Phóng sự HS hút shisha: Được mời diễn hay 'người thật việc thật'?

Điều gây tranh cãi là các em học sinh trong video đồng loạt tố clip là dàn dựng, nhưng VTC 14 lại nói rằng có sự tham gia tự nguyện của người thật việc thật.

Video phóng sự miêu tả rõ hình ảnh một nhóm các em học sinh mặc đồng phục còn nguyên logo trường, trốn học đi hút shishia. 

Các em ngồi xung quanh bộ hút, hít và nhả khói khá điệu nghệ. Trong video, trả lời phỏng vấn của phóng viên, hai em học sinh một nam và một nữ còn thản nhiên cho rằng cấm thì cấm các em vẫn cứ hút vì thấy hay hay...

Hình ảnh hút shisha của các em học sinh trong bản tinh truyền hình 

Hình ảnh những chiếc áo trắng học sinh còn nguyên logo trường xuất hiện và ngập chìm trong làn khói shisha sau giờ học trong bản tin đã thực sự gây hoang mang trong cộng đồng và khiến nhiều người không khỏi lo lắng cho một thế hệ trẻ còn non nớt

Ngoài ra, trong video, chẳng những hình ảnh các em học sinh không được làm mờ như thường lệ trong những phóng sự nhạy cảm liên quan tới trẻ vị thành niên, mà tên của các em học sinh còn được giới thiệu đầy đủ. Góc quay rộng, cận mặt cũng làm nhiều người nghi ngại cách tác nghiệp của chương trình.

Học sinh: Chúng em được phóng viên mời quay

Sau khi chương trình phát sóng, Sở GD-ĐT Hà Nội và các trường THPT có tên trên logo đồng phục học sinh đã vào cuộc xác minh sự việc. Qua xác minh, logo in trên áo đồng phục mang tên trường THPT Trần Nhân Tông, THPT Việt Đức và một trường THPT dân lập trên địa bàn Hà Nội.

Ban giám hiệu đã mời các em học sinh liên quan tường trình về sự việc. Nội dung bản tường trình của em Đ. Đ. A, lớp 10 của trường VĐ cho biết, ngày 25-3-2015, em cùng 3 học sinh trường THPT Trần Nhân Tông và 2 học sinh một trường dân lập được một phóng viên của VTC14 mời đến 50 Đào Duy Từ để quay phóng sự về việc học sinh sử dụng shisha. Phóng viên đề nghị các em sử dụng (bình shisha do phóng viên gọi cho các em) và nói phóng sự sẽ gồm các nội dung em biết về shisha như thế nào, tác hại của nó ra sao và lời khuyên của em với bạn khác. Các em đã thực hiện theo yêu cầu và đề nghị làm mờ logo của trường. Tuy nhiên, khi phóng sự đưa lên đã cắt đi một số nội dung khi phỏng vấn và không xóa logo như yêu cầu của các em.
Ban giám hiệu các trường ngay sau đó đã làm việc với phóng viên và liên hệ với VTC14 đề nghị phản hồi vụ việc.

Phóng sự HS hút shisha: Được mời diễn hay 'người thật việc thật'? ảnh 2
Công văn của VTC14 gửi ban giám hiệu các trường .

