Đây là văn bản đầu tiên của Ban Bí thư cụ thể hóa vai trò, thẩm quyền của ủy ban kiểm tra cấp trên, trong đó có Ủy ban Kiểm tra Trung ương, với cơ quan kiểm tra đảng cấp dưới, vốn thường bị chi phối mạnh bởi bí thư, ban thường vụ cùng cấp. Việc nhấn mạnh vai trò chỉ đạo theo ngành dọc này được hy vọng góp phần khắc phục tình trạng “trên nóng dưới lạnh” mà Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng từ đầu nhiệm kỳ khóa XII đến nay đã nhiều lần nhắc tới.
“Mặc dù có thẩm quyền riêng nhưng ủy ban kiểm tra các cấp thường chịu sự chỉ đạo, định hướng của cấp ủy, tổ chức đảng cùng cấp. Nếu được quan tâm, thúc đẩy thì công tác giám sát, kiểm tra, kỷ luật ở đó sẽ mạnh mẽ, tích cực. Còn không thì sẽ lúng túng. Nay có quy định cụ thể này, cơ quan kiểm tra cấp trên sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho cấp dưới, qua đó thúc đẩy trách nhiệm của cấp ủy cấp dưới trong giám sát, kiểm tra, kỷ luật đảng”, một Ủy viên Ủy ban Kiểm traTrung ương bình luận.
Theo Quy định số 195 này, cơ quan cấp trên tập trung chỉ đạo cơ quan kiểm tra cấp dưới trong việc kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những vụ việc nghiêm trọng, phức tạp, lĩnh vực nhạy cảm, quan trọng. Cấp trên cũng tập trung xem xét, kiểm tra lại kết luận, thông báo, quyết định của tổ chức đảng, và của cơ quan kiểm tra cấp dưới về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng khi phát hiện có nội dung sai trái…
Đáng chú ý, ủy ban kiểm tra cấp trên có quyền rút hồ sơ vụ việc của cấp dưới lên để xem xét, xử lý khi có căn cứ cho thấy ủy ban kiểm tra cấp dưới không xử lý hoặc xử lý không đúng mức với đối với tổ chức đảng, đảng viên vi phạm. Thậm chí, khi cần thiết, ủy ban kiểm tra cấp trên có thể trực tiếp chỉ đạo ủy ban kiểm tra cấp dưới giải quyết một số vấn đề cụ thể, khó khăn, trở ngại, phức tạp, vấn đề mới phát sinh trong việc kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng.
Với quy đinh mới này, Ủy ban Kiểm tra Trung ương tới đây sẽ mạnh tay hơn trong việc xem xét lại một số vụ việc đã được các tỉnh, thành ủy kiểm tra, xử lý kỷ luật, nhưng có nghi ngờ là nương nhẹ, bao che.
