Theo Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH TP.HCM (PC07), việc xuất hiện mô hình hộp ngủ (sleepbox) trên địa bàn TP là một trong những minh chứng cho thấy nhu cầu nhà ở đã vượt quá xa khả năng đáp ứng về chỗ ở tại đô thị.
Nguy hiểm nhất với hộp ngủ là nguy cơ cháy nổ
Theo PC07, việc xuất hiện hộp ngủ phần nào đã giải quyết được nhu cầu về nơi ở của số lượng lớn sinh viên, người lao động do phù hợp về vị trí, giá cả, tính chất sinh hoạt, làm việc của người thuê là đi vắng cả ngày, chỉ cần nơi ngủ, nghỉ vào buổi tối.
Tuy nhiên, các nhà cho thuê dạng hộp ngủ thường không thuộc diện thẩm duyệt về PCCC hoặc thuộc diện nhưng chưa được thẩm duyệt và nghiệm thu về PCCC theo quy định, được thiết kế và xin cấp phép xây dựng là nhà ở riêng lẻ. Các nhà cho thuê dạng hộp ngủ này đều vi phạm quy định về PCCC.
Theo PC07, càng nhiều hộp ngủ được chia trong cùng một phòng thì càng tồn chứa số lượng lớn chất cháy tập trung trong một không gian nhỏ hẹp. Một số chất và vật liệu có tải trọng chất cháy cao, khi bắt cháy sẽ sinh ra lượng nhiệt lớn tác động trực tiếp, đẩy nhanh quá trình phát triển đám cháy, lan truyền cháy. Với các đặc điểm trên, khi có bất kỳ sự cố cháy nổ nào xảy ra đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là về con người.
PC07 cho biết Công an TP sẽ tổng hợp, đánh giá những tồn tại, vi phạm, bất cập, khó khăn liên quan đến thực trạng của từng đối tượng nhà cho thuê, đặc biệt là sự phát sinh mô hình hộp ngủ. Sau quá trình này, PC07 sẽ tham mưu đề xuất các cấp có thẩm quyền những giải pháp đảm bảo an toàn về PCCC; ban hành, sửa đổi, bổ sung các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật với loại hình đặc thù và các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện chức năng quản lý nhà nước theo thẩm quyền.
Công an sẽ kiểm tra đột xuất, tăng cường tuyên truyền
Trao đổi với PV, Công an quận Gò Vấp cho biết đã phối hợp với các phòng chức năng liên quan và UBND 16 phường kiểm tra, rà soát các cơ sở cho thuê chỗ trọ thuộc diện kiểm tra.
Đoàn đã xử phạt bảy cơ sở vi phạm về PCCC với 16 hành vi, điển hình như sử dụng vách ngăn bằng vật liệu dễ cháy, cầu thang thoát nạn không đủ số lượng, không trang bị phương tiện chiếu sáng sự cố và thoát nạn…
Công an quận đã triển khai, chỉ đạo Đội Cảnh sát PCCC&CNCH phối hợp với công an phường tổ chức tuyên truyền, vận động chủ các cơ sở tự giác chấp hành quy định đảm bảo an toàn PCCC, tháo dỡ các hộp kín, vách ngăn bằng vật liệu dễ cháy, giảm mật độ người trong phòng, đảm bảo hành lang thoát nạn, trang bị các phương tiện PCCC tại chỗ.
Xử lý nghiêm các trường hợp bảo kê cơ sở không đảm bảo PCCC
Đầu tháng 11, UBND TP.HCM đã tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết năm năm thực hiện Chỉ thị 12 và Chỉ thị 04 của UBND TP và quán triệt, triển khai thực hiện các nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an, Thành ủy về tăng cường công tác PCCC&CNCH trên địa bàn.
Theo đó, đối với các nhà chung cư, nhà cao tầng khi tổ chức nghiệm thu về PCCC nhưng còn các nội dung chưa đảm bảo theo thiết kế đã được thẩm duyệt, công an sẽ đề xuất UBND TP có biện pháp chế tài, yêu cầu chủ đầu tư khẩn trương khắc phục các tồn tại, thiếu sót để hoàn tất thủ tục nghiệm thu theo quy định.
