Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV sáng 21-5 bước sang ngày làm việc thứ 2 trong đợt trực tuyến kéo dài đến ngày 29-5.
Ngay đầu giờ sáng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Biên phòng Việt Nam. Đây là một dự luật mới, được bộ trưởng Bộ Quốc phòng cũng như cơ quan thẩm tra là Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội đánh giá là cần thiết phải ban hành.
Đại tướng Ngô Xuân Lịch cho rằng ban hành Luật Biên phòng Việt Nam là một việc góp phần bảo đảm an ninh biên giới quốc gia khi thể chế hóa các nhiệm vụ của bộ đội biên phòng. Ảnh: QH
Dự luật này được “nâng cấp” từ Pháp lệnh Bộ đội biên phòng 1997 (BĐBP). Đại tướng Ngô Xuân Lịch khi trình bày về dự luật này cho rằng: Tổng kết 20 năm thi hành Pháp lệnh BĐBP, các ban, bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có biên giới đều thống nhất kiến nghị nâng pháp lệnh này thành luật.
Bởi vì chức năng, nhiệm vụ của các lực lượng nòng cốt, chuyên trách bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia cần phải được thể chế hóa nhằm đảm bảo thống nhất với Hiến pháp, văn bản pháp luật liên quan, các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là thành viên…
Theo Đại tướng Ngô Xuân Lịch, 60 năm qua, BĐBP đã và đang áp dụng có hiệu quả các hình thức, biện pháp công tác biên phòng nhưng chưa được luật hóa. Việc tổ chức xây dựng biên phòng toàn dân trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia nhưng nội dung chưa được quy định cụ thể nên thiếu cơ sở pháp lý để các cơ quan, lực lượng chức năng và BĐBP thực thi nhiệm vụ.
Đại tướng Ngô Xuân Lịch nhấn mạnh: Biên giới quốc gia là thiêng liêng, bất khả xâm phạm. Bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia là trách nhiệm của các cấp, các ngành và của cả hệ thống chính trị. “Việc ban hành Luật Biên phòng Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cần thiết; đáp ứng yêu cầu xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới trong tình hình mới” - ông nói.
Đồng tình về sự cần thiết phải ban hành Luật Biên phòng Việt Nam, tuy nhiên Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội cho rằng đây là một đạo luật mới nên cần đánh giá kỹ các nhóm chính sách được xác định trong Báo cáo đánh giá tác động; lấy ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động. Đồng thời, phải đánh giá việc thực hiện các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có liên quan và cung cấp thêm thông tin về pháp luật, kinh nghiệm của một số nước trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Võ Trọng Việt nói dự luật cần rà soát lại nhiệm vụ của bộ đội biên phòng để tránh chồng chéo với các luật khác. Ảnh: QH
Chi tiết hơn, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Võ Trọng Việt cho rằng nhiều nội dung trong dự luật còn chồng chéo hoặc chưa thống nhất với các luật khác.
Chẳng hạn, về nhiệm vụ của BĐBP, có ý kiến đề nghị cân nhắc nhiệm vụ "tổ chức quản lý, bảo vệ đường biên giới quốc gia" và "tổ chức thực thi pháp luật về biên giới quốc gia" vì còn nhiều lực lượng có liên quan khác có trách nhiệm thực hiện các quy định về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia.
Hay với nhiệm vụ "kiểm soát xuất nhập cảnh tại các cửa khẩu do Bộ Quốc phòng quản lý theo quy định pháp luật" là chồng chéo với thẩm quyền của hải quan. Vì vậy cần quy định cụ thể về đối tượng kiểm soát của BĐBP.
Cũng vì vậy, Ủy ban Quốc phòng - An ninh đề nghị Ban soạn thảo Luật Biên phòng Việt Nam phải rà soát lại để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
