Theo đó, ĐBQH đã đề nghị phải thanh tra dự án này để có kết luận, trả lời cho cử tri…
ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội).
Dự án đội vốn từ “đầu chuột” thành “voi ma mút”
Châm ngòi cho luồng tranh luận trên, ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) chỉ rõ tình trạng đội vốn dự án từ đầu chuột thành đuôi voi là một trong những nguyên nhân gây thất thoát tài sản nhà nước.
“Vừa qua, cử tri giật mình về dự án nạo vét sông Sào Khê (Ninh Bình) với phê duyệt ban đầu là 72 tỉ, sau đó nở dần, nở dần lên đến gần 2.600 tỉ. Quả là quá sức tưởng tượng. Có thể nói cả thế giới khó tìm ra được bột nở nào để làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau thành con voi, mà lại là voi ma mút” - ông ví von.
ĐB Trí cũng cho rằng ở Việt Nam không thiếu những dự án như vậy và đây chính là một trong những nguyên nhân làm thất thoát, lãng phí, thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước.
“Thực tế là phần lớn dự án của Nhà nước đều chậm tiến độ vì những lý do thiếu sâu sát, thiếu quyết tâm, thậm chí là thờ ơ, thiếu trách nhiệm… Nó gây lãng phí, đánh mất cơ hội, gây thiệt hại rất lớn” - ông nhấn mạnh.
ĐB Trí cũng dẫn câu chuyện thua lỗ tại 12 đại dự án của Bộ Công Thương với tổng số tiền 63.000 tỉ đồng. “Cả 12 dự án mới chỉ có hai dự án bắt đầu làm ăn có lãi, còn nhiều dự án thì hoặc chưa xong, hoặc chậm tiến độ, hoặc đắp chiếu, càng làm càng lỗ... Chúng ta thấy điều này rất ít gặp ở doanh nghiệp tư nhân. Nhiều lĩnh vực đang rất cần vốn, nhiều địa phương đang rất khó khăn, những cung đường ở Tây Bắc, Tây Nam đang còn khó đi, vẫn còn những gia đình năm người ăn bữa cơm 15.000 đồng. Tại sao lại có những dự án gây lãng phí như vậy?” - ĐB Trí nói.
Vì sao dự án Sào Khê đội vốn?
Trước ý kiến của ĐB Trí, ĐB Bùi Văn Phương, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình, đã giơ biển tranh luận và giải thích vì sao dự án Sào Khê lại đội vốn 36 lần từ 72 tỉ đồng lên 2.600 tỉ đồng.
“Nếu chỉ nhìn con số từ 72 tỉ lên gần 2.600 tỉ đồng thì người dân sẽ đặt nhiều câu hỏi băn khoăn, vì vậy ĐBQH tỉnh Ninh Bình cung cấp thêm thông tin về dự án để giải tỏa băn khoăn của cử tri về dự án” - ĐB Phương mở đầu.
ĐBQH Bùi Văn Phương (Ninh Bình).
Theo ông, dự án Sào Khê thực hiện từ năm 2011, mục tiêu ban đầu là thủy lợi. Tuy nhiên, sau này dự án được điều chỉnh lại do thực hiện nhiều mục tiêu khác ngoài sản xuất nông nghiệp như tôn tạo cố đô Hoa Lư; phục vụ giao thông thủy, phục vụ công trình du lịch Tràng An - di sản thế giới.
Nguồn lực là dự án này, ông Phương nói không phải hoàn toàn là vốn nhà nước, cụ thể vốn nhà nước chỉ hơn 1.400 tỉ đồng, số vốn còn lại là của doanh nghiệp và các nguồn vốn khác để phát triển du lịch địa phương.
“Điều chỉnh dự án như thế để có một Ninh Bình ngày hôm nay, có được cố đô Hoa Lư được tôn tạo, có được di sản Tràng An được cả thế giới biết đến và chúng ta tự hào về di sản đó, có phần đóng góp của dự án này trong đó” - ông Phương nói.
Đề nghị thanh tra dự án Sào Khê
Giải thích của ĐB Phương đã bị các ĐB khác phản biện lại sau đó ít phút. ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) nói: “Trên thế giới, một dự án đầu tư mà tăng vốn thế thì không thể giải thích gì thêm được. Vì đầu tư phát triển quan trọng nhất là chất lượng và hiệu quả. Khi dự án kéo dài, chưa nói tới tham nhũng hay tiêu cực, đã là không hiệu quả, như vậy sẽ tác động ngược lại nền kinh tế, là gánh nặng của nền kinh tế”.
ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM).
Theo đó, ĐB Nghĩa đề nghị Chính phủ chỉ đạo thanh tra dự án Sào Khê để có kết luận đúng sai. “Cái gì khách quan, đáng khen thưởng thì khen thưởng, còn cái nào phải sửa chữa, rút kinh nghiệm thì cần phải làm. Trong trường hợp có hiện tượng như vậy, đề nghị thanh tra để các đồng chí Ninh Bình không băn khoăn, thắc mắc và cử tri cũng thấy rõ ràng, yên tâm” - ông nói.
Cùng tranh luận với ĐB Phương, ĐB Nguyễn Anh Trí cho hay ông đề cập hiện tượng đầu chuột đuôi voi để cho thấy đây là một nguyên nhân gây thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước.
“Khi xin dự án thì chỉ xin nhỏ nhỏ bé bé thôi nhưng cứ nở dần, nở dần. QH hằng năm thông qua ngân sách rồi thì lấy đâu để bù vào. ĐB nói trong đó chỉ có 1.400 tỉ đồng là tiền của Nhà nước nhưng tôi nghĩ nở ra gấp đôi, gấp ba đã là quá đáng chứ nở đến như thế này thì xin làm một dự án khác” - ông Trí nhấn mạnh.
Ông Trí bày tỏ: “Còn ý nói nơi ấy ngày xưa là vua ở... thì các đồng chí không thương dân ở Tây Bắc, người ta không có cơm ăn, rất khổ, phải di dân? Tại sao không thương họ, tại sao không giúp họ? Và có hàng triệu người đang mang mầm bệnh, tôi chỉ xin 1.000 tỉ đồng thôi. Tôi cam đoan sẽ giảm được tỉ lệ người mắc bệnh trong cộng đồng người Việt Nam nhưng chúng tôi không dám xin và xin cũng không được”.
