Hàng trăm căn nhà vượt lũ bỏ hoang suốt 20 năm

Long An là một trong những vùng trũng của Đồng Tháp Mười, cũng là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của lũ lụt, sạt lở. Vì vậy, đầu những năm 2000, tỉnh này đã xây dựng hàng ngàn căn nhà vượt lũ bán cho người dân với giá ưu đãi. Tuy nhiên, có hàng trăm căn nhà người dân chỉ về ở được một thời gian rồi bỏ hoang đến nay.

Bỏ nhà đi vì thiếu việc làm

Khu dân cư Cà Nổ, xã Vĩnh Lợi, huyện Tân Hưng, Long An là một trong 165 cụm, tuyến dân cư vượt lũ được xây dựng từ năm 2002 với tổng số 175 căn nhà. Những căn nhà này nằm ngay mặt tiền của tuyến đường lớn nhưng suốt 20 năm nay rơi vào tình cảnh đìu hiu, hoang vắng vì rất ít người ở.

Ông Nguyễn Văn Tấm là một trong những hộ dân ít ỏi trụ lại sau 10 năm nhận nhà tại ấp Cà Nổ. Ông Tấm cho biết 10 năm trước, ông được bán lại căn nhà đang ở với giá hơn 10 triệu đồng và đã sửa sang lại cho khang trang hơn để ở.

Những căn nhà vượt lũ bỏ hoang nhiều năm ở cụm dân cư vượt lũ Cà Nổ. Ảnh: HD

Không có ruộng vườn để canh tác, thêm vào đó mấy năm nay lũ không về nên cũng không thể kiếm sống bằng nghề đánh bắt thủy sản. Do không có công ăn việc làm nên chỉ có vợ chồng ông bà ở lại, các con của ông đã lên TP tìm việc làm và thuê nhà trọ để ở.

Ông Tấm kể gần như thanh niên trong khu này đều rời bỏ nơi này để tìm kế sinh nhai. Vì thế, người dân sống tại cụm dân cư đều là người già hoặc không có khả năng làm việc. Vài người có cha mẹ già, con nhỏ nên loanh quanh kiếm việc sống qua ngày.

“Mấy năm nay không còn phải nơm nớp lo chạy lũ, song hầu hết các hộ dân sinh sống trong các cụm, tuyến dân cư vượt lũ đang phải vật lộn tìm sinh kế. Đất đai không có, cũng chẳng thể chăn thả gia cầm như lúc còn sống tại nơi ở cũ” - ông Tấm nói.

Một căn nhà vượt lũ bỏ hoang được người dân tận dụng làm chuồng nuôi vịt. Ảnh HD

Cách đó vài cây số, tuyến dân cư Cà Dăm, xã Vĩnh Đại, huyện Tân Hưng khoảng 10 căn nhà vượt lũ cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Một số người sống bằng nghề chài lưới ven sông đã tận dụng những căn nhà bỏ hoang này làm chỗ trú tạm. Số căn nhà còn lại được làm nơi chứa rơm, vật liệu xây dựng hoặc nông ngư cụ. Thậm chí làm chuồng chăn nuôi gà vịt, trâu bò.

Bà Trần Thị Năm, một trong số ít người dân còn bám trụ ở đây, cho biết chủ những căn nhà hoang chỉ ở tại khu này một thời gian ngắn, thậm chí có người ở vài tháng rồi lũ lượt kéo nhau đi. Thỉnh thoảng lễ, Tết có vài người về thăm, sửa lại nhà. Còn lại đa số nhà vắng chủ đã hơn chục năm nay.

Có thâm niên hàng chục năm đánh bắt cá ở vùng Đồng Tháp Mười nhưng từ khi chuyển đến nhà vượt lũ, ông Nguyễn Văn Lại phải bỏ nghề. Ông Lại cho rằng nếu không có lũ thì ở trên cụm sẽ bất tiện hơn rất nhiều nên một số hộ dân đã bỏ nhà về lại nơi cũ.

