Theo quy định của Bộ GTVT, việc lắp hộp đen cho xe tải, xe khách là yêu cầu bắt buộc đối với các cơ sở kinh doanh vận tải nhằm giám sát hành trình hữu ích cho xe khi tham gia giao thông.
Cụ thể, theo Điều 14 Nghị định 86/2014 quy định kinh doanh và điều kiện kinh danh vận tải bằng ô tô. Trong đó, quy định về các phương tiện giao thông bắt buộc gắn hộp đen như: Tất cả đơn vị vận chuyển hành khách: xe taxi, xe khách tuyến cố định, xe khách hợp đồng du lịch… Đơn vị vận chuyển hàng hóa: container, xe tải chở hàng hóa… Đặc biệt, đối với xe có lộ trình chạy trên 300 km.
Đối với loại xe chưa được lắp thiết bị giám sát hành trình trước khi Nghị định 86/2014 có hiệu lực thì việc lắp thiết bị giám sát hành trình được thực hiện theo lộ trình. Trước ngày 1-7-2015 đối với xe taxi, xe đầu kéo rơmoóc, sơmi rơ moóc kinh doanh vận tải. Trước ngày 1-1-2016 đối với xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hóa có trọng tải thiết kế từ 10 tấn trở lên. Trước ngày 1-7-2016 đối với xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hóa có trọng tải thiết kế từ 7 tấn đến dưới 10 tấn. Trước ngày 1-1-2017 đối với xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hóa có trọng tải thiết kế từ 3,5 tấn đến dưới 7 tấn. Cuối cùng, trước ngày 1-7-2018 đối với xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hóa có trọng tải thiết kế dưới 3,5 tấn.
Xe vận tải chở khách hay chở hàng hóa đều bị xử phạt nếu không gắn hộp đen theo quy định. Ảnh minh họa.
Trường hợp các loại xe nằm trong diện bắt buộc gắn thiết bị định vị ô tô (hộp đen) nhưng không thực hiện sẽ bị xử phạt hành chính. Cụ thể, tại khoản 5 Điều 23 mục 5 của Nghị định 46/2016 quy định phạt tiền 1-2 triệu đồng đối với hành vi vi phạm điều khiển xe tham gia kinh doanh vận tải hành khách không gắn thiết bị giám sát hành trình của xe (đối với loại xe có quy định phải gắn thiết bị) hoặc gắn thiết bị nhưng thiết bị không hoạt động theo quy định.
Tương tự như vậy, đối với các loại xe vận tải hàng hóa, theo khoản 3 Điều 24 Nghị định 46, mức phạt được áp dụng là phạt tiền 1-2 triệu đồng đối với hành vi điều khiển xe tham gia kinh doanh vận tải hàng hóa không gắn thiết bị giám sát hành trình của xe (đối với loại xe có quy định phải gắn thiết bị) hoặc gắn thiết bị nhưng thiết bị không hoạt động theo quy định.
Ngoài ra, không riêng người điều khiển xe mà chủ xe, chủ doanh nghiệp cũng sẽ bị xử phạt nếu không thực hiện đúng quy định gắn hộp đen. Cụ thể, khoản 4, điều 28 của Nghị định 46 quy định phạt tiền từ 3- 4 triệu đồng đối với cá nhân, từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với tổ chức kinh doanh vận tải, dịch vụ hỗ trợ vận tải thực hiện một trong các hành vi vi phạm.
Đặc biệt, ngoài mức xử phạt hành chính, chủ xe còn bị áp dụng hình thức thu phù hiệu, cấm đăng kiểm đối với các xe không gắn định vị hoặc không đảm bảo thiết bị hoạt động đúng chuẩn.
Tuy nhiên, Nghị định 86 và Nghị định 46 đang trong quá trình thay đổi, có thể mức phạt sẽ tăng lên nhằm phù hợp với điều kiện phát triển hiện nay.
