Trước thềm Hội Lim sẽ diễn ra theo thông lệ vào 13 tháng Giêng tới (tức mùng 7/2/2009), Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Đăng Túc, Giám đốc Sở VHTTDL Bắc Ninh về những điểm mới của lễ hội năm nay và những “sự cố” không vui từ các mùa lễ hội trước.
Tái tạo một không gian quan họ cổ
Thưa ông, bên cạnh truyền thống “đến hẹn lại lên” thì năm nay Hội Lim có gì đặc biệt mới mẻ không?
- Năm nay, chúng tôi quy hoạch và tổ chức Hội Lim một cách bài bản và chuyên nghiệp hơn mọi năm. Chúng tôi không chỉ làm cổng lớn, kéo điện từ đường ngoài vào tới đồi Lim mà còn bố trí từng khu vực một cách khoa học và chu đáo để đón khách thập phương tới thăm quan, xem hội. Ví như khu vực ăn uống, khu vực bán sản phẩm văn hóa, khu trông xe tới khu diễn ra các hoạt động văn hóa - văn nghệ sao cho tiện lợi nhất cho du khách.
Đó được xem là những thay đổi lớn về mặt hình thức, còn với mặt “tinh thần” của Hội Lim với những hoạt động chính của Lễ hội như các canh hát, các trò chơi và các hoạt động văn hóa văn nghệ khác sẽ được diễn ra như thế nào, thưa ông?
- Bắt đầu từ sáng mùng 10 tháng Giêng tức mùng 4/2/2009, lúc 8h30 sáng, chúng tôi mở Hội thi hát Quan họ đầu xuân. Đây là một sân chơi cho các giọng ca trong và ngoài Bắc Ninh thi thố những làn điệu dựa theo lối hát quan họ. Trong số đó, có 32 đôi được lựa chọn để thi thố những làn điệu quan họ theo lối hát cổ.
Còn Hội thì chính thức khai mạc vào sáng 13 tháng Giêng (tức thứ bảy, ngày 7/2/2009) tới với các phần chính như Phần lễ - các làng quan họ cổ làm lễ rước đến lăng cụ Nguyễn Đình Diễn, người đã bỏ tiền ra mua toàn bộ đồi Lim để mở Hội Lim và làm lễ khai hội.
Sau lễ tế là tới các hoạt động sinh hoạt văn hóa và hát quan họ. Phía sau sân khấu lớn, có bốn lán là nơi các làng quan họ hát đối, hát giao lưu với nhau. Bên cạnh đó, Hội Lim còn mời các đôi đoạt giải hát quan họ tới hát giao duyên vào ban ngày. Vào buổi tối, hội mời các liền anh, liền chị và anh chị em trong đoàn Quan họ Bắc Ninh tới hát ở sân khấu lớn, phục vụ bà con cô bác bốn phương về với hội.
Bên cạnh đó, du khách về với Hội Lim còn được vào các làng quan họ cổ, vào dịp này, các làng mở hội hát cửa đình, hát đối về đêm theo lối hát quan họ cổ với giọng hát của các nghệ nhân làng quan họ Bắc Ninh.
Các trò chơi dân gian như: đập niêu, kéo co… cũng được diễn ra vào dịp này.
Khắc phục… mặt trái để tôn vinh giá trị truyền thống
Ngay những ngày đầu năm này, không ít các lễ hội lớn đã được diễn ra như Lễ hội Chùa Hương, hội Chợ Viềng… nhưng việc “chặt chém” du khách bằng giá dịch vụ tăng vọt đã được phản ánh, vậy không biết, khi về với Hội Lim, du khách có bị rơi vào tình trạng này không, thưa ông?
- Ban chỉ đạo Hội Lim kiểm soát tất cả các hoạt động, kể cả các dịch vụ ăn uống, trông giữ xe tới dịch vụ bán sản phẩm văn hóa như: băng đĩa quan họ… Chúng tôi đã lập ban thanh tra kiểm tra và bắt buộc các lán hàng phải niêm yết giá ngay tại nơi bán. Nếu có trường hợp nào “chặt chém” bị du khách phản ánh lại, chúng tôi sẽ xử lý ngay lập tức.
Với những mặt trái của Hội Lim mà báo chí đã từng đăng tải trước đây như ô nhiễm môi trường mặt nước ao mà các liền anh liền chị ngồi thuyền hát giao duyên và khu vực đồi Lim mà du khách tới thưởng ngoạn thì năm nay Ban chỉ đạo Hội Lim giải quyết thế nào?
- Nước ao thì chúng tôi không thể thay được, nhưng chúng tôi đã làm sạch mặt nước. Còn việc thả tiền nổi trắng ao thì quả thật chúng tôi sẽ phải “tùy cơ ứng biến”. Bởi các liền anh liền chị hát quan họ là hát phục vụ khách đến với Hội Lim chứ không phải hát vì tiền, bà con tới ném tiền xuống ao có lẽ vừa là cầu may, vừa là cách bày tỏ tình cảm với các giọng hát. Vô hình chung, việc ném tiền đó khiến cho nhiều người đánh giá sang một giá trị khác. Nếu Ban tổ chức vớt tiền lên thì cũng đã có ý kiến cho là… tham tiền. Mà vớt cũng không thể hết được, trừ khi hết hội. Cũng rất khó xử lý việc này.
Còn với rác thải, chúng tôi đã đặt những thùng rác lưu động dọc đường đi và có một tổ dọn vệ sinh công cộng. Nhà vệ sinh công cộng cũng được hoàn tất để phục vụ bà con du khách.
Không biết những cảnh ăn xin níu áo du khách, giả vờ hát quan họ rong ngả nón xin tiền có “tái diễn” tại Hội Lim?
- Ban chỉ đạo Hội Lim chúng tôi đã thu gom số ăn xin ăn mày quanh khu tổ chức Hội Lim và cho tiền trở về quê quán. Những hành khất giả người hát rong, ca những bài bản quan họ xin tiền chúng tôi cũng ra một mức phạt nặng. Hy vọng rằng tệ nạn này sẽ không làm phiền lòng du khách tới Hội Lim.
Xin cảm ơn ông!
Theo Thục Nhi - Ảnh: Thảo Linh (VTC)
