- “Bạn có muốn sáp nhập Crimea vào Liên bang Nga với tư cách một chủ thể liên bang hay không?
- Bạn có ủng hộ tái lập hiến pháp Cộng hòa Crimea năm 1992 và quy chế Crimea trong Ukraine hay không?”.
Ban đầu Crimea là nước cộng hòa tự trị thuộc Liên Xô. Đến năm 1954, Liên Xô đã sáp nhập Crimea vào Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Ukraine (thuộc Liên Xô). Sau khi Liên Xô phân rã năm 1991, Crimea vẫn thuộc Ukraine nhưng được hưởng quy chế cộng hòa tự trị. Theo hiến pháp đầu tiên của Crimea năm 1992, Crimea xác lập quan hệ với Ukraine trên cơ sở các hiệp định song phương. Tuy nhiên, tháng 3-1995, Quốc hội Ukraine tuyên bố xóa bỏ hiến pháp năm 1992 của Crimea và như vậy đã xóa bỏ quy chế tự trị của Crimea.
Hãng tin AFP dẫn lời Ủy ban Bầu cử Crimea cho biết kết quả trưng cầu dân ý có thể sẽ được công bố sớm, sau khi các phòng phiếu đóng cửa vào 20 giờ cùng ngày. Crimea đã thông báo sau khi có kết quả chính thức, Crimea sẽ chính thức gửi cho Nga yêu cầu sáp nhập. Dự kiến ngày 21-3, Duma quốc gia Nga sẽ họp để thông qua nghị quyết sáp nhập Crimea vào Nga.
Hôm trước khi Crimea tổ chức trưng cầu dân ý, Quốc hội Ukraine đã thông qua nghị quyết giải tán Quốc hội Crimea trước thời hạn. Chính quyền Ukraine cũng lên tiếng tố cáo Nga bắt đầu xâm lược quân sự và đe dọa sẽ trả đũa bằng mọi phương cách.
Theo chính quyền Kiev, khoảng 80 binh sĩ Nga cùng bốn máy bay trực thăng và ba xe bọc thép đã chiếm làng Strilkove thuộc vùng Kherson của Ukraine giáp giới Crimea. Ngay tức khắc đại sứ Mỹ tại LHQ tuyên bố Nga đã leo thang nguy hiểm. Dù vậy, chính quyền Crimea tuyên bố các binh lính ở Kherson không phải là binh lính Nga mà là lực lượng tự vệ đang ngăn chặn âm mưu phá hoại trạm phân phối khí đốt.
Ngày 16-3, bộ trưởng quốc phòng tạm quyền ở Ukraine tiếp tục tuyên bố Nga đã triển khai đến 22.000 quân tại Crimea trong khi hiệp định Nga-Ukraine chỉ cho phép tối đa 12.500 quân trong năm 2014.
Tại Nga, hãng tin RIA Novosti đưa tin trong ngày 15-3, 18.000 người đã tập trung ở trung tâm Moscow để bày tỏ thái độ đối với tình hình Ukraine. Theo cảnh sát, 15.000 người tham gia cuộc tuần hành “Ủng hộ Crimea và đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít”. Cuộc tuần hành thứ hai mang tên “Phản đối Crimea sáp nhập vào Nga” quy tụ 3.000 người.
H.DUY
