Sáng 17-10, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ NN&MT) tổ chức diễn đàn “Khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý, vận hành công trình thủy lợi thực hiện theo Nghị quyết 57”.
Diễn đàn là nơi để các chuyên gia, nhà quản lý trao đổi, đánh giá và chia sẻ các mô hình, giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ. Đặc biệt là công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, trong công tác quản lý, điều hành, khai thác và cung cấp dịch vụ thủy lợi.
Hướng tới mục tiêu hiện đại hóa ngành, đảm bảo an ninh nguồn nước và thích ứng với biến đổi khí hậu theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Phát biểu tại diễn đàn, ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường cho biết, thời gian qua, ngành thủy lợi đã có nhiều bước tiến đáng ghi nhận trong đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại.
Các hệ thống giám sát, điều hành công trình đã được tích hợp cảm biến, kết nối dữ liệu thời gian thực, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm chi phí, nhân lực và thời gian vận hành.
Công nghệ mô phỏng, dự báo thủy văn - thủy lực đã được ứng dụng để lập kế hoạch điều tiết nguồn nước, cảnh báo sớm xâm nhập mặn, đặc biệt hiệu quả tại các lưu vực sông lớn như Cửu Long, Vu Gia - Thu Bồn…
Trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) được triển khai thử nghiệm trong tự động thu thập, phân tích và chuẩn hóa dữ liệu nguồn nước, phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung liên vùng, liên ngành.
Các nền tảng số cung cấp dịch vụ thủy lợi thông minh cho người dân và doanh nghiệp như đăng ký cấp nước, theo dõi lưu lượng, chất lượng nước… từng bước được triển khai, mở ra một mô hình quản trị hiện đại, minh bạch và thân thiện hơn với người sử dụng.
Mặc dù đã có nhiều đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại nhưng khi triển khai chuyển đổi số trong quản lý, vận hành công trình thủy lợi hiện nay các địa phương cũng còn gặp một số khó khăn nhất định.
Ông Mai Hồng Tâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ cho rằng, sau khi sáp nhập các tỉnh Cần Thơ, Hậu Giang và Sóc Trăng, khu vực có hệ thống công trình thủy lợi khá lớn và đa dạng về loại hình. Trong đó có hồ chứa, kênh mương đến cống, trạm bơm và hệ thống tiêu thoát nước đô thị.
Tuy nhiên, nhìn chung việc ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý, vận hành công trình thủy lợi trên địa bàn TP Cần Thơ còn nhỏ lẻ, thiếu tính đồng bộ.
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi Cà Mau cũng cho biết, để ứng dụng chuyển đổi số, tỉnh đã thành lập Trung tâm quan trắc, tích hợp dữ liệu từ các lĩnh vực thủy lợi và thủy sản, hướng tới xây dựng hệ thống xử lý và sử dụng dữ liệu dùng chung toàn ngành. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, tỉnh còn gặp một số khó khăn, trong đó có sự không tương thích giữa các thiết bị.
Ông Nguyễn Hồng Khanh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi cho biết, lĩnh vực thủy lợi cũng đã có những bước đi đầu tiên trong quá trình chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ trong thời gian qua.
Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi dự kiến từ nay đến năm 2026 sẽ tiến hành đánh giá tổng thể thực trạng ứng dụng khoa học, công nghệ trong toàn ngành để làm cơ sở để xây dựng các giải pháp, mô hình và chính sách phát triển phù hợp.
