Anh Quán bảo ngửi hơi nước hồ Tây thì cầm chiếc lao đi, lao được chú cá mè hoa, hoặc buông câu con trắm cỏ đủ luộc cho bạn uống rượu. Bạn anh đông nên nhà văn Phùng Quán hay nợ tiền rượu.
Bà chủ quán rượu lại có cách ghi rượu nợ của nhà văn Phùng Quán rất đặc biệt: Nếu mua 1 xị (1/4 chai) là dấu trừ (-) hai xị (nửa lít) là dấu cộng (+), 1 lít thì là 2 dấu cộng (+ +) cứ thế tính lên. Và còn đặc biệt hơn nữa là bà chủ quán gạch các dấu cộng, dấu trừ ấy trên vỏ cây xà cừ mà không cần sổ sách. Cho đến khi trên vỏ cây xà cừ nơi quán nước kia chi chít dấu cộng, mà chưa thấy tính ra lít lần nào.
Một lần anh Phùng Quán đi mua rượu, bà chủ quán nhắc đã nhiều dấu cộng rồi mà chưa thấy bác thanh toán tiền rượu. Anh Phùng Quán lại khất vì nhuận bút chậm, mà bạn đến chơi lại đông, khổ thế. Bà chủ quán lại cho nợ vui vẻ.
Không hiểu sao, lần đến chơi đó là một người bạn lính đặc công nghe được chuyện ghi nợ rượu của nhà văn Phùng Quán, anh ta lặng lẽ xin phép về sớm. Sáng hôm sau, bà chủ quán rượu khóc bù lu bù loa gọi bác Quán ra cửa than thở: “Đứa nào đã bóc hết dấu cộng trừ trên vỏ thân cây xà cừ rồi, giờ biết tính tiền rượu ra sao đây? Chả lẽ bác xóa nợ kiểu này sao?”. Nghe xong anh Phùng Quán điềm tĩnh bảo: “Chị ơi, chị đừng lo, tôi sẽ trả hết số tôi nợ rượu của chị, chị đừng khóc nữa. Tôi hứa. Chị tính bao nhiêu tôi cũng trả đủ”.
Hai hôm sau anh nhận nhuận bút bài số báo Tết, nhuận bút trả khá cao. Anh đem trả hết tiền rượu, mà bà chủ quán ước chừng số tiền đó còn nhiều hơn số rượu Phùng Quán đã mua.
Rồi lâu lâu sau người chủ quán rượu vẫn cho Phùng Quán ghi dấu nợ rượu theo cách cộng trừ nhưng có điều được vào sổ sách đàng hoàng.
Đến một cái Tết năm sau đó, đúng lúc nhà văn Phùng Quán đông bạn nhà thơ, cô giáo Trâm lại đi chúc Tết. Bà chủ quán đem cả lít rượu sang mừng tuổi bác Quán cả hai dấu cộng rượu.
Sau này người lính đặc công còn đến thăm nhà văn Phùng Quán. Anh cũng không nghe thấy ông trách cứ gì, chỉ thấy ông ngồi rang thính, tính trời tối lại câu con cá thả vào bể chơi, bạn đến lại luộc cá uống rượu.
Đã có lần anh Quán còn kể với tôi: “Anh chỉ cần ở nhà, anh rất hay có lộc ất ơ em ạ. Hôm nọ anh thấy có người hỏi thăm nhà bác Quán có nhà không? Thấy anh ăn cơm nguội, ông khách trố mắt nhìn không tin Phùng Quán lại vét cơm nguội ăn ngon lành thế, rồi ông ta mang nhuận bút cho anh, bài in ở chỗ nào chả rõ nhưng số tiền những 100 USD. Trời ơi, bao nhiêu lít rượu em biết không???”.
Bà chủ quán rượu cũng nói rằng nếu có tiền thì việc đầu tiên Phùng Quán nghĩ đến là mua rượu thết bạn. Cá thì có sẵn ở hồ. Nhiều tay bảo vệ cũng biết ông nghèo, nên lờ đi cho ông kiếm cá đãi bạn. ở hồ Tây chỉ nghe nước dềnh lên, nghe nước thở là Phùng Quán biết hôm nay có cá nổi. Hôm nào động trời ông còn biết câu tôm, kéo vó tôm. Không ai giỏi hơn ông việc xiên cá và thết cá đãi bạn.
Bạn văn mừng tuổi ông nhiều món quà, nhưng với ông cái Tết mà bà chủ quán mừng tuổi rượu thì ông gọi là ân nhân. Tôi còn nghe nói khi ông mất, bà chủ quán rượu cũng mang rượu đến phúng nhà văn và khóc thương ông tài hoa, mà số rõ khổ.
Ôi những dấu cộng, dấu trừ và sổ nợ trên vỏ thân cây.
Chỉ có một Phùng Quán nợ rượu kiểu này, và tôi là người không biết uống rượu mỗi lần nhớ đến ông vẫn thấy cay lên tận mắt.
Theo Hoàng Việt Hằng (ANTĐ)
