“Năm 2008, Luật bảo hiểm y tế (BHYT) ra đời và được sửa đổi, bổ sung vào năm 2014. Sau 6 năm triển khai thực hiện Luật BHYT mới, năm 2019 có trên 85 triệu người tham gia, với tỉ lệ bao phủ BHYT đã đạt gần 90% dân số…”.
Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam Phạm Lương Sơn khẳng định như trên về công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHYT thời gian qua.
.Phóng viên: Như vậy Việt Nam cơ bản hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân và về đích trước thời hạn so với mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 21/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo hiểm xã hội (BHXH), BHYT giai đoạn 2012-2020. Ông cho biết lý do để có được kết quả ấn tượng này ?
Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã lhội Việt Nam Phạm Lương Sơn. Ảnh: V.YẾN
+Ông Phạm Lương Sơn: Thực tế, một số quốc gia có nền kinh tế phát triển, để đạt mục tiêu BHYT toàn dân phải mất từ 40 đến 80 năm. Việt Nam chỉ mất vài năm là do sự nỗ lực của toàn ngành bảo hiểm và sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương.
Cạnh đó, BHXH Việt Nam đã chủ động đề xuất với Chính phủ giao chỉ tiêu thực hiện BHYT cho từng địa phương. Tích cực phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành, địa phương tạo điều kiện tốt nhất để người dân tham gia BHYT.
Ngoài ra, ngành bảo hiểm mở rộng hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT đến tận các xã, đơn vị sự nghiệp... Tính đến quý IV/2019, toàn quốc có 12,48 nghìn đại lý thu với 37,35 ngàn điểm và 52,18 ngàn nhân viên đại lý thu.
Ngành BHXH cũng chú trọng đến đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT. Đặc biệt, phạm vi quyền lợi hưởng BHYT của Việt Nam rộng rãi so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới với hơn 18.000 dịch vụ kỹ thuật y tế, được các nước đánh giá rất cao.
PV: Hiện số tiền chi khám, chữa bệnh từ quỹ BHYT ngày càng tăng, từ 15,5 ngàn tỉ đồng (năm 2009) lên 100 tỉ đồng (năm 2019). Với mức đóng hiện nay, việc quản lý quỹ như thế nào để an toàn, hợp lý và hiệu quả ?
Hiện mức đóng BHYT còn thấp, phương thức thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT chủ yếu theo phí dịch vụ. Cùng với sự chuyển đổi sang cơ chế tài chính tự chủ của bệnh viện công lập, chính sách giá dịch vụ y tế liên tục điều chỉnh tăng... cũng thiếu các công cụ, chế tài kiểm soát tình trạng lạm dụng.
Vì vậy, chúng ta dễ dàng nhận thấy chi phí khám chữa bệnh BHYT ngày càng gia tăng khiến cho việc bảo đảm cân đối quỹ BHYT trở nên khó khăn.
Để đảm bảo quỹ BHYT được sử dụng công khai, tiết kiệm, hiệu quả, đảm bảo khách quan, từ năm 2018, BHXH Việt Nam trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định giao dự toán chi khám chữa bệnh BHYT đến từng địa phương.
Đây là biện pháp góp phần tháo gỡ vướng mắc trong bối cảnh hầu hết các tỉnh bị bội chi quỹ BHYT do điều chỉnh giá dịch vụ y tế và mở rộng phạm vi quyền lợi của người tham gia BHYT.
Vì vậy, năm 2019, số thu (ước tính) BHYT là 104.807 tỉ đồng, chi khám chữa bệnh ước là 104.443 tỉ đồng. Như vậy vẫn đảm bảo cân đối thu - chi trong năm, không phải sử dụng đến nguồn quỹ dự phòng.
Ông Phạm Lương Sơn cho rằng mục tiêu đạt 95% dân số tham gia BHYT trong thời gian tới là hoàn toàn khả thi.
Cạnh đó, ngành bảo hiểm cũng ứng dụng công nghệ thông tin để tránh trục lợi quỹ BHYT. Cụ thể, từ tháng 1-2017, hệ thống thông tin giám định BHYT chính thức hoạt động kịp thời phân tích, phát hiện và thông báo thường xuyên cho cơ sở khám chữa bệnh và cơ quan bảo hiểm những biến động bất thường.
Chẳng hạn các trường hợp chỉ định thuốc, dịch vụ kỹ thuật không đúng quy định, quá mức cần thiết, sai quy trình chuyên môn, tần suất chỉ định dịch vụ tăng bất thường. Hoặc việc chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng ngoại trú rộng rãi, sử dụng thuốc quá mức cần thiết.
Ngành bảo hiểm cũng thực hiện cấp mã số BHXH cho người tham gia. Theo đó, cơ sở dữ liệu giúp loại bỏ được tình trạng cấp trùng thẻ, sử dụng thẻ giả, lạm dụng quỹ BHYT, đồng thời bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT.
Mã số BHXH cũng được Bộ Y tế quy định sử dụng làm mã định danh y tế duy nhất cho mỗi người dân. Các cơ sở y tế sử dụng mã định danh y tế để liên kết thông tin sức khỏe của người dân với bệnh án điện tử, hồ sơ sức khỏe điện tử và các phần mềm thông tin y tế khác.
.Nghị quyết 20/2017 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, đặt mục tiêu đến năm 2025 tỉ lệ tham gia BHYT đạt 95% dân số. Để hoàn thành nhiệm vụ trên ngành bảo hiểm cần phải làm gì thưa ông?
Số người dân chưa tham gia BHYT hiện nay tuy còn ít nhưng lại là thách thức không nhỏ bởi đây là những người không có thu nhập ổn định, thuộc thị trường lao động tự do. Những người này thường khi có bệnh mới tham gia BHYT, đi ngược lại nguyên tắc chia sẻ rủi ro của chính sách BHYT.
Hướng giải quyết đặt ra là ngành BHXH cần phối hợp rất chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ LĐ-TB&XH và các địa phương đề xuất giải pháp hỗ trợ người dân tham gia BHYT, giúp họ có những thuận lợi ban đầu khi tham gia BHYT.
Cạnh đó, cần nâng cao nhận thức của người dân về ý thức chia sẻ cộng đồng và cơ hội có nguồn tài chính vững chắc phòng khi không may mắc bệnh.
Ngành cũng cần phối hợp chặt chẽ với ngành y tế nhằm nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh. Hoàn thiện các chính sách về BHYT, xây dựng gói quyền lợi BHYT phù hợp, rà soát ưu tiên đưa vào danh mục quỹ BHYT chi trả đối với các dịch vụ y tế có chi phí hiệu quả cao.
Ngoài ra, cần kiểm soát chi phí thông qua việc giao dự toán chi cho các cơ sở khám chữa bệnh. Đấu thầu tập trung cấp quốc gia đối với thuốc, vật tư y tế, trang thiết bị y tế. Đặc biệt kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hình thức lạm dụng quỹ BHYT cũng như các trường hợp người bệnh không được đảm bảo quyền lợi tối đa.
.Xin cám ơn ông.
