Từ đầu tháng 6 đến nay, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đã dẫn đầu đoàn công tác đi kiểm tra việc triển khai nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU) tại một số tỉnh, thành phố ven biển, trong đó có Đà Nẵng và Thừa Thiên - Huế.
Qua các buổi làm việc tại hai địa phương, kết quả thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU vẫn còn tồn tại bất cập, thiếu sót, nhiều công việc chậm hoàn thành theo chỉ đạo tại Quyết định số 81/2023 của Chính phủ và Công điện số 265/2023 của Thủ tướng.
Hai tỉnh còn nhiều tàu cá mất kết nối
Theo Bộ NN&PTNT, tại tỉnh Thừa Thiên - Huế, sau hơn 5 năm thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, tỉnh vẫn chưa hoàn thành việc đăng ký tàu cá theo quy định. Hiện còn khoảng 250 tàu cá chưa được đăng ký, số lượng tàu cá mất kết nối VMS tương đối lớn (trung bình từ 30 đến 50%), khoảng 30% tàu cá chưa được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm.
 |
| Ngư dân Quảng Nam bật thiết bị giám sát hành trình khi tham gia đánh bắt trên biển. Ảnh: THANH NHẬT |
Cạnh đó, năng lực thực hiện kiểm soát tàu cá ra vào cảng chưa đảm bảo theo quy định. Nhiều tàu cá có hành vi vi phạm như sai khu vực đánh bắt, nhật ký khai thác…
Đặc biệt là tàu từ 24 mét trở lên phải kiểm soát 100% theo quy định cập cảng bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác nhưng việc xác minh ngay lúc thu nhật ký để xử lý còn rất hạn chế.
Sản lượng thủy sản khai thác của tỉnh được theo dõi, giám sát chưa đầy đủ theo quy định. Công tác xác minh, xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU còn rất hạn chế.
Còn tại Đà Nẵng, Bộ NN&PTNT cũng cho hay qua kiểm tra, số lượng tàu cá của TP chưa thống nhất trong các báo cáo của TP và cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase).
Việc cấp giấy phép khai thác thủy sản mới đạt 65%, số lượng tàu cá mất kết nối VMS tương đối lớn, trong đó có 55 tàu mất kết nối trên 6 tháng, 23 tàu mất kết nối trên một năm.
Cùng đó, việc thực hiện quy định kiểm soát tàu cá ra vào cảng, xuất, nhập bến qua trạm biên phòng chưa đảm bảo theo quy định, để xảy ra nhiều trường hợp tàu cá của thành phố và tỉnh khác vi phạm khai thác IUU cập cảng bốc dỡ thủy sản khai thác nhưng kết quả xác minh, xử lý rất yếu kém.
Ngoài ra, sản lượng thủy sản khai thác của TP được theo dõi, giám sát chưa đầy đủ theo quy định (mới đạt khoảng 40%), chất lượng nhật ký khai thác chưa đạt yêu cầu (ghi không đúng, chưa ghi theo loài...).
Tại Đà Nẵng, khoảng 80% tàu cá của tỉnh khác cập cảng nhưng chưa phân tách sản lượng khai thác của tàu cá của TP với tàu cá của tỉnh khác, nên chưa đánh giá được tỉ lệ sản lượng khai thác của tàu cá địa phương được kiểm soát đảm bảo không vi phạm IUU.
Bộ NN&PTNT cũng đánh giá việc tổ chức triển khai nhiệm vụ chống khai thác IUU tại cảng cá, Chi cục Thủy sản, Văn phòng thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá Thọ Quang chưa đảm bảo liên thông, đồng bộ giữa các bộ phận thực hiện.
Đặc biệt là công tác phối hợp xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU của lực lượng biên phòng chưa tuân thủ theo quy định. Hiện mới dừng lại ở việc Ban Quản lý cảng cá tổng hợp, chuyển thông tin từ lực lượng chức năng của ngành thủy sản sang lực lượng chức năng của Biên phòng.
Công tác thực thi pháp luật, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá trên các vùng biển được phân cấp, xử phạt hành vi khai thác IUU còn rất hạn chế.
Không quyết liệt thì khó gỡ được thẻ vàng
Dự kiến vào cuối tháng 5, phía Uỷ ban Châu Âu (EC) đã sang Việt Nam để làm việc. Tuy nhiên, phía EC đã rời lịch sang tháng 10. Từ nay đến tháng 10 chỉ còn chưa đầy bốn tháng, nếu các cơ quan, địa phương không quyết liệt hành động, triển khai các nhiệm vụ theo chỉ đạo của Thủ tướng thì sẽ rất khó gỡ thẻ vàng.
 |
Cán bộ, chiến sĩ Đồn biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt, Quảng Trị tuyên truyền các quy định đánh bắt cá cho ngư dân. Ảnh: NGUYỄN DO |
Để chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của EC vào tháng 10 và với quyết tâm đến tháng 10 gỡ cảnh báo thẻ vàng theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ NN&PTNT đề nghị Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, tỉnh Thừa Thiên - Huế tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền các cấp, lực lượng chức năng thống nhất hành động quyết liệt thực hiện các nhiệm vụ trước mắt, giải pháp cấp bách, trọng tâm.
Một là thực hiện nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 81, Công điện số 265 và ý kiến chỉ đạo của Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU. Theo đó, gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp với kết quả thực hiện.
Bộ NN&PTNT đề nghị TP Đà Nẵng thực hiện thanh tra việc quản lý tàu cá ra vào cảng, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến tại trạm kiểm soát biên phòng, thu nộp nhật ký khai thác, giám sát sản lượng bốc dỡ qua cảng, xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác tại cảng cá Thọ Quang, báo cáo về Bộ kết quả thực hiện trước ngày 23-6.
Đối với Thừa Thiên - Huế, Bộ đề nghị khẩn trương kiện toàn Văn phòng thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng đảm bảo thực hiện đúng quy định kiểm soát tàu cá ra vào cảng, xử lý các hành vi khai thác IUU, trong đó làm rõ trách nhiệm giữa các lực lượng chức năng (cảng cá, Chi cục Thủy sản và Biên phòng) trong phối hợp thực hiện nhiệm vụ.
Hai tỉnh cũng được yêu cầu thực hiện nghiêm túc, đảm bảo hoàn thành quản lý tàu cá theo quy định, đảm bảo 100% tàu cá cập cảng chỉ định, giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác tại địa phương, tuân thủ nghiêm túc xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, kiểm tra chặt chẽ chứng nhận tại Chi cục Thủy sản với doanh nghiệp xuất khẩu đảm bảo không vi phạm IUU, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân hợp thức hóa hồ sơ đối với các lô hàng xuất khẩu.
Cùng đó, hai tỉnh rà soát, sắp xếp, lưu trữ hồ sơ bản giấy và phần mềm điện tử đảm bảo dễ dàng truy xuất, cung cấp kịp thời, số liệu phải khớp, thống nhất. Hai địa phương cũng phải kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương và tàu cá của tỉnh khác hoạt động tại địa phương.
Tập trung cao điểm thực thi pháp luật, xử phạt triệt để các hành vi khai thác IUU xảy ra tại địa bàn tỉnh theo quy định tại Nghị định số 42/2019, đặc biệt kiên quyết không để tàu cá của địa phương vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài...
Huyện Cần Giờ đồng hành cùng ngư dân vươn khơi hiểu luật, chống khai thác IUU
