Cải cách thể chế: Phải vượt rào cản

Có thể nói đây chính là một trong những khâu quan trọng nhất của việc tháo gỡ những khó khăn, thúc đẩy phát triển. Bởi lẽ công tác xây dựng, cải cách thể chế chậm chạp, bất cập luôn là những điểm nghẽn khiến đất nước không thể phát triển đúng tiềm năng vốn có.

15 năm trước, đã có hơn 300 giấy phép kinh doanh các loại đã được phát hiện và tập hợp, trong đó có những giấy phép được áp dụng cả với những nghề như nhặt sắt vụn, ve chai, bán báo lẻ, đánh máy chữ, sửa chữa dụng cụ âm nhạc,... Thực thi Luật Doanh nghiệp năm 1999, giai đoạn 2000-2003, Thủ tướng và Chính phủ đã bãi bỏ được khoảng 160 giấy phép kinh doanh vô lý. Điều này ngay lập tức thúc đẩy hoạt động kinh doanh và phát triển doanh nghiệp.

Tuy nhiên, kể từ sau năm 2003, giấy phép kinh doanh không rõ ràng, thiếu đồng bộ, không ổn định, thiếu tính khả thi… nổi lên như một làn sóng và không có thêm cải cách đáng kể.

Có lẽ đó là một trong những lý do khiến hiện nay, theo tổng kết của VCCI, những điều kiện kinh doanh vô lý đã lên tới 6.000-7.000.

Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư sắp sửa có hiệu lực. Nếu theo đúng tinh thần của hai luật này thì hàng ngàn điều kiện kinh doanh vô lý nói trên sẽ bị bãi bỏ. Tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ ngày 1-6 cho biết 17 bộ, ngành đã “tích cực” rà soát các điều kiện đầu tư kinh doanh, về cơ bản đã xác định số lượng nghị định cần xây dựng trên cơ sở nâng cấp các thông tư. Bộ NN&PTNT tích hợp 38 thông tư thành một nghị định, Bộ Công Thương tích hợp 23 thông tư, Bộ Y tế tích hợp 70 thông tư và Bộ GD&ĐT tích hợp 23 thông tư. Hệ quả của việc này, chưa nói cũng thấy rõ, các điều kiện kinh doanh sẽ được giữ lại bằng cách nâng cấp thông tư thành nghị định.

Với việc các bộ tự mình rà soát và nâng cấp thông tư thành nghị định như kể trên thì có lẽ “cuộc chiến” chống lại hàng ngàn điều kiện kinh doanh vô lý sẽ còn vô cùng gian nan. Báo cáo của Tổ thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư hồi tháng 4-2016 còn chỉ ra có tới bảy luật được Quốc hội thông qua là: Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Thú y, Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Hàng hải, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam sửa đổi, Luật Vệ sinh an toàn lao động, vẫn cho phép bộ trưởng quy định điều kiện kinh doanh. Điều đó cũng có nghĩa là các điều kiện kinh doanh sẽ tiếp tục được… ban hành chứ khó mà cắt bỏ.

Như vậy, việc bãi bỏ các điều kiện kinh doanh sẽ còn cam go hơn dự kiến và có thể sẽ gặp không ít bước cản. Sự đổi mới nào, như đúng nguyên lý vận hành của xã hội, cũng sẽ gặp chống đối từ xu hướng thủ cựu.

Chúng ta chỉ hy vọng vào sự quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ như đã được thể hiện thời gian qua. Bởi lẽ sự cải cách nào, đổi mới nào cũng cần quyết liệt và nhận thức đúng đắn, nhất là cải cách thể chế.

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm