Đốt tiền ở đền Bà chúa Kho

Dịp đầu năm, miền Bắc diễn ra hàng trăm lễ hội văn hóa, lịch sử, tôn giáo. Nhiều nơi nét văn hóa, đời sống tâm linh bị tệ nạn mê tín lấn át, người đi lễ đua nhau cúng tiền, đốt vàng hương như hối lộ thánh thần, người phục vụ bày ra đủ mánh lới “buôn thần, bán thánh”… Thương mại hóa lễ hội đã trở thành căn bệnh trầm kha…

Không biết từ khi nào người dân gán cho đền Bà chúa Kho có tiếng là nơi linh thiêng, ai muốn phát tài phát lộc thì đầu năm đến làm lễ vay tiền bà Chúa, cuối năm trả lễ bà theo kiểu “vay một trả mười”. Mỗi ngày có hàng ngàn người đến đội những mâm lễ cao chất ngất xếp vàng mã vàng chóe, giá trị quy ra tiền thật từ vài trăm ngàn tới vài triệu đồng. Lò hóa vàng (đốt vàng mả) trong đền lúc nào cũng rừng rực lửa, tính ra mỗi ngày có hàng chục triệu đồng bị… đốt ra tro.

1.001 mánh làm tiền

Ngày mùng 8 tết Canh Dần, đoạn đường dẫn vào đền Bà chúa Kho, các cửa hàng bán đồ lễ, vàng mã, dịch vụ đổi tiền, viết sớ đua nhau trưng biển. Đi sâu vào trong càng tấp nập. Hai bãi gửi xe cả ngàn mét vuông chật kín xe máy, ôtô biển số các tỉnh xa gần.

Trái với những lời ngọt ngào, đon đả mời khách, giá các sản phẩm, dịch vụ cúng lễ ở đây khá “chát”. Một con gà luộc 200.000-300.000 đồng, đĩa xôi gấc 100.000 đồng, mâm tiền vàng từ vài trăm cho đến tiền triệu… Nếu khách đã chuẩn bị sẵn lễ, muốn thuê người bê cũng phải chi 100.000-200.000 đồng, tùy số lượng lễ và thời điểm đông người hay không. Hiếm có vị khách nào, kể cả đàn ông trai tráng dám tự bê lễ vì dòng người đi lễ ken đặc và cảnh hỗn loạn nơi thờ cúng. Vì mê tín, người chen lấn, xô đẩy, đặt cho bằng được tiền vào các mâm trên bàn thờ (thay vì cho vào hòm công đức phía dưới). Trước cửa cung, kệ lớn nhiều tầng đặt đồ lễ nặng trĩu, chất chồng. Một mâm lễ bị rơi xuống đất, vung vãi… Ban quản lý khu di tích đã đóng cửa cung chính nhưng vẫn không ngăn được dòng người như sóng xô đến gần khung cửa để… nhét tiền qua song cửa.

Màu sắc tiền vàng nổi lên trên dòng người như nêm vào cúng lễ Bà chúa Kho trưa mùng 8 tháng Giêng (21-2 dương lịch). Ảnh: VĂN TIẾN

Cạnh các bàn thờ chính, một vài chị nhã nhặn mời khấn thuê với giá vài chục ngàn đồng, thậm chí chỉ xin “giọt dầu” 1.000-2.000 đồng (đặt tiền lẻ lên bàn thờ). Nhưng sau đó, đưa cho gia chủ tờ 500 đồng còn mới gấp tư, nói qua sông vứt xuống để giải hạn và xin “phí” 40.000-50.000 đồng…

Toát mồ hôi ở lò hóa vàng

Sau đền có hai lò hóa vàng lúc nào cũng đỏ lửa như lò bát quái. Mâm vàng mã trước chưa cháy hết, mâm sau đã được đưa vào. Mấy đứa trẻ cầm que canh lò, tưởng giúp khách, nào ngờ quay lại “xin tiền mừng tuổi”. Thỉnh thoảng, có lẽ do quá tải, khách còn bê vàng mã ra khu vực phía sau, dưới triền núi Kho để hóa. Với mỗi mâm vàng mã 100.000-300.000 đồng và cả ngàn người đến lễ, số tiền bị đốt có thể lên đến hàng trăm triệu đồng mỗi ngày.

Ngồi chờ xe tại một quán ăn trên đường về, ông chủ quán vui vẻ “buôn chuyện”: “Bà chúa là thần coi kho, có bao giờ cho thiên hạ vay tiền đâu. Các anh chị cứ đổ xô đi vay, trả bằng vàng mã thì tổ làm giàu cho bọn buôn thần bán thánh. Theo ông này, mùa lễ hội mỗi năm, các cửa hàng vàng mã, làm dịch vụ cúng lễ lớn ở đây sau khi trừ chi phí, thuê chỗ cũng đút túi ngót nghét vài ba trăm triệu đồng.

Quản không xuể?

Về tình trạng bát nháo vừa nêu, Trưởng Ban quản lý di tích Bà chúa Kho Nguyễn Văn Mã phân trần: “Trước mùa lễ hội, ban quản lý di tích, chính quyền phường, thành phố đã có sự chuẩn bị, cắt cử người trông coi, hướng dẫn. Nhưng vì khách đến lễ đông quá nên quản không xuể”.

Ông Mã cho hay đền đã cấm việc khấn thuê nhưng theo quan sát của phóng viên, những bà, những cô khấn thuê vẫn “hồn nhiên” hành nghề cạnh các bàn thờ.

Về việc đốt vàng mã quá nhiều gây lãng phí, ông Mã cho rằng đó là tâm của khách đến cúng lễ, do vay tiền của bà làm ăn phát đạt nên không tiếc “vay một trả mười” (tất nhiên bằng tiền, vàng mã). Ông trưởng ban quản lý còn cho biết từng có người sắm lễ vàng mã hàng chục triệu đồng, đem đốt phải mất nửa tiếng mới cháy hết.

VĂN TIẾN