Cảnh sát được quyền mang súng theo người dù có đang làm nhiệm vụ hay không. Tuy nhiên, trừ Bắc Ireland, tại ba nơi Anh, Scotland, xứ Wales thuộc Vương quốc Liên hiệp Anh (UK), cảnh sát không được mang theo súng khi đi tuần tra, ngoại trừ trường hợp đặc biệt. Quy định này có từ thế kỷ 19, mục đích nhằm giảm thiểu nỗi sợ hãi và kích động thái độ chống đối của người dân khi thấy cảnh sát có súng.
UK quy định cảnh sát chỉ được quyền dùng vũ lực khi không còn lựa chọn nào khác để hoàn thành nhiệm vụ (bắt người, ngăn chặn tội ác) và chỉ được nổ súng khi tính mạng bị đe dọa. Ở UK, hành động nổ súng vào công dân dù có là súng cướp cò do tai nạn, do bất cẩn hay cố ý bị quy là hành động bắn người và bị truy tố nếu được xác định không cần thiết.
Có hay không cho cảnh sát mang súng thường xuyên là vấn đề được mang ra tranh luận ở UK, đặc biệt sau nhiều trường hợp cảnh sát bị tội phạm bắn chết. Một khảo sát của lực lượng cảnh sát Anh và xứ Wales gần đây trên 47.328 cảnh sát cho thấy phần lớn (82%) cảnh sát được hỏi không đồng ý trang bị súng khi đi tuần, dù có tới 43% cảnh sát được hỏi thừa nhận mình cảm thấy bị đe dọa tính mạng khi làm nhiệm vụ.
Iceland: Không được trang bị súng
Phần lớn cảnh sát Iceland không được trang bị súng vì tỉ lệ tội phạm nước này thấp, trung bình từ 1,8/100.000 dân. Chỉ có các cảnh sát thuộc các lực lượng đặc nhiệm như Viking Squad mới được trang bị súng và cảnh sát nổ súng giết công dân trên thuộc lực lượng đặc nhiệm này.
Mới đây, tháng 10, lần đầu tiên trong lịch sử thành lập nước năm 1944, cảnh sát Iceland đã bắn chết một công dân có tiền sử bệnh tâm thần. Lực lượng cảnh sát nước này đã phải lên tiếng xin lỗi công luận sau đó.
Mỹ: Bắn cố ý hay do tai nạn đều bị truy tố
Cảnh sát chỉ được nổ súng khi nghi can, tội phạm có vũ trang, sử dụng bạo lực chống lại cảnh sát. Cảnh sát bắn người dù cố ý hay do tai nạn hoặc nhầm lẫn đều bị truy tố.
Năm 2005, sau cơn bão Katrina, tòa án Mỹ đã truy tố bốn cảnh sát và một dân thường vì truy đuổi bắn chết hai người, bắn bị thương bốn người khác, tất cả nạn nhân đều không vũ trang. Các cảnh sát này bị phạt nặng đến không ngờ, từ sáu, 38, 40, đến 65 năm tù giam.
| Chiều 18-12-2013, nhận tin báo, cảnh sát khu vực phường Bình Chiểu (quận Thủ Đức, TP.HCM) đến giải quyết sự việc lộn xộn trên địa bàn. Đến nơi, Nguyễn Mạnh Cương say rượu, cầm mã tấu xông đến nên cảnh sát nổ hai phát súng chỉ thiên. Đến phát thứ ba, cảnh sát bắn xuống đường, đạn văng ngược trúng đầu gối Cương. Ngày 16-7-2013, Đại úy Trần Ngọc Hoàng (Phòng CSGT tỉnh Thanh Hóa) truy đuổi hai người vi phạm giao thông. Do bị khiêu khích, chửi bới nên ông Hoàng bắn chỉ thiên, sau đó bắn thẳng vào người nạn nhân. Chiều 19-6-2013, Nguyễn Đoàn Minh Điền (TP Biên Hòa, Đồng Nai) chạy xe nẹt pô nên bị tổ công tác truy đuổi. Lúc này một người đàn ông ra cản trở liền bị tổ công tác còng tay. Thấy vậy cha của Điền xông đến cự cãi, tổ công tác nổ súng cảnh cáo nhưng ông vẫn lao tới nên bị bắn một phát đạn cao su vào ngực. Chiều 10-12-2012, Công an huyện Yên Thế (Bắc Giang) bắt một trường gà. Trong quá trình khám xét, do ông Bùi Văn Lợi, một trong 30 người bị bắt giữ, bất ngờ bỏ chạy nên Thượng sĩ Nguyễn Duy Tùng nổ súng K54 chỉ thiên nhưng không hiểu sao viên đạn găm trúng vai ông Lợi làm ông tử vong. DIỄM TRÂM tổng hợp |
ĐĂNG KHOA
