. Gần đây, học viên cai nghiện tại Trung tâm Xuân Phú (xã Xuân Phú, huyện Xuân Lộc, Đồng Nai) liên tiếp phá trại tràn ra ngoài, ông đã vào tận nơi để chỉ đạo xử lý, vậy giải pháp như thế nào?
+ Ông Đào Ngọc Dung: Về căn cơ phải tính lại mô hình cai nghiện cho phù hợp. Bây giờ mình xác định đối tượng cai nghiện bắt buộc và tự nguyện khác nhau.
Bắt buộc là những người đã qua cai nghiện gia đình, cộng đồng nhưng nhiều lần không thoát được. Thứ hai, xu hướng chung là giảm tối đa cai nghiện bắt buộc, chỉ khi không thể cai nghiện ở gia đình, cộng đồng được.
Những người nào đưa vào cai nghiện bắt buộc là những người nghiện không có nơi cư trú ổn định, phân loại những người có tiền án, tiền sự. Từ thực tiễn, tất cả chuyện phá cơ sở, trốn trại đều là những người có tiền án, tiền sự, từng dùng ma túy đá, loạn thần, hướng thần. Những người này luôn nghĩ làm sao ra được, làm sao có ma túy để sử dụng, do đó lúc nào cũng trong trạng thái muốn thoát ra, hai là phá, ba là tìm cách lôi kéo. Thế thì những đối tượng này phải có một khu để mà cai riêng.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung.
Còn đối tượng nhẹ hơn hoặc đối tượng vào ban đầu để phân loại thì phải được phân loại khu riêng. Trong thời gian ngắn phải xác định được những người bắt buộc đưa vào thông qua tòa án hoặc xét thì khẩn trương đưa, còn những người còn lại khẩn trương đưa về gia đình.
Việc thứ hai, phải giải quyết tận gốc vấn đề, kiên quyết xử lý những trường hợp gây rối, gây phức tạp trong quá trình cai nghiện vì tâm lý những người vào cơ sở cai nghiện rất dễ bị tâm lý đám đông. Chỉ cần 1-2 người ý kiến cầm đầu kích động, lôi kéo rất dễ dẫn đến hiện tượng như vừa qua. Do đó phải xử lý rất nghiêm minh những người cầm đầu, những đối tượng lôi kéo và phải cách ly ra.
Thứ ba, giải pháp rất căn cơ, 132 cơ sở cai nghiện đều đang quá tải, không đơn thuần là lao động bình thường mà là những người đúng ra vì nhân đạo, vì trách nhiệm cộng đồng, gia đình phải chăm sóc nhưng 30%-40% những người này có tiền án, tiền sự, sẵn sàng bất cứ lúc nào cũng gây ra những vấn đề phức tạp xã hội. Việc đầu tư xây dựng cơ sở cai nghiện rất cần thiết thời gian tới nhưng trên cơ sở là đầu tư đến nơi đến chốn và có lẽ phải áp dụng cơ chế rất đặc thù chứ nếu cứ đấu thầu như hiện nay thì không biết đến khi nào mới đến nơi đến chốn được.
Thứ tư, phải rất chú trọng chặn nguồn thuốc, chặn nguồn thẩm lậu, đấu tranh kiên quyết triệt phá tàng trữ, vận chuyển, tích trữ ma túy.
Hiện nay nhiều người cứ nghi ngại tại sao trong các cơ sở cai nghiện có tình trạng có người chạy trên mái nhà 4-5 tiếng, có trường hợp ngồi cột điện 5-6 tiếng không ngã, người thường có thể làm được không. Chắc là có nên nhiều ý kiến băn khoăn hay chăng trong cơ sở cai nghiện của chúng ta còn tình trạng thẩm lậu ma túy vào đây. Đây là cái chúng ta phải giải quyết đến nơi đến chốn.
Theo quy định của pháp luật và theo Nghị định 98, thời gian tới đây sự phối hợp Sở LĐ-TB&XH với ngành công an, với cơ quan chức năng để chặn tối đa thẩm lậu ma túy vào các cơ sở cai nghiện là vấn đề thực sự cần quan tâm.
Điều cuối cùng, phải rất chú trọng phải chăm lo đội ngũ, có chuyên môn về y, kiến thức về tâm lý, trị liệu và đội ngũ những người làm công tác cai nghiện, những người ở đây rất vất vả, khó khăn, gian khổ, mức lương chỉ có khoảng 2 triệu đồng/tháng trong khi đó những nguy cơ lúc nào cũng rình rập.
Tôi muốn nói phải có sự phối hợp rất nhịp nhàng giữa các cơ quan chức năng với gia đình, xã hội với cộng đồng bởi cuộc đấu tranh còn rất gay go, gian khổ. Nếu không phối hợp chặt chẽ thì không có cơ sở nào giải quyết được trọn vẹn vấn đề.
. Ông vừa nói phải có cơ chế đặc thù, tách riêng, cụ thể là như thế nào?
+ Thông thường hiện nay các cơ sở cai nghiện do địa phương quản lý, xây dựng nhưng nhìn chung các cơ sở hiện nay, trừ Hà Nội, TP.HCM, Quảng Ninh, Hải Phòng có điều kiện cai nghiện tương đối tốt, vừa có chỗ cai riêng vừa có nơi vui chơi, giải trí, có nơi chăm lo tạo việc làm nên tạo môi trường cai nghiện tốt...
Nhưng số còn lại không đáp ứng, có nơi quá tải 30%-40%, cá biệt có nơi gấp ba lần. Việc quá tải này cộng với nơi vui chơi không có, việc làm không có, chỉ ngồi thế thì rất dễ nảy sinh việc khác. Vì vậy trong thời gian tới, chính quyền các cấp phải chú trọng, tách cơ sở ban đầu khác cơ sở bắt buộc. Phải cho địa phương cơ chế đặc thù, coi như là công trình cấp bách, phải được chỉ định thầu để khẩn trương xây dựng.
. Xin cám ơn bộ trưởng.
