Không nên ‘triển lãm’ tội ác

Không nên ‘triển lãm’ tội ác ảnh 1
Hàng ngàn người dân đang theo dõi buổi xét xử lưu động vụ thảm sát Bình Phước 

Qua việc chứng kiến quá trình thẩm vấn, tranh tụng để làm rõ tình tiết, bản chất vụ án, người dự khán có thể hiểu thêm về quy định của pháp luật, cái giá phải trả cho việc phạm tội. Từ đó ngăn ngừa, răn đe những ai có ý định phạm tội. Nó cũng góp phần ổn định tâm lý xã hội khi thấy công lý được thực thi. Công bằng mà nói, khi trình độ dân trí còn thấp, hiểu biết pháp luật còn hạn chế, việc xét xử lưu động mang lại những tác động tức thời, rõ rệt. Thời kỳ ấy truyền thông chưa phát triển, xét xử lưu động vì thế càng cần thiết. Thậm chí trong một số trường hợp thi hành án tử hình, người ta cũng thực hiện theo phương thức “lưu động”. Còn khi xử ở pháp trường, người dân cũng được thoải mái vào xem. Chuyện này mãi gần đây mới chấm dứt. Còn hình thức xét xử lưu động hiện nay chỉ Việt Nam, Trung Quốc và rất ít nước khác thực hiện.

Trong xét xử lưu động, điều không mong muốn là trạng thái tâm lý nặng nề sẽ đeo đuổi người dự khán khi nghe hỏi và trả lời tỉ mỉ chi tiết hành vi giết người dã man, gây thương tích một cách phi nhân tính. Những người tham gia tố tụng và tiến hành tố tụng buộc phải nghe để giải quyết vụ án đã đành, còn nhiều người dự khán nghe với sự hiếu kỳ hơn là tự răn mình. Chưa kể, với các vụ án thảm sát dã man, việc xét xử lưu động có thể sẽ khiến nỗi đau, sự kinh hoàng thêm lần nữa khắc vào thâm tâm những người tham dự. Nó giống một cuộc triển lãm tội ác hơn là giáo dục pháp luật.

Với người tham gia tố tụng và tiến hành tố tụng, việc xét xử lưu động khiến họ chịu áp lực tâm lý rất lớn khi đối diện với đám đông cuồng nộ. Chưa có nghiên cứu nào chỉ ra mức độ ảnh hưởng cụ thể của tâm lý đám đông tới các phán quyết ấy nhưng việc đặt người tiến hành tố tụng trước một áp lực như thế là không nên. Đã có những phiên tòa các luật sư của bị cáo bị người nhà nạn nhân xỉ vả, đòi hành hung chỉ vì họ bảo vệ quyền lợi bị cáo một cách đúng luật. Điều này đi ngược lại mong muốn giáo dục ý thức pháp luật thông qua xét xử lưu động.

Sự hả hê vì cái ác bị trừng trị, lòng hiếu kỳ được thỏa mãn khi nhìn tận mắt bị cáo co rúm trước công chúng… có thể nhất thời vuốt ve niềm đắc thắng của số đông chứ chưa chắc đã giáo dục được tính nhân văn. Còn nếu nói giáo dục và tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức pháp luật thì phải chăng ở đây kênh truyền dẫn ý thức là sự sợ hãi?

Giáo dục pháp luật phải là một chuỗi dài từ ứng xử và giáo dục trong gia đình, nhà trường, xã hội. Là thông qua hoạt động của bộ máy hành pháp liêm chính và kiên quyết để người dân hiểu: (i) Không được vi phạm pháp luật, dù là chuyện nhỏ nhất. (ii) Nếu vi phạm pháp luật, dù là hành vi nhỏ nhất, đều bị xử lý. Còn hiệu quả của việc xét xử lưu động đối với sự nghiệp tuyên truyền pháp luật hiện nay chắc không lớn.

Việc xét xử lưu động thực ra đã có từ xa xưa, ở nhiều nước trên thế giới, nhưng ngày nay nó dần được bãi bỏ. Đã đến lúc cần chấm dứt hình thức xét xử này bởi nó giống như triển lãm tội ác và sự trừng phạt. Mà không chỉ tội ác, ngay cả sự trừng phạt cũng không nên đem ra triển lãm!

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

Ngẫm chuyện bồi thường và quy hoạch treo

Ngẫm chuyện bồi thường và quy hoạch treo

(PLO)- Chậm chân, vướng quy hoạch nên không thể chuyển mục đích sử dụng đất khiến hai mảnh đất liền kề chênh lệch 10 lần về giá bồi thường vì bên đất nông nghiệp, bên đất ở. Đây là thực tế đáng suy ngẫm về công tác quy hoạch và chính sách bồi thường...

