Tôi tìm hiểu để biết “kinh doanh có điều kiện” là như thế nào? Luật Đầu tư năm 2020 quy định 227 ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Trong đó nêu rõ: “Ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành nghề đó phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”.
Dạy thêm là như thế nào? Ai dạy và dạy cái gì? Ai học và vì sao phải học thêm? Đó là những câu hỏi cần làm rõ. Dạy thêm là sử dụng thời gian “rảnh việc chính” để dạy, có thể dạy lại hoặc dạy sâu hơn, rộng hơn những gì có trong chương trình hoặc không có trong chương trình.
Người dạy phần lớn là giáo viên của một trường nào đó, phổ thông hoặc ĐH, cũng có thể là sinh viên có năng lực khá, giỏi. Họ dạy những gì thiên hạ có nhu cầu như toán, lý, hóa, văn, sử, địa, ngoại ngữ, thể thao, nghệ thuật…
Người học có già, có trẻ, có nam, có nữ, không những học thêm lúc đang học (phổ thông, ĐH) mà học thêm cả lúc đi làm hoặc về hưu. Cuộc sống muôn màu sắc, đa dạng nhu cầu phát triển năng lực bản thân. Cái gì cuộc sống cần, nói chung là chính đáng nên ủng hộ, tạo điều kiện thuận lợi để ai cũng cảm thấy hạnh phúc.
Học thêm do nhu cầu phát triển bản thân là chính đáng. Một trong những nguyên nhân quan trọng của việc học thêm (do đó sẽ có dạy thêm) là chương trình (phổ thông) vẫn còn quá nặng.
Trong giáo dục, nhất là giáo dục phổ thông, nhiều năm nay có hiện tượng “dạy thêm tràn lan”, gây bức xúc trong dư luận. Học sinh (HS) tiểu học, 6-10 tuổi, học yếu phải học thêm đã đành, học giỏi cũng phải học thêm, học đến mức các con mụ mị, mất cả thời gian nghỉ ngơi cần thiết.
HS THCS, THPT cũng học thêm nhiều buổi trong tuần. HS trường chuyên còn đi học nhiều hơn trường không chuyên. Các con muốn đi học thêm cũng có. Cha mẹ bắt đi học thêm cũng có. Tệ hại nhất là giáo viên ép học trò của mình đến lớp của cô để học thêm.
Học thêm tràn lan, tức là quá mức cần thiết hoặc bị (cha mẹ, thầy cô) ép buộc là mặt trái của việc dạy học nói chung và dạy thêm, học thêm nói riêng.
Xã hội không đồng tình với việc “dạy thêm tràn lan”. Tôi phản đối kịch liệt việc “dạy thêm tràn lan” nhưng ngược lại, hoan nghênh việc dạy thêm hợp lý và học thêm hợp lý.
Trở lại với câu hỏi: Có nên đưa việc dạy thêm vào ngành nghề kinh doanh có điều kiện hay không?
Tôi đã 50 năm sống trong nghề giáo và còn tiếp tục nhiều năm nữa, xin chân thành trả lời: Không nên!
Cho dù “dạy thêm tràn lan” là một điều nhức nhối nhưng không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh; không ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội; không làm tổn hại nhiều đến đạo đức… Vì thế không cần thiết thêm một ngành kinh doanh có điều kiện (ngành thứ 228) trong Luật Đầu tư năm 2020.
Bộ GD&ĐT đã ban hành thông tư về việc chống “dạy thêm tràn lan”. Tuy trong ngành chưa thực sự làm tốt, có nhiều nguyên nhân nhưng cần khắc phục dần bằng cách khác chứ không phải đưa chuyện dạy thêm trở thành ngành kinh doanh có điều kiện.