UBND TP cùng Công an TP chỉ đạo các đơn vị làm rõ và xử lý nghiêm các trường hợp bảo kê, làm ngơ để các cơ sở không đảm bảo điều kiện an toàn về PCCC&CNCH hoạt động hoặc trách nhiệm trong công tác kiểm tra, giám sát, buộc các cơ sở bị tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động chấp hành quy định.
Đồng thời, phối hợp với UBND phường mời các chủ nhà đến làm việc, động viên và hướng dẫn ký cam kết tự nguyện tháo dỡ các hộp kín, chuyển đổi mô hình hoạt động sang kinh doanh nhà ngăn phòng cho thuê hoặc dạng ký túc xá sử dụng giường tầng (kết cấu sắt) đảm bảo an toàn.
Ngoài ra, Công an quận Gò Vấp cũng đề xuất với thường trực UBND quận chỉ đạo các phường kiên quyết xử lý cơ sở vi phạm chủ đầu tư chây ì không chấp hành, cần có biện pháp tuyên truyền, vận động khách thuê biết công trình có vi phạm để hạn chế sử dụng. Các phường cũng chỉ đạo ngành chức năng trực thuộc phường kiểm tra đột xuất, kiên quyết xử lý toàn diện việc chấp hành pháp luật của các cơ sở này.
Trong khi đó tại quận Bình Thạnh, chiều 30-11, nguồn tin cho hay sáng cùng ngày Công an phường 26 và UBND phường đã rà soát, kiểm tra việc chấp hành tháo dỡ của bốn cơ sở kinh doanh hộp ngủ vi phạm trên địa bàn. Tại một cơ sở trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, lực lượng chức năng ghi nhận cơ sở này đã tháo dỡ và chuyển đổi mô hình kinh doanh, ba cơ sở còn lại đã tháo dỡ hoàn toàn.
Cùng ngày, Công an phường 2 và UBND phường 2, quận Tân Bình cũng đã thực hiện kiểm tra, rà soát và xử phạt đối với cơ sở hộp ngủ trên đường B22 Cộng Hòa mà báo Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh.
Hộp ngủ không được phép đưa vào kinh doanh
Xét về cơ sở pháp lý của loại hình kinh doanh hộp ngủ, ThS Ngô Gia Hoàng, giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết theo Quyết định 27/2018/QĐ-TTg ban hành hệ thống ngành kinh tế Việt Nam có quy định “Dịch vụ cung cấp cơ sở lưu trú là nhà trọ, phòng trọ là nhà dân có phòng cho khách thuê trọ với các trang thiết bị, tiện nghi tối thiểu cần thiết cho khách” trong thời gian ngắn hạn như hằng ngày hoặc hằng tuần thuộc nhóm ngành kinh doanh dịch vụ lưu trú. Nếu cho thuê nhà, căn hộ, phòng ở có hoặc không trang bị đồ đạc nhằm mục đích ở lâu dài, thường là hằng tháng hoặc hằng năm thì được coi là kinh doanh bất động sản (BĐS).
Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 39/2007 và khoản 2 Điều 79 Nghị định 01/2021 thì cho thuê nhà trọ là hoạt động cho thuê BĐS không thuộc đối tượng được miễn đăng ký kinh doanh, do đó phải thực hiện đăng ký kinh doanh với mô hình hộ kinh doanh. Như đã phân tích, các quy định pháp luật hiện chỉ quy định về việc cho thuê nhà, căn hộ, phòng ở chứ không có quy định về việc cho thuê hộp ngủ.
Theo Luật Xây dựng 2014 thì việc sửa chữa, cải tạo bên trong công trình mà nội dung sửa chữa, cải tạo không làm thay đổi công năng sử dụng, không làm ảnh hưởng đến an toàn kết cấu chịu lực của công trình phải phù hợp với quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, yêu cầu về an toàn phòng, chống cháy nổ và bảo vệ môi trường. Nói cách khác, việc cải tạo, sửa chữa bên trong căn hộ nếu không thuộc trường hợp phải xin giấy phép xây dựng thì vẫn phải đảm bảo các yêu cầu về PCCC.
Thực tế, mô hình kinh doanh hộp ngủ thường được xây tự phát từ nhà ở riêng lẻ. Các hộp ngủ này không được xem là BĐS được phép đưa vào kinh doanh theo quy định.