Ngày 31-3, VTC14 có văn bản gửi Sở GD-ĐT Hà Nội và Ban giám hiệu các trường, tuy nhiên công văn lại không đề cập đến nội dung mà các em học sinh tường trình.
Nội dung công văn cho rằng việc thực hiện phóng sự trên nhằm mục đích duy nhất là cảnh báo về tình trạng hút shisha trong giới trẻ đồng thời quả quyết trong quá trình thực hiện phóng sự, phóng viên VTC14 “đã tuân thủ đầy đủ quy trình, tôn trọng sự thật và đã nhận được sự hợp tác của các học sinh trong phóng sự, nhờ đó có những ý kiến, hình ảnh chân thực, đạt hiệu quả cảnh báo sâu sắc”.
Về việc các em học sinh có nguy cơ bị kỉ luật nặng vì những hình ảnh phản cảm trong phóng sự, công văn của VTC14 cho rằng “Các học sinh trong phóng sự còn quá trẻ, chưa ý thức được hậu quả từ những hành động bồng bột của mình” đồng thời bày tỏ “mong muốn của VTC14” là Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội và các trường “cân nhắc xem xét lại hình thức kỉ luật sao cho vừa giúp các em nhận ra sai lầm, vừa bảo đảm tính giáo dục, và quan trọng là tạo cơ hội để các em vừa sửa sai, tránh xa các tệ nạn nghiêm trọng trong tương lai”.
VTC14: Có sự tham gia tự nguyện của người thật việc thật
Trên facebook cá nhân, em PV, học sinh trường THPT TNT, Hà Nội – đại diện nhóm học sinh xuất hiện trên phóng sự cũng đã viết một bức tâm thư kể lại toàn bộ câu chuyện hút shisha của mình. Trong bức tâm thư em nói rõ việc các các em hút shishi là hoàn toàn do dàn dựng.
Em viết: "Vào ngày 25.3.2015 bạn NTT đã được chị biên tập viên tên Mai Anh Thư của đài VTC nhờ quay phóng sự về việc học sinh hút shisha, nhằm khuyên các bạn tránh xa thứ này. Bạn Trang có rủ mình trả lời phỏng vấn nhưng mình đã từ chối và chỉ đồng ý đi lên địa điểm quay cùng Trang chứ không sử dụng shisha. Khi đến đó, chị Thư đã có một cuộc nói chuyện với mình cũng như các bạn về quá trình quay và tất cả bọn mình đều đưa ra ý kiến là xoá mác logo trường để không ảnh hưởng đến uy tín của trường.
Lúc đó chị Thư cũng đồng ý nên hai bạn mình là ĐA và TT mới đồng ý trả lời phỏng vấn. Sau đó vài ngày, mình xem trên Facebook mới tá hoả khi thấy video phỏng vấn đó quá khác so với sự thật, đoạn phỏng vấn hai bạn mình đã quay hôm đó đã bị cắt xén quá nhiều, và chị đã thất hứa về việc xoá mác logo trường. Khi được hỏi thì các bạn nêu ra cả những tác hại của shisha và đưa ra lời khuyên cho các bạn học sinh, nhưng bị cắt hết chỉ để lại những câu nói trơ vơ như thế. Video đó đã biến các bạn mình thành những đứa không ra gì, đến lúc video bị phát tán rộng rãi bạn mình đã nhận được không ít bình luận ác ý làm ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của hai bạn. Đặc biệt là T, vì chuyện này T khóc suốt và không dám đi học. Đến khi nhà trường phát hiện, trường có mời chị BTV đến làm việc và yêu cầu gỡ video + gửi một công văn để làm sáng tỏ sự việc. Ngay hôm sau, có công văn chuyển đến nhưng lại không đúng sự thật. Nội dung nói rằng họn mình đang sử dụng shisha thì bị bắt gặp. Công văn ấy đã biến những học sinh vô tội như bọn mình thành có tội, không những thế còn ảnh hưởng nặng nề tới tinh thần lẫn danh dự của bọn mình và nhà trường. Đến khi nhắc lại chuyện xoá mác logo trường thì chị nói vì quá nhiều việc nên chị quên, mong các em thông cảm?!"

Phóng sự HS hút shisha: Được mời diễn hay 'người thật việc thật'? ảnh 3
 Tâm thư trên facebook của em PV

Phóng sự HS hút shisha: Được mời diễn hay 'người thật việc thật'? ảnh 4
 Công văn của VTC gửi Sở GD-ĐT Hà Nội và hai trường THPT Việt Đức, Trần Nhân Tông không thừa nhận dàn dựng phóng sự và tin nhắn được cho là giữa phóng viên VTC và học sinh.

Đoạn tâm thư khiến cộng đồng thực sự hoang mang, tự hỏi liệu VTC14 quay cảnh “học sinh trốn tiết hút shisha”có phải là sự thật? Nếu đúng thì công văn trả lời ban giám hiệu các trường là thế nào? Sự việc khiến dư luận băn khoăn, đặt câu hỏi về quá trình tác nghiệp và cách xử lí thông tin, hình ảnh của những người thực hiện clip và bản tin phóng sự.

Trong "tâm bão", trên trang Facebook cá nhân của biên tập viên trực tiếp thực hiện phóng sự đã có dòng chia sẻ về quá trình tác nghiệp của chương trình. Biên tập viên cho biết khi tìm kiếm thông tin, nhân vật làm phóng sự đã được một HS chủ động liên hệ xin được tham gia. Biên tập viên cũng nhìn nhận cô có sai khi không làm mờ khuôn mặt và logo trường nơi các em đang theo học.

Ngày 3-4, trả lời trên báoTuổi Trẻ, đại diện Đài VTC14 khẳng định: “Đây không phải là phóng sự dàn dựng, đây là chương trình mang tính chất cảnh báo về một hiện tượng tiêu cực trong đời sống giới trẻ, với sự tham gia tự nguyện của người thật việc thật. Chúng tôi chưa bao giờ coi đây là phóng sự điều tra. Chúng tôi đã rà soát quy trình tác nghiệp và nhận thấy rất đáng tiếc ở điểm khi xử lý kỹ thuật hậu kỳ, những người thực hiện đã không áp dụng thủ thuật kỹ thuật để làm mờ nhận diện cá nhân đối với hình ảnh của nhân vật tham gia ghi hình, nhất là các em còn là học sinh, xuất hiện trong một bối cảnh nhạy cảm.Đây là bài học nghiệp vụ sâu sắc của cả phóng viên và êkip thực hiện, phê duyệt chương trình”.
Cũng theo vị đại diện này, các nhân vật tham gia hoàn toàn tự nguyện, không có chuyện phóng viên nói trả tiền để các em đóng, mà đây là người thật việc thật. “Chúng tôi không dàn dựng mà tổ chức ghi hình. Đây là việc tác nghiệp bình thường với truyền hình, miễn là thông tin đúng sự thật. Mục đích của chúng tôi là muốn cảnh báo cho nhà trường, bố mẹ các em và xã hội”, ông nói.

Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội Nguyễn Hiệp Thống cho biết trên Vietnamnet ngày 2/4, đơn vị này đã trực tiếp làm việc với ban giám hiệu của các trường có liên quan và đang xác minh làm rõ sự việc.

Diễn biến mới nhất, chiều nay Sở GD&ĐT Hà Nội đã có cuộc họp với hai trường có học sinh tham gia trong phóng sự nói trên. Đồng thời, trong chiều tối nay, nhà trường sẽ làm việc với lãnh đạo kênh VTC14 để làm rõ vấn đề. 

Luật sư: Có dấu hiệu vi phạm luật báo chí và đạo đức nghề nghiệp

Hiện vụ việc vẫn đang được tiếp tục làm rõ. Tuy nhiên, trao đổi với TTO ngày 3-4, luật sư Nguyễn Thành Công cho rằng theo nội dung phản ứng của chính các học sinh trong phóng sự lẫn Ban Giám Hiệu nhà trường xác nhận có buổi làm việc với phóng viên cùng các tin nhắn trong điện thoại, có cơ sở xác định hành động biến cảnh quay sắp đặt, dàn dựng trở thành một phóng sự ghi nhận thực tế là sai phạm của phóng viên VTC14.

Sai phạm này trước tiên là vi phạm nguyên tắc và đạo đức nghề nghiệp, sau đó là vi phạm pháp luật.

"Việc thể hiện rõ mặt, bảng tên của các học sinh dù trước đó đã thống nhất che mờ đã là vi phạm về quyền nhân thân trong sử dụng hình ảnh cá nhân quy định tại Điều 31 Bộ luật dân sự"- luật sư Công nói.

Phân tích rõ hơn, vẫn trên TTO, luật sư Hoàng Cao Sang (Đoàn Luật sư TP.HCM) đưa ra hai trường hợp. Thứ nhất, giả sử trường hợp clip của VTC14 là cảnh thật, việc thật thì VTC14 cũng không thể đưa đầy đủ hình ảnh, phù hiệu… của các em học sinh như vậy được.

Bởi vì các em còn trẻ, tâm sinh lý chưa ổn định, nhận thức còn hạn chế nên rất dễ dẫn đến các em bị ảnh hưởng đến tâm lý, xấu hổ… và không dám tiếp xúc người ngoài, bạn bè, thầy cô giáo…

"Clip sẽ là một bản án, một hình phạt nặng hơn cả bản án của toà mà các em không phải là người gánh chịu"- luật sư Sang nhấn mạnh và cho biết theo tinh thần của pháp luật thì nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà việc sử dụng đó làm ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người đó (khoản 3 Điều 31 Bộ luật dân sự). 

Trường hợp thứ 2, nếu thực sự đây là một clip được các phóng viên dàn dựng thì đây là hành vi vi phạm luật báo chí và đạo đức người làm báo một cách nghiêm trọng. "Nhưng để khách quan nhất, các em học sinh, nhà trường cần yêu cầu các cơ quan chức năng làm rõ sự thật, có một kết luận rõ ràng để chứng minh việc nhà đài trong tránh trách nhiệm của mình. Khi có kết luận chính thức, các em học sinh, nhà trường có quyền yêu cầu nhà đài công khai xin lỗi, phát sóng cải chính và bồi thường thiệt hại (nếu có)"- ông Sang nói với TTO.

***

Hiện vụ việc vẫn đang được tiếp tục làm rõ. Theo đó, diễn biến mới nhất là chiều nay Sở GD&ĐT Hà Nội đã có cuộc họp với Ban Giám hiệu hai trường THPT Việt Đức và THPT Trần Nhân Tông. Đại diện trường THPT Việt Đức cũng cho biết chiều tối nay nhà trường sẽ làm việc với lãnh đạo kênh VTC14 để làm rõ vấn đề. PLO sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc về vụ việc này.

 

Shisha là một loại điếu hút thuốc qua ống nước, có xuất xứ từ các nước Ả Rập. Khác với các loại thuốc lào hay thuốc lá khác, shisha được ướp nhiều loại thảo mộc tạo mùi thơm và được đốt cách nhiệt bằng than. Nhờ đó, loại thuốc hút này có nét “lạ” đặc trưng và thu hút rất nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ.

Hiện vẫn chưa bị cấm sử dụng song theo phân tích của các chuyên gia, shisha có thể gây ra những mối nguy hiểm khó lường khi tàn phá sức khỏe không kém gì khói thuốc lá, độc hại khi shisha có pha rượu, ma túy hoặc ngộ độc do bình hút và shisha giá rẻ.

Tháng 7/2013, UBND TP.HCM có văn bản kiến nghị Bộ Y tế nghiên cứu trình Chính phủ xem xét đưa mặt hàng thuốc shisha bổ sung vào danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh nhằm bảo vệ sức khỏe cho người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên. 

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm