Bóng đá Việt Nam lo ‘sức khỏe’ những ông bầu

Dù quy định rất rõ mỗi CLB bóng đá chuyên nghiệp phải đứng dưới sự quản lý của một công ty cổ phần bóng đá nhưng ai cũng biết chưa một công ty cổ phần bóng đá nào đủ lực để nuôi sống CLB của mình.

Có thể thấy rất rõ phần thủ của một CLB chuyên nghiệp tại Việt Nam (VN) chỉ gói gọn trong vài “món”:

- Bán vé (con số rất ít, không đáng kể trừ vài CLB có khán giả).

- Tài trợ (cũng chẳng đáng là bao, thậm chí là nhiều CLB gắn ngực áo tên doanh nghiệp của ông bầu CLB).

- Bản quyền truyền hình (con số mà thời bầu Kiên lập VPF các CLB còn được chia nhưng nay thì có CLB lại mất tiền cho công tác truyền hình).

- Tiền lãi từ cổ phần VPF (không đáng kể nhưng bù lại lãnh đạo CLB hằng năm đều có chuyến đi học bóng đá nhưng thực chất là du lịch).

Nếu các CLB của nhiều quốc gia lo mùa dịch COVID-19 làm bóng lăn khiến nhiều hoạt động tài chính bị ảnh hưởng thì các CLB của VN chỉ lo dịch làm ảnh hưởng đến “công ty mẹ”, đến doanh thu từ công ty của các ông bầu rồi từ đó phần chi vài chục tỉ đồng cho đội bóng bị cắt giảm.

CLB Thanh Hóa đang rất lo cho “sức khỏe” của bầu Đệ, đặc biệt là khi bóng lăn trở lại sau dịch COVID-19. Ảnh: NGỌC DUNG

Ngoại trừ một số CLB chắc chân với ông chủ nhận ôm đội bóng địa phương như bầu Đức với HA Gia Lai, bầu Hiển với Hà Nội… nhiều đội bóng địa phương tồn tại theo kiểu tỉnh giao cho doanh nghiệp nhận lo đội bóng và bù lại tỉnh tạo điều kiện cho doanh nghiệp đấy có những ưu ái riêng như dự án thơm hay đất vàng… Những khoản được ví von là “giao cả cần câu lẫn vùng có nhiều cá” rồi doanh nghiệp có nghĩa vụ lo cho đội bóng tỉnh nhà.

Cũng có những doanh nghiệp tự tìm đến đội bóng rồi qua mối quan hệ xin tỉnh cho được có nghĩa vụ đầu tư vào đội bóng để lấy tiếng thơm và lấy những phần ưu ái. Điều mà nếu không có bóng đá thì đừng hòng chạm vào những dự án, những miếng bánh khai thác từ tỉnh.

Đặc thù của bóng đá VN là khi hình thành các CLB chuyên nghiệp thường phải “gối đầu” vào đấy. Tất nhiên, trong những khoản “gối đầu” đấy có cả sự nhập nhằng giữa phần tỉnh và phần doanh nghiệp. Điển hình như cái sân riêng (gần như là bắt buộc của các CLB chuyên nghiệp) thì đa phần CLB VN đều dựa vào tỉnh. Thế nên chuyện cái sân xuống cấp về lý là thuộc về CLB nhưng bản chất thì lại hay được đẩy qua địa phương, qua tỉnh và rồi lại lấy kinh phí của tỉnh, kinh phí Nhà nước đắp vào.

Đấy cũng là lý do khiến nhiều CLB chuyên nghiệp vẫn được tỉnh bao tiêu một phần kinh phí và phần lớn còn lại thuộc về các doanh nghiệp.

Nó khác hẳn với danh nghĩa đúng của bóng đá chuyên nghiệp là tiền từ bóng đá nuôi bóng đá.

Thế nên, ngay từ nhiệm kỳ II LĐBĐ VN khi nhóm nghiên cứu bóng đá chuyên nghiệp sang Hàn Quốc và Nhật học làm chuyên nghiệp về đề xuất VN nên chỉ có sáu CLB chuyên nghiệp đứng sau là những tập đoàn lớn để phát triển đúng nghĩa chuyên nghiệp rồi nhân rộng dần. Cách làm được lấy từ mô hình của Hàn Quốc ban đầu chỉ có sáu CLB chuyên nghiệp và đỡ đầu cho sáu CLB đấy là sáu tập đoàn lớn như Samsung, Daewoo, Hyundai…

Chính với cách làm và cách tồn tại chưa sang hẳn kênh tiền bóng đá nuôi bóng đá mà những CLB VN hiện nay bước vào mùa “đứng hình” vì dịch thường lo “sức khỏe” của ông bầu, ông chủ CLB nhiều hơn lo chuyện làm ăn, tài chính của đội bóng.

Chuyên gia bóng đá Đoàn Minh Xương từng cảnh báo: “Điều đáng lo nhất của bóng đá VN là các CLB trong và sau đại dịch COVID-19 có thể sẽ bị cắt giảm rất nhiều từ khó khăn của các ông chủ. Nhiều CLB đã quen sống và thở từ túi tiền của ông bầu bơm vào thì trong cơn đại dịch này sẽ không ít ông chủ không còn dồi dào tiền để bơm và từ đấy các CLB sẽ nảy sinh rất nhiều hệ lụy”.

Nguy hiểm cho bóng đá VN là sức khỏe đội bóng hay lệ thuộc vào những cái hắt hơi, sổ mũi của ông chủ.