Sự cố ở Sông Tranh 2 rất nguy hiểm

Các chuyên gia cho rằng hành lang thu gom nước phải thu nước một cách chủ động với khối lượng nước thấm rất ít. Đa số các ý kiến lo ngại áp lực nước sẽ làm xói mòn bê tông, đe dọa sự an toàn của đập Sông Tranh 2

Nước chảy ào ào, rất đáng lo

Theo KS Vũ Ngọc Luyện, Giám đốc Công ty CP Tư vấn xây dựng thủy lợi - thủy điện Việt Nam, trong thiết kế, các đập thủy điện bằng bê tông đầm lăn như thủy điện Sông Tranh 2 đều có hành lang để thu gom nước thấm qua thân đập. Tuy nhiên, lượng nước này phải được thu gom một cách chủ động chứ không được để chảy tràn lan. “Hành lang thu gom nước chỉ là hai rãnh nước ở trong đường hầm dưới đáy đập, có nhiệm vụ thu gom nước từ hồ thấm qua đập, sau đó chảy ra theo đáy đập về hạ lưu. Nếu làm đúng thiết kế thì mái đập hạ lưu hoàn toàn khô ráo. Thế nhưng ở thủy điện Sông Tranh 2 lại có tình trạng nước chảy xối xả từ bên trên xuống hành lang thu gom nước và thấm cả ra mái đập hạ lưu. Như vậy chứng tỏ công trình không đạt chất lượng theo thiết kế, đập hoạt động không bình thường” - KS Luyện phân tích.

Sau khi xem kỹ những hình ảnh nước chảy xối xả bên trong đường hầm ở thủy điện Sông Tranh 2, PGS Nguyễn Thống, khoa Kỹ thuật ĐH Bách khoa TP.HCM, nhận định tình trạng thấm nước xảy ra ở rất nhiều vị trí với lưu lượng rất lớn. Ông lo ngại: “Theo tôi, trước mắt cần phải lấy ngay mẫu nước chảy trong đường hầm đưa đi phân tích để xác định xem nước có cuốn trôi theo vật liệu xây dựng hay không. Đồng thời cũng lấy thêm mẫu nước trong hồ chứa phân tích để đối chiếu xem nước lúc chưa thấm qua đập và sau khi thấm có khác nhau không. Từ đó xác định thêm mức độ tác động của lượng nước thấm đến công trình đập”.

PGS Nguyễn Thống cho biết việc thi công đập thủy điện bằng bê tông đầm lăn có lượng xi măng ít hơn bê tông truyền thống nên không tạo ra nhiều khe nhiệt. Do đó, những thông tin cho rằng nước xì ra bên ngoài mái đập ở thủy điện Sông Tranh 2 là do thấm qua khe nhiệt cần phải được kiểm chứng.

Tuy nhiên, tại Sông Tranh 2 , nước phun như thế này trong hành lang thoát nước. Ảnh: TT

Theo thiết kế nước thấm từ hồ qua đập phải được thu gom về rãnh thoát nước. Đồ họa: HỒNG LOAN

Phải lên cả phương án di tản dân

Còn nhớ cuối năm 2011, cả tỉnh Quảng Nam rúng động vì huyện Bắc Trà My liên tục xảy ra rung chấn. Viện Địa chất đã đến khảo sát và kết luận là các vụ rung chấn kèm tiếng nổ là động đất kích thích do đứt gãy, dịch trượt địa tầng tại khu vực lòng hồ thủy điện Sông Tranh 2. Thời điểm này, tỉnh Quảng Nam đã lên phương án di dời, chạy nạn cho người dân tại đây và vùng lân cận nếu sự cố động đất uy hiếp đến tính mạng và tài sản của dân.

Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My Đặng Phong nói: “Chúng tôi vẫn lo sợ, liệu có sự liên quan nào giữa động đất và sự cố nứt đập này hay không. Với 730 triệu m³ nước với cao trình 175 m hiện có, nước tại thủy điện Sông Tranh 2 có thể quét tất cả ra biển Đông”. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Nguyễn Ngọc Quang cũng cho rằng cần phải giải quyết nhanh chóng để tránh những việc đáng tiếc có thể xảy ra.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, KS Nguyễn Minh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Quảng Nam, cho rằng với phương pháp khắc phục đơn giản như hiện nay mà EVN nói đã giảm thấm đến 80% thì ông không thể tin. Nếu khắc phục bằng phương pháp thủ công ở mặt bề ngoài như thế thì hết thấm nước chỗ này nó sẽ chảy nước chỗ khác. Theo ông, cần phải lên kịch bản ứng phó trong tình trạng xấu nhất nếu có thảm họa vỡ đập vào chương trình phòng, chống lụt bão của tỉnh Quảng Nam trong năm 2012. “Tôi vẫn cho rằng qua quan sát trực quan và cảm nhận thì nước chảy qua khe nhiệt như EVN nói phải lớn hơn 30 lít/giây. Lượng nước lớn như thế chảy qua khe nhiệt sẽ ảnh hưởng đến an toàn đập. Chắc chắn trong một thời gian dài, nếu khắc phục không đúng và kịp thời thì sẽ xảy ra hiện tượng ăn mòn bê tông rất nguy hiểm” - ông Tuấn nói.

TRUNG THANH - LÊ PHI