Rút kinh nghiệm về sự cố Formosa

“Đi đôi với việc kiểm soát hoạt động của Formosa phải sớm có đánh giá chính xác về môi trường biển và công bố độ an toàn của biển khu vực này để người dân, doanh nghiệp yên tâm phát triển sản xuất, đánh bắt thủy sản và phát triển sản xuất dịch vụ”. Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh như trên tại hội nghị sơ kết sáu tháng của Bộ TN&MT diễn ra hôm 18-7.

ĐTM của Formosa chung chung quá

Ông Nguyễn Văn Tài, Tổng Cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT), cho biết sáu tháng đầu năm 2016 đã xảy ra sự cố lớn về môi trường ở bốn tỉnh miền Trung khiến hải sản chết hàng loạt. Tổng cục Môi trường cùng với các bộ, ngành cơ bản giải quyết được sự cố và triển khai ban đầu các biện pháp khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại. “Tuy vậy, lúc đầu việc giải quyết sự cố do Formosa gây ra còn lúng túng, chưa có sự phối hợp nhịp nhàng” - ông Tài thừa nhận.

Ngoài ra, ông Tài cũng đề xuất xây dựng một quy chế về ứng phó sự cố môi trường, trong đó nêu rõ đơn vị chủ trì, huy động nguồn lực và cách thức thực hiện để ứng phó kịp thời và tránh sự cố lan rộng. “Riêng chúng tôi, trong sáu tháng cuối năm Tổng cục Môi trường sẽ tổ chức thực hiện những vấn đề “hậu Formosa”, nhất là rà soát, đánh giá, thanh tra diện rộng các nguồn thải lớn để kiểm soát chặt chẽ, tránh gây ra sự cố tương tự như Formosa” - ông Tài nói.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết hiện có quá nhiều bất cập trong luật pháp về bảo vệ môi trường. Luật quy định cần đánh giá tác động môi trường ngay từ khi mới có ý tưởng, đề xuất dự án để làm căn cứ xét duyệt đầu tư, cấp giấy phép đầu tư. Thực tế như vậy không khả thi. “Như vụ Formosa vừa qua, ĐTM của dự án mang tính chất chung chung quá. ĐTM hiện nay như hình thức để các doanh nghiệp qua mắt được để đầu tư. Vì vậy, đề nghị Phó Thủ tướng chỉ đạo cho phép nên xem xét ĐTM trong giai đoạn xem xét cấp giấy phép xây dựng thì lúc đó mới có thiết kế cơ sở, mới có căn cứ để đánh giá tác động môi trường” - Bộ trưởng Hà kiến nghị.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng(phải) yêu cầu kiểm soát Formosa theo quy định của pháp luật. Ảnh:  MINH HÙNG

Lực lượng chức năng đang đào, thu gom bùn thải của Formosa. Ảnh: VIẾT LONG

Gây ô nhiễm, nếu cần sẽ xử hình sự

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá cao việc Bộ TN&MT chủ động, tích cực điều tra nguyên nhân, sự cố môi trường biển tại bốn tỉnh miền Trung và đạt được hiệu quả tích cực. Bộ TN&MT phát hiện ra thủ phạm và buộc thủ phạm phải nhìn nhận sai phạm, xin lỗi, bồi thường thiệt hại và cam kết phục hồi môi trường biển. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Rút kinh nghiệm bài học từ sự cố môi trường do Formosa gây ra, tôi yêu cầu Bộ TN&MT, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an) C49 phối hợp với các địa phương rà soát lại tất cả ĐTM của các dự án lớn, các dự án có sử dụng chất thải nguy hại. Sau đó, phải tiến hành thanh tra, kiểm tra toàn diện các cơ sở sản xuất, dịch vụ có nguy cơ thải chất thải nguy hại ra môi trường”.

Theo Phó Thủ tướng, tình trạng ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là việc xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường. Vì vậy, Bộ TN&MT phải thực hiện ngay việc kiểm soát từ khâu đánh giá tác động môi trường của dự án, nghiệm thu công trình bảo vệ môi trường của dự án để cho phép dự án hoạt động. “Chỉ cấp phép hoạt động đối với cơ sở có chất thải được xử lý đảm bảo tiêu chuẩn môi trường. Xử lý nghiêm mọi vi phạm, không loại trừ bất kỳ tổ chức, cá nhân nào. Nếu cần chuyển qua cơ quan điều tra xem xét, xử lý hình sự” - ông Dũng chỉ đạo.

ĐẶNG TRUNG