thị Kim Anh) là người góp vốn thực sự từ khi thành lập DNTN. Vì các anh chị em của ông Quí đều thừa nhận vốn ban đầu là của bà Kim Anh, khi chuyển thành công ty thì mẹ cho mỗi người một ít, bản thân họ không góp (những lần tăng vốn sau này là lấy từ lợi nhuận kinh doanh). Trong khi giấy phép thành lập DNTN năm 1992 thì ông Quí là chủ, địa chỉ là nhà riêng của vợ chồng ông Quí …

Thứ hai, các bị đơn cho rằng họ đều có phần vốn góp do bà Kim Anh cho nhưng hai cấp tòa không yêu cầu các đương sự cung cấp giấy chứng nhận phần vốn góp cũng như sổ đăng ký thành viên công ty là chưa đầy đủ và đúng quy định của pháp luật.

Thứ ba, tòa phúc thẩm sai lầm khi chỉ dựa vào tên và tỉ lệ góp vốn trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh để kết luận các bị đơn là thành viên hợp pháp của công ty. Bởi lẽ tòa phải làm rõ các phần vốn góp đó có được thể hiện trong sổ sách kế toán hay không và việc giao nhận số vốn góp đó có chứng từ và biên bản giao nhận hay không...

Cuối cùng, TAND Tối cao gợi mở: Khi giải quyết lại vụ án, tòa cần xác minh làm rõ các khoản lợi nhuận thu được qua từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp này. Nếu cần thiết thì trưng cầu cơ quan giám định có thẩm quyền để làm căn cứ xác định vốn góp của ông Quí và các thành viên khác của công ty.

THANH TÙNG

 

Nhắm mắt vẫn chưa yên

Trước năm 1975, bà Hoàng Thị Kim Anh khởi nghiệp bằng việc mua bán tôm tép ngoài chợ Sóc Trăng. Việc làm ăn khá, bà phát triển thành cơ sở thu mua tôm tép. Đến năm 1992, doanh nghiệp Kim Anh ra đời, năm 1994 thì phát triển thành Công ty TNHH Kim Anh với sáu thành viên là bà và các con.

Trong suốt quá trình này, tất cả thành viên trong gia đình cùng đoàn kết làm việc với nhau, không ngừng đưa công ty lớn mạnh. Tuy nhiên, đây cũng là lúc tình thâm trong gia đình rạn nứt, anh em, mẹ con bất hòa.

Sau khi vụ kiện xảy ra thì tháng 2-2012 bà Kim Anh qua đời. Những gì bà để lại chỉ là những bản tường trình dang dở. Sắp tới, khi vụ kiện được xử sơ thẩm lại, bà Kim Anh đã không còn đến tòa để trình bày ngọn ngành sự việc trong khi bà là người tham gia tố tụng quan trọng nhất trong vụ án.

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm