Ngày 3-12, TAND TP.HCM đã mở phiên xử sơ thẩm vụ tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ giữa nguyên đơn là ông Trần Quyết Lập (nghệ danh Trần Lập, ngụ Đống Đa, Hà Nội) với Công ty VNG (trụ sở quận 11, TP.HCM).
Đòi ba khoản bồi thường
Tháng 6, nhạc sĩ Trần Lập nộp đơn khởi kiện công ty trên tại tòa án. Theo đó, ông trình bày bản thân là tác giả và chủ sở hữu đối với bài hát Đường đến vinh quang. Đồng thời ông là trưởng ban nhạc Bức Tường, là chủ sở hữu của bản ghi âm bài hát này. Tuy nhiên, thời gian qua, ông phát hiện Công ty VNG đã sử dụng bản ghi âm bài hát trên website http://mp3.plo.vn của công ty nhằm mục đích cho công chúng có thể nghe, xem ca nhạc trực tuyến và tải bài hát này về.
Vì thế ngày 9-7-2013, ông đã thông qua một văn phòng luật sư đề nghị Thừa phát lại quận Gò Vấp lập vi bằng việc này. Từ đây, luật sư đã liên hệ với phía Công ty VNG đàm phán về khoản thù lao trả cho ông nhưng công ty khước từ. Nay ông khởi kiện yêu cầu đòi bồi thường ba khoản như sau: Thứ nhất, thanh toán khoản tiền nhuận bút là 55,38 triệu đồng. Thứ hai, bồi thường lợi nhuận bị thiệt hại do không tiếp tục phát hành được album mới có bài hát nêu trên là 50 triệu đồng. Và cuối cùng là chi phí thuê luật sư 50 triệu đồng.
Tại tòa, lý giải cho các khoản đòi bồi thường này, đại diện nguyên đơn cho biết: “Khi tiến hành hoạt động kinh doanh thì bất luận bị đơn có thu tiền đối với mỗi lượt nghe và tải bản ghi âm nêu trên không thì đều phải có nghĩa vụ thanh toán các khoản tiền nhuận bút, thù lao cho nguyên đơn (là tác giả, người biểu diễn và chủ sở hữu bản ghi âm)”. Số tiền thù lao nguyên đơn đưa ra được tính căn cứ bằng 1/10 mức thu “Biểu mức thu phí sử dụng tác phẩm âm nhạc” được áp dụng tại Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (300 đồng/bài hát/lượt tải nhân cho số lượng xem tải, tính đến ngày lập vi bằng). Khoản tiền thứ hai bị thiệt hại tính toán dựa trên lợi nhuận thu được sau khi trừ đi chi phí sản xuất, thuế và thù lao dành cho ban nhạc. Mức lợi nhuận này tương đương khoảng 30% tổng doanh thu từ việc phát hành album mới. Còn chi phí luật sư là căn cứ theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ quy định.
Nhạc sĩ Trần Lập và trang web ZingMP3 (mp3.plo.vn) sử dụng bài hát Đường đến vinh quang. Ảnh: INTERNET
“Xác định sai chủ thể vi phạm”
Trước các yêu cầu của phía nguyên đơn, VNG bác bỏ toàn bộ cáo buộc vi phạm của nguyên đơn.
VNG trình bày, Zing Mp3 là trang mạng xã hội hoạt động theo giấy phép được cấp bởi Bộ TT&TT. Theo đó, Zing Mp3 hoạt động theo đúng quy định của pháp luật về hoạt động đối với trang mạng xã hội. VNG chỉ cung cấp nền tảng để cộng đồng sử dụng các dịch vụ lưu trữ, cung cấp, sử dụng, tìm kiếm, chia sẻ và trao đổi thông tin với nhau, bao gồm dịch vụ tạo trang thông tin điện tử cá nhân, diễn đàn, trò chuyện trực tuyến, chia sẻ âm thanh, hình ảnh và các hình thức dịch vụ tương tự khác.
Theo khoản 4 điều 26 Nghị định 72 năm 2013 về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng dịch vụ mạng xã hội có quy định: “Người sử dụng chịu trách nhiệm về nội dung thông tin do mình lưu trữ, cung cấp, truyền đưa trên mạng xã hội, phát tán thông tin qua đường liên kết trực tiếp do mình thiết lập”.
Đối với đề nghị hòa giải của HĐXX, VNG khẳng định, VNG không vi phạm bất cứ quy định nào của pháp luật đối với việc vận hành quản lý mạng xã hội Zing Mp3 cũng như không vi phạm quyền tác giả đối với tác phẩm của nghệ sĩ Trần Lập, do vậy, VNG giữ nguyên quan điểm và đề nghị tòa án bác đơn khởi kiện của nguyên đơn vì xác định sai chủ thể vi phạm hoặc nguyên đơn tự rút đơn khởi kiện và hai bên có thể tiến hành hợp tác khai thác tác phẩm thông qua hợp đồng hợp tác.
Có trách nhiệm hay không?
Tranh luận tại tòa, luật sư nguyên đơn nhấn mạnh vụ án này là tranh chấp trách nhiệm theo pháp luật quy định. Công ty không thể sử dụng và cung cấp nguồn thông tin đến người dùng một cách vô tội vạ, cũng như không thể nói cùng nghe, cùng chia sẻ làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người khác. Ở đây là một trang mạng xã hội mà công ty bị đơn là người quản lý hoàn toàn có thể can thiệp việc cho đăng tải, gỡ bỏ các bài hát, bài ghi một cách chặt chẽ. Một bản nhạc mà nói trả 8.000 đồng/tháng cho nhạc sĩ là rất đau lòng. Hành vi sử dụng là có nên công ty bị đơn phải có trách nhiệm bồi thường, không thể khước từ.
Đối lại, bị đơn cho rằng bảng giá mà nguyên đơn đưa ra làm căn cứ chỉ là đơn phương, không được bất cứ cơ quan có thẩm quyền nào phê duyệt và nó không phù hợp với thực tế hợp tác khai thác tác phẩm và bản ghi trên thị trường nhạc số. Nguyên đơn cũng không chứng minh được bị đơn là nguồn khởi đầu đăng tải bản ghi âm trên. Nếu tra trên mạng, bản ghi âm này xuất hiện ở nhiều trang mạng xã hội khác từ năm 2007. Đến năm 2012, bản ghi âm này mới được cộng đồng người sử dụng đăng tải trên trang mạng xã hội Zingmp3. Bị đơn không phải là nguồn phân phối thứ cấp bản ghi âm này và cũng không nhận tiền. Người phân phối, phát tán bản ghi âm này trên MXH là cộng đồng sử dụng mạng xã hội. Không đồng ý, luật sư nhấn mạnh phân phối không có nghĩa là phải thu tiền mà có thể miễn phí.
Do vụ án có nhiều tranh cãi, HĐXX quyết định nghị án kéo dài và sẽ tuyên án vào thứ Tư (10-12) tới.
| Các trường hợp phải trả tiền nhuận bút, thù lao Khoản 1 và 2 Điều 33 Luật Sở hữu trí tuệ quy định (trích): Tổ chức, cá nhân sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp bản ghi âm, ghi hình đã công bố nhằm mục đích thương mại để phát sóng có tài trợ, quảng cáo hoặc thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào không phải xin phép nhưng phải trả tiền nhuận bút, thù lao theo thỏa thuận cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, tổ chức phát sóng kể từ khi sử dụng; trường hợp không thỏa thuận được thì thực hiện theo quy định của Chính phủ hoặc khởi kiện tại tòa án theo quy định của pháp luật. Khoản 3 Điều 33 Luật Sở hữu trí tuệ quy định (trích): Tổ chức, cá nhân sử dụng quyền quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 33 này không được làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng và không gây phương hại đến quyền của người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, tổ chức phát sóng. _________________________________________ 70% là tỉ lệ thị trường âm nhạc trực tuyến mà ZingMP3 (mp3.plo.vn) nắm giữ, chiếm vị thế cao nhất trong các trang âm nhạc trực tuyến với hơn chục triệu người sử dụng. Website nghe nhạc đứng đầu tại Việt Nam này thu hút nhiều quyền lợi quảng cáo từ nhiều nhãn hàng, sản phẩm, thu tiền sử dụng khách hàng qua nhiều hình thức thanh toán. |