Cao tốc và tính mạng con người

Cao tốc và tính mạng con người

(PLO)- Đêm 10-3, cao tốc Cam Lộ - La Sơn xảy ra vụ tai nạn giữa xe khách và xe tải làm hai vợ chồng trẻ thiệt mạng và nhiều người bị thương. 

Khát vọng vươn lên của thị trường chứng khoán Việt

Khát vọng vươn lên của thị trường chứng khoán Việt

(PLO)- Nâng cấp thị trường chứng khoán sẽ tạo ra một vị thế và khả năng cạnh tranh mạnh mẽ hơn cho thị trường vốn VN trên trường quốc tế, gia tăng niềm tin và thu hút nguồn lực từ nhà đầu tư nước ngoài...

Đường đến kỳ tích của ngành y tế

Đường đến kỳ tích của ngành y tế

(PLO)- Nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng tăng, vì thế ngành y tế cần không ngừng phát triển, nâng cao chất lượng để đáp ứng tốt nhu cầu ấy.

'Ai không dám làm thì đứng sang một bên'

'Ai không dám làm thì đứng sang một bên'

(PLO)- Cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm khi thực hiện trọng trách trước Đảng, trước nhân dân với động cơ trong sáng, vì lợi ích chung thì Đảng và nhân dân luôn ghi nhớ và đánh giá công bằng.

Khó vạn lần, dân vận tốt sẽ xong

Khó vạn lần, dân vận tốt sẽ xong

(PLO)- Công tác dân vận có thành công thì chủ trương, quyết sách phải đúng đắn, hợp lòng dân và khi có điều này thì mọi dự án, công trình có “khó vạn lần dân liệu cũng xong”.

Dẹp 'bến cóc', chẳng lẽ bó tay?

Dẹp 'bến cóc', chẳng lẽ bó tay?

(PLO)- Nếu chính quyền địa phương và lực lượng chức năng quyết liệt hơn thì có lẽ kết quả “dẹp loạn” các “bến cóc” đã khác!

Để ai cũng có Tết

Để ai cũng có Tết

(PLO)- Năm qua là một năm có nhiều khó khăn nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn ráng chăm lo, thưởng Tết cho người lao động; riêng tại TP.HCM, tiền thưởng Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 bình quân hơn 12,3 triệu đồng/người.

Tuấn Hải đi bóng đầy tự tin trước đối thủ lớn Nhật Bản.

Thầy trò HLV Troussier và niềm tin không đánh mất

(PLO)- Sau trận thua Nhật Bản 2-4, những người còn nghi ngờ thầy trò HLV Troussier phải nhìn lại về lối chơi chủ động kiểm soát bóng và khả năng của đội tuyển VN sẽ lột xác ngoạn mục trong tương lai.

Người đánh bắt thủy sản chân chính trên sông Đồng Nai căm phẫn với những kẻ khai thác thủy sản kiểu tận diệt.

Phải chặn ngay nạn tận diệt tôm bằng thuốc trừ sâu

(PLO)- Các lực lượng chức năng cần bắt đầu bằng việc bám sát, khoanh vùng các đối tượng để tuyên truyền, nhắc nhở các quy định về nghiêm cấm sử dụng thuốc trừ sâu để bắt tôm và cảnh báo họ sẽ bị xử lý nghiêm nếu vi phạm.

'Cán bộ chưa biết sợ hay lòng tham không đáy?'

'Cán bộ chưa biết sợ hay lòng tham không đáy?'

(PLO)- Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai đặt vấn đề như trên tại hội nghị tổng kết công tác ngành nội chính Đảng và Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh.

Tiểu thương có thể 'làm chủ' nền tảng livestream

Tiểu thương có thể 'làm chủ' nền tảng livestream

(PLO)- Hoạt động livestream bán hàng tại chợ Bến Thành và tại các chợ hoa ở miền Tây chỉ là bước khởi đầu trong việc kết hợp giữa hoạt động kinh doanh offline và online, kết hợp giữa thương mại và giải trí...

'Bắt trend' trở thành công dân số

'Bắt trend' trở thành công dân số

(PLO)- Với sự chuyển động mạnh mẽ của hệ sinh thái chuyển đổi số, bất kể người dân nào giờ đây cũng có thể “bắt trend” trở thành công dân số.