Những căn nhà vượt lũ bỏ hoang, cỏ dại mọc đầy sân. Ảnh HD

“Nhà ở cập bờ sông thì có rau, ốc, chăn nuôi cải thiện đời sống. Còn bây giờ lên đây đất đai chật chội chỉ đủ để cất nhà, không có vườn để trồng trọt, lại không được chăn nuôi đến nỗi hành, ớt cũng phải đi mua rất khó sống” - ông Lại nói.

Sẽ chuyển đổi công năng một số cụm

Ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Long An, cho biết đối với tỉnh Long An, chương trình cụm, tuyến dân cư vượt lũ được thực hiện tổng thể cùng với chương trình kiểm soát lũ chung của ĐBSCL. Riêng chương trình cụm, tuyến dân cư ở Long An lại kết hợp song song với chương trình dân sinh vùng lũ với mục tiêu ổn định chỗ ở, nâng cao đời sống của người dân, tổ chức lại sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng cho những khu vực dân cư hiện có.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây lũ không về đã khiến cho nghề đánh bắt thủy sản trong mùa lũ của người dân cũng bị hạn chế. Mặt khác, không có lũ nên người dân không vào ở trong nhà vượt lũ.

“Phần lớn nhà bỏ hoang là của hộ nghèo, không có đất sản xuất nên gặp khó khăn trong đời sống. Các giải pháp tạo việc làm cho người dân chưa mang lại hiệu quả cao nên khó thu hút người dân vào ở.”

Ông Hùng cho biết thêm người dân vùng lũ quen sống với nhà ở gắn liền với ruộng vườn, ven kênh rạch để làm ăn sinh sống. Việc tập trung vào sống trong cụm, tuyến dân cư tốn kém chi phí sinh hoạt, lại không có điều kiện chăn nuôi, trồng trọt khiến người dân ngán ngại.

“Phần lớn nhà bỏ hoang là của đối tượng hộ nghèo, không có đất sản xuất nên gặp khó khăn trong đời sống. Các giải pháp tạo việc làm cho người dân chưa mang lại hiệu quả cao nên khó thu hút người dân vào ở” - ông Hùng nói.

Không có kế sinh nhai, người dân đành bỏ nhà đi kiếm việc làm. Ảnh HD

Theo ông Hùng, UBND tỉnh Long An đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và UBND các huyện, xã kiểm tra cụ thể từng đối tượng đã xây dựng nhà nhưng chưa vào ở, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính để có giải pháp thu hồi chuyển sang hộ khác thuộc đối tượng chương trình có nhu cầu vào ở theo quy định.

“Để hạn chế tình trạng này, Sở Xây dựng tiếp tục tham mưu để UBND tỉnh Long An chỉ đạo UBND các huyện nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch đối với các cụm, tuyến còn trống lô nền để bố trí các điểm hoạt động sản xuất, kinh doanh tạo việc làm thu hút người dân vào ở trong cụm, tuyến theo đúng quy định” - ông Hùng thông tin.

Trong thời gian tới, tỉnh Long An cũng có chủ trương chuyển đổi công năng một số cụm, tuyến dân cư sang các công trình chức năng khác như công trình phúc lợi công cộng, các cơ sở nghiên cứu, trạm và trại chuyên dùng cho ngành nông nghiệp như nghiên cứu nuôi trồng thủy sản, giống nông nghiệp...

Ngoài ra, tỉnh chuẩn bị chương trình giải tỏa các nhà ở ven kênh rạch để chuyển lên các cụm, tuyến dân cư còn trống nhằm lấp đầy các cụm, tuyến dân cư.

Giám đốc Sở Xây dựng thông tin tỉnh Long An sẽ ưu tiên lồng ghép các nguồn vốn thuộc các chương trình mục tiêu để xây dựng đồng bộ công trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong cụm, tuyến dân cư như chương trình xây dựng nông thôn mới, giao thông nông thôn, nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn, y tế, giáo dục, nhằm sớm hoàn thiện cơ sở hạ tầng cho cụm, tuyến dân cư vượt lũ.•

Huỳnh Du