Những ngày qua, nhiều người bày tỏ băn khoăn khi dịp kỷ niệm 400 năm Phú Yên và nhân năm Du lịch quốc gia duyên hải Nam Trung Bộ - Phú Yên 2011, UBND tỉnh Phú Yên đã cho xây dựng trên mỏm Rạng Đông của mũi Điện một bia lưu niệm lớn, hai mặt bia đều ghi: “Mũi Điện (mũi Đại Lãnh), điểm cực Đông, nơi đón bình minh đầu tiên trên đất liền Việt Nam”.
Sách giáo khoa nói ở Khánh Hòa
Cơ sở của những băn khoăn này là ở bài 2 (Vị trí địa lý, phạm vi lãnh thổ), sách giáo khoa Địa lý lớp 12 của NXB Giáo dục ghi rõ: Điểm cực Đông đất liền Việt Nam nằm ở xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa.
Trang web của Tổng cục Du lịch Việt Nam (Bộ VH-TT&DL) khi giới thiệu về địa danh du lịch cũng đưa thông tin: Tháng 3-2005, Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) công nhận danh thắng Mũi Đôi - Hòn Đầu là di tích danh thắng quốc gia, trong lý lịch di tích ghi rõ “Mũi Đôi (nằm ở 109o27’55” kinh độ Đông) là điểm cực Đông trên đất liền của nước CHXHCN Việt Nam”.
Anh Ngô Trần Hải An (hội trưởng hội phượt 3ackpackers, người đã có bốn lần đến mũi Điện, bảy lần đến mũi Đôi và là người tiên phong tìm đường ra cực Đông bằng đường bộ vào năm 2011, sau đó tạo ra phong trào chinh phục cực Đông) cũng bày tỏ bức xúc về chuyện này. Anh Hải An cho biết vào năm 2011, khi có những tranh cãi dữ dội trên mạng cực Đông là ở đâu, anh đã gửi thư cho PGS-TS Cao Đình Triều, Tổng Thư ký Hội Khoa học kỹ thuật địa vật lý Việt Nam, anh nhờ ông xác minh và được ông phản hồi cực Đông là ở mũi Đôi.
“Hiện nay hầu hết các bạn yêu du lịch khám phá lâu năm đều hiểu cực Đông là mũi Đôi. Nhiều bạn phượt cứ nhắn hỏi tôi: “Sao em thấy ở mũi Điện có bia ghi cực Đông trên đất liền ở Việt Nam?”. Nhiều năm qua chuyện tranh cãi này vẫn thường xuyên diễn ra trên các diễn đàn, mạng xã hội. Rất mong các cơ quan chức năng làm rõ ràng chuyện này để không còn những băn khoăn tương tự” - anh Hải An nói.
Bia lưu niệm vừa được xây trên mũi Điện có ghi đây là điểm cực Đông. Ảnh: TL
Phú Yên: Gắn biển có căn cứ pháp lý
Được hỏi về căn cứ để gắn biển trong đó có thông tin xác định điểm cực Đông kể trên, ông Phan Đình Phùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, cho hay: “Hiện nay, tại mũi Đại Lãnh, còn gọi là mũi Điện, có một cột mốc do Tổng cục Địa chính xây bằng xi măng. Trên cột mốc này có ghi “Mốc tọa độ cơ sở biển”, có chữ “cực Đông”, dòng “nghiêm cấm phá hoại” cùng một vài thông số có tính chất chuyên môn. Đây chính là căn cứ pháp lý để tỉnh Phú Yên xác định mũi Đại Lãnh là điểm cực Đông trên đất liền của Việt Nam. Căn cứ bằng vật chất này do cơ quan có chức năng xác định về địa giới, địa lý là Tổng cục Địa chính (nay là Tổng cục Quản lý đất đai thuộc Bộ TN&MT) xác định và công bố. Mình không thể tự bịa ra chuyện này được.
Trước những ý kiến tranh luận về điểm cực Đông trên đất liền của Tổ quốc, UBND tỉnh Phú Yên sẽ đề nghị Bộ TN&MT phối hợp để xác định chính thức. Những vấn đề nhất thiết phải có cơ quan chuyên môn. Cơ quan chức năng có thể sử dụng các phương tiện, công nghệ để xác định lại; nếu có điều chỉnh thì thông báo cho địa phương”.
Cục Di sản văn hóa: Mũi Đôi!
Theo ông Phan Đình Phùng, vừa qua tỉnh Phú Yên có tổ chức một số hoạt động tại mũi Đại Lãnh như chào cờ ngày đầu năm mới 2017. Việc làm này nhằm khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm công dân trong bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc, nhất là bảo vệ biển đảo trong tình hình hiện nay. Hoạt động trên cũng góp phần quảng bá du lịch vì cộng đồng”.
Ngày 17-1, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, đại diện Cục Di sản văn hóa (Bộ VH-TT&DL) cho hay căn cứ hồ sơ di tích quốc gia lưu trữ tại Cục Di sản văn hóa, mũi Đôi thuộc di tích Mũi Đôi - Hòn Đôi (Hòn Đầu), tỉnh Khánh Hòa, có tọa độ 109o27’55’’ kinh độ Đông; mũi Điện thuộc di tích Mũi Đại Lãnh - Bãi Môn, tỉnh Phú Yên, có tọa độ 109o27’06’’ kinh độ Đông. Như vậy, mũi Đôi nằm cách xa hơn mũi Điện về phía đông, là điểm cực Đông trên đất liền Việt Nam. Điều này cũng đã được khẳng định tại chương trình truyền hình Khám phá Việt Nam: Mũi Đôi, cực Đông của Tổ quốc Việt Nam, phát sóng trên VTV1 vào lúc 17 giờ 10 ngày 7-1-2017.
| Yêu cầu Sở VH-TT&DL tỉnh Phú Yên báo cáo “Di tích Mũi Đại Lãnh - Bãi Môn đã được xếp hạng di tích quốc gia tại Quyết định 67/2008/QĐ-BVHTTDL ngày 22-8-2008 của Bộ VH-TT&DL nhưng UBND tỉnh Phú Yên đã cho phép xây dựng bia tại di tích khi chưa có ý kiến thẩm định, thỏa thuận của Bộ VH-TT&DL (nhất là đối với nội dung ghi trên bia) là chưa thực hiện quy định của pháp luật về di sản văn hóa. Cục Di sản văn hóa sẽ có văn bản đề nghị Sở VH-TT&DL tỉnh Phú Yên báo cáo cụ thể về việc này” - đại diện Cục Di sản văn hóa cho biết.
Lâu nay người ta coi như chuyện hiển nhiên! Mũi Đại Lãnh được xác định là điểm cực Đông trên đất liền của Tổ quốc dựa vào “Mốc tọa độ cơ sở biển” do Tổng cục Địa chính thuộc Bộ TN&MT công bố. Lâu nay người ta đã công nhận và coi như là chuyện hiển nhiên rồi! Do đó không thể nói là tỉnh Phú Yên tùy tiện xác định như vậy. Ông HỒ VĂN TIẾN, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Phú Yên |